13 Mart 2013 Basın Özeti

FT: Türkiye, Irak’taki pazar savaşının galibi

Irak’a Amerikan-İngiliz müdahalesinin onuncu yılına ayrılan Financial Times gazetesinin ikinci manşetinde şöyle deniliyor: “ABD savaşı, İran barışı, Türkiye ise ihaleleri kazandı.”

Haberde, gazetenin Türkiye’deki muhabirleri tarafından derlenen veriler aktarılıyor. Bu verilerden bazıları şöyle:

• Türkiye’nin Irak’a ihracatı 2003’ten bu yana her yıl ortalama % 25 artış gösteriyor.
• 2012’de Türkiye’nin Irak’a ihracatı 10,8 milyar doları buldu. Böylece Irak, Almanya’dan sonra Türkiye’nin ikinci büyük ihracat pazarı oldu.
• Irak’ın petrol gelirleri arttıkça, Türk mallarına talebin her yıl yaklaşık 2 milyar dolar artması bekleniyor.
• Türkiye’nin Irak’a ihracatının yaklaşık % 70’i Kürt bölgesine yapılıyor.
• Türk inşaat şirketleri geçen yıl 3 buçuk milyar dolarlık inşaat projeleri üzerinde çalışmaktaydı.
• Çalık grubu; Musul ve Kerbela’daki gaz türbini tesisi ihalelerini alarak 800 milyon dolar kazandı.
• Türkiye’nin en bilinen banka, perakendeci ve otel markalarının da olduğu bin civarında işletme, kuzeydeki Kürt yönetimi sınırları içinde faaliyet gösteriyor.

Financial Times, bu verilerden hareketle, şu gözlemi aktarıyor: “Bugün Irak’taki en etkili dış güç olarak İran görülse de, alışveriş merkezlerinden mobilya mağazalarına ve kaldırım taşlarına kadar her şeyin üzerinde Türk markaları bulunan Bağdat’ın sokaklarında, hiçbir ülkenin varlığı Türkiye’ninki kadar göze çarpmıyor.”

Haberde, bu yükselen grafik göstergeleri, Türkiye’nin 1980’lerden beri savaşlar, yaptırımlar ve istikrarsızlık nedeniyle giremediği doğal pazarına dönüşü olarak tanımlanıyor.

Türkiye’nin sanayisi, geniş tarım alanları ve gözü pek ticaret adamlarıyla, Irak pazarında birçok ülkeye göre şanslı olduğuna dikkat çekiyor Financial Times.

Gazeteye konuşan deneyimli Türk ticaret adamı Şerif Egeli ise şöyle diyor: “Bütün dünyada Türk malları sattım ve en kolay market Irak. Aynı beğenilere sahibiz; diğer ülkelerde malları yerel standartlara göre yapmalısınız ama Irak’ta sadece Arapça etiketleyip hemen satabilirsiniz. Lojistik olarak da kimse bizle rekabet edemez.”

Diğer yandan, haberde, Kürt yönetimiyle Türkiye arasındaki bağlar gelişirken, Ankara-Bağdat ilişkilerinin “zehirlenmekte olduğuna” dikkat çekiliyor.

Türkiye’yi iç işlerine karışmakla suçlayan Irak Başbakanı Nuri el Maliki’nin, Türk şirketlerini bazı ihalelerden dışladığı hatırlatılan haberde, Türkiye’nin Kürt bölgesine enerji yatırımları yapmaya niyetlenmesinin merkezi Bağdat hükümetinin daha fazla tepkisini çekebileceği tahmini aktarılıyor.

ABD’nin, Bağdat yönetimi atlanarak Kürt bölgesine yapılacak yatırımların Irak’ın bölünmesine ve İran’a iyice yakınlaşmasına yol açabileceği uyarısı da anımsatılıyor.

Irak’tan dönen askerler

Guardian ise Irak’tan dönen İngiliz askerleri arasında ‘travma sonrası stres bozukluğu’ vakalarının arttığına dikkat çekiyor.

3 günlük yazı dizisinin ilk bölümünün başlığı şöyle: “Unutulan ordu: Yaraları görülmeyen zayiat.”

İngiltere’nin Irak’tan tamamen çekildiği 2009’dan bu yana birkaç bin asker, çeşitli kuruluşlara bu şikayetle başvurmuş.

Geçen yıl Savunma Bakanlığı tarafından akıl sağlığı taramasından geçen askerlerin yaklaşık 2500’ü Irak ve Afganistan’da görev yapmış.

Irak’ta 46 bin askerin görev yaptığını hatırlatan Guardian, ölen 179 askerin 6’sının intihar ettiğini belirtiyor.

Yardım kuruluşu temsilcileri ise yedek kuvvetlerin sayısının hızla arttığına dikkat çekerek, akıl sağlığı bozukluklarının en çok bu kesimde görüldüğüne dikkat çekiyor.

Tunus’ta bir kişi daha kendini ateşe verdi

Independent gazetesinde, Tunus’ta seyyar tezgahta sigara satan 27 yaşındaki Adil Kadiri’nin, ‘Arap Baharı’ denen ayaklanma ve çalkantıları başlatan olayı anımsatırcasına kendini ateşe verdiğini aktarıyor.

“İşsiz gençlik sigara satıyor” diye bağıran Kadiri’nin, 2 yıl önce kendini ateşe vererek hayatını kaybeden Muhammed Bouazizi’nin adının verildiği yanık merkezine kaldırıldığı ve ölüm tehlikesini atlattığı belirtiliyor.

Seyyar satıcı Bouazizi’nin tartıştığı yerel yetkililere kızarak kendini ateşe vermesi üzerine patlak veren gösteriler, Tunus’u demir yumrukla yöneten Bin Ali’nin ülkeyi terk etmesiyle sonuçlanmıştı.

Gösteriler daha sonra Mısır başta olmak üzere diğer Arap ülkelerine sıçradı.

Libya’nın ekonomisi büyüyor

Times gazetesi, başka bir Kuzey Afrika ülkesine gözünü çevirmiş.

Muammer Kaddafi’nin ölümüyle simgelenen ve halen ateşi tam olarak sönmeyen iç savaşta 30 bin kişinin öldüğü Libya'da, ekonominin geçen yıla göre iki kat büyüdüğü kaydediliyor. Verilerin kaynağı uluslararası para fonu IMF.

Haberde, petrol üretiminin de, 2011 öncesindeki günlük 1,6 milyon varil düzeyine yaklaştığına işaret ediliyor.

Şeyhler futbola el atıyor: Katar’ın ‘rüya ligi’ planı

Times’ın spor sayfasında geniş yer ayrılan haberdeyse, Katar şeyhlerinin dünya futboluna el attığına değiniliyor.

Oliver Kay’in haberine göre, “Rüya ligi” kurmaya hazırlanan Katar, dünyanın önde gelen 24 takımını her yıl turnuvada bir araya getirerek astronomik miktarda ödüller dağıtmayı planlıyor.

Bu takımların 16’sının her yıl turnuvada yer alacak, dünyanın önde gelen liglerindeki takımlar olması, diğer 8 takımın ise o yıl için davet edilmesi öngörülüyor.

Haberde, Körfez’deki Arap sermayesinin bir yandan da, Paris Saint-Germain örneğindeki gibi, Avrupa futbol kulüplerine yatırım yapmayı sürdürdüklerine dikkat çekiliyor.