12 yıldır içimizde olan GERÇEK!

İnternet, Türkiye'de 12 yıl önce gerçekleşti 'İnternet Haftası' etkinlikleri, TÜBİTAK Feza Gürsey Salonu'nda gerçekleştirilen bir panelle dün başladı. Toplantıda konuşan TÜBİTAK başkanı Prof. Dr. Nüket Yetiş, Türkiye'de bilim ve teknolojiye yapılan yatırımda uzlaşma sağlandığını ve bunun bilgi talebi yarattığını söyledi. Türk Telekom Genel Müdürü Mehmet Ekinalan da özellikle altyapı konusunda ciddi yatırımlar yaptıklarını, geniş bant ve yurtdışı bağlantı konularında ise dev adımlar attıklarını belirtti. Ekinalan, yıl sonunda yaklaşık bin 500 internet erişim noktasının (Hotspot) da hizmete gireceğini söyledi. Bilişim çevrelerinde 'İkinci Sanayi Devrimi' olarak adlandırılan internet, Türkiye'de 12 yıl önce gerçekleşti. Bugün Türkiye'de internet kullanıcısı sayısının 7 milyona, internete bağlı bilgisayar sayısının ise 250 bine ulaştığı tahmin ediliyor. Türkiye'nin internetle ilk buluşması İnternet teknolojisi, Türkiye'ye ilk olarak, 1987 yılında Ege Üniversitesi'nin öncülüğünde kurulan, 'Türkiye Üniversite ve Araştırma Kurumları Ağı' ile geldi. Türkiye, ilk kez internetle, 12 nisan 1993 tarihinde ODTÜ'den Ankara-Washington arasında kiralık hat kurularak yurtdışıyla sağlanan bağlantı sayesinde tanıştı ve 12 nisan tarihi, Türkiye'de internetin 'doğum günü' olarak kabul edildi. ODTÜ ve Bilkent üniversiteleri, aynı yıl, 64kbit/sn hızında olan ilk Türk web sitelerini yayına verdi. 1994 yılında da kurumlara ve firmalara internet hesapları verilmeye başlandı ve ilk internet servis sağlayıcı 'tr.net' de hizmete girdi. Türkiye'de 'tr' uzantılı websitesi sayısı, 71 bin 346'ya ulaştı. Yurtdışından da alınan alan adları ile birlikte Türkiye'ye yönelik internet sitesi sayısının yaklaşık 300 bin olduğu tahmin ediliyor. Türkiye'nin ilk internet altyapısı olan TURNET ise 1996 yılında devreye girdi, 1998 yılında da Ulaştırma Bakanlığı bünyesinde İnternet Üst Kurulu oluşturuldu. İnternetin dünyadaki gelişimi İnternet'in ortaya çıkışı, ABD Federal Hükümeti Savunma Bakanlığı'nın araştırma ve geliştirme kolu olan 'Savunma İleri Düzey Araştırma Projeleri Kurumu'na (DARPA) dayanıyor. Dünyada ilk internet çalışmaları, 'paket anahtarlamalı ağ' sistemiyle 1969 yılında ABD Savunma Bakanlığı'nda ARPANET'in kurulmasıyla başladı. ABD Savunma Bakanlığı, bilgisayar bilimlerini ve çeşitli askeri araştırma projelerini desteklemek için bu ağı oluşturmaya başladı. Ağ için bir protokol seti geliştirmek amacıyla Stanford Üniversitesi'nde 1973 yılında bir 'internetworking' projesi başlatıldı. İlk e-posta adres formatı ve telnet protokolünün dokümanı ise 1972 yılında yayınlandı. Harvard'lı öğrencilerin başarısı Yerel alan ağı protokolü olan 'Ethernet' ilk kez 1974 yılında Harvard Üniversitesi'ndeki bir öğrenci tarafından ortaya konuldu ancak yeterince analitik olmadığı gerekçesiyle reddedildi. Daha sonra ilave edilen özellikleri ile üniversite tarafından kabul gördü. İlk internet omurga ağı, 1986 yılında NSFNet (National Science Foundation) tarafından oluşturuldu. İnternetin halka açık hale gelmesi ise 1989 yılından itibaren oldu. 1990 yılının haziran ayında TCP/IP'nin ilk kullanıldığı ağ olan ARPANET'in kullanımdan kaldırılması üzerine bu ağın yerini, ABD, Avrupa, Japonya ve Pasifik ülkelerinde ticari ve hükümet işletimindeki omurgalar (backbone) aldı. TCP/IP ve internet, 90'lı yıllardan itibaren büyük bir ivme kazanırken internetin ticari anlamda gelişimi, 1991 yılından itibaren oldu. Bilgisayarlar arası iletişim 1977-1978 yıllarında Ethernet ve TCP/IP (Transmission Control Protocol/Internet Protocol) üzerinde yapılan çalışmalar sonrasında geliştirilen protokol, 1980 yılında ARPANET üzerinde kullanılmaya başlandı. Ağa bağlı bilgisayarlar arasındaki iletişim kolay biçimde yapıldı ve 1983 yılında tüm ARPANET ağı üzerinde kullanılmakta olan NCP'den (Network Control Protocol) TCP/IP'ye geçildi. Aynı yıl TCP/IP, ARPANET'i de içeren Savunma Bakanlığı internetinde kullanılmak üzere standartlaştırıldı. Kullanıcılara açılması 1986 yılında internet erişimi için 56 Kbps omurga üzerinde NSFNet kuruldu ve ticari kullanımlar dışındaki tüm kullanıcıların hizmetine sunuldu. E-mail, FTP ve telnet protokollerinin standartları oluşturuldu ve teknik olmayan kişiler tarafından kolay kullanılır hale dönüştürüldü. İnternetin ilk kullanıcıları ise üniversiteler, araştırma kurumları ve kütüphaneler oldu. Kurulan ağ üzerinde bilgi, dosya, arşiv paylaşımına yönelik çalışmalar da 1989 yılında başladı. FTP sitelerinin arşivlerinin oluşturulmasına ve bilginin internet üzerinde paylaşılmasına olanak sağlayan Archie sistemi ise 1989 yılında Montreal McGill Üniversitesi'nde geliştirildi. ABD ve Kanada arasındaki trafiğin yarısını Archie'nin oluşturması Üniversite'deki sistemin yükünü artırınca, Montreal McGill Üniversitesi, Archie'yi dış erişime kapattı. Aynı yıllarda Thinking Machines Corp. tarafından veri tabanlarındaki tüm text dosyaların indekslenmesine ve internet üzerinden tarama yapılabilmesine olanak sağlayan WAIS (Wide Area Information Server) da geliştirildi. 1991 yılında ise Minnesota Üniversitesi'nde internet üzerindeki bilgilere ve dosyalara bir menü sistemi aracılığıyla erişilmesini sağlayan ve client/server mimarisi üzerinde çalışan 'Gopher' sistemi oluşturuldu. Bunu sırasıyla Veronica (Very Easy Rodent-Oriented Netwide Index to Computerized Archives) ve JUGHEAD (Jonzy's Universal Gopher Hierarchy Excavation And Display) sistemleri izledi. 'www'nin ortaya çıkması İnternet üzerindeki bilgi, dosya ve arşivlere kolay ve hızlı erişimin sağlanabilmesi amacıyla 1989 yılında CERN (European Laboratory for Particle Physics) de bir başka çalışma başlattı. Bu çalışma, 1991 yılında www (World Wide Web) protokolü adı altında kullanılmaya başlandı. 1993 yılında NCSA (National Center For Supercomputing Applications) tarafından bu protokol üzerince çalışan grafik arayüzlü bir yazılım olan 'Mosaic' geliştirildi. Bu tarayıcıyı daha sonra Netscape ve Explorer gibi tarayıcılar izledi. CNNTURK