12 Eylül'cülere yargı yolu açıldı

Anayasa'nın, 12 Eylül döneminin aktörlerinin yargılanmasını engelleyen geçici 15'inci maddesinin, değişiklik paketiyle kaldırılması planlanıyor. "Zaman aşımı" tartışmasını da başlattı.

Bazı hukukçular, "Yargılama önünde açık engel varsa zaman aşımı süresi de işlemez. Geçici 15'inci maddenin kaldırılması halinde dava açılabilir" görüşünü savunurken, bazı hukukçular aksini söyledi.

Anayasa Hukukçusu Prof. Dr. Ergun Özbudun ile Ceza Hukukçusu Prof. Dr. Durmuş Tezcan'a göre geçici 15'inci madde yürürlükte oldukça, zaman aşımı süresi işliyor. 30 yıllık zamanaşımı süresi 12 Eylül 2010'da doluyor. Özbudun bu görüşü savunurken, "Geçici 15'inci madde kapsamındaki kişilerin eylemleri için zaman aşımı süresinin işlemeyeceği açıkça ifade edilmediğine göre bu süre işlemektedir" dedi. Prof. Dr. Tezcan da, "Bu maddenin varlığı, zaman aşımı süresini durdurmaz. Bu hüküm, bu madde kapsamındaki kişilere bundan yararlanma hakkı sağlamıştır" diye konuştu.

İKİ AYRI GÖRÜŞ VAR

Prof. Dr. Bertil Emrah Oder ise zamanaşımı süresinin başlangıç tarihinin, geçici 15'inci maddenin kalkacağı gün olduğunu savundu. Oder şunları söyledi:

"Zaten yargılayamadığınız durumda zaman aşımı süresinin işleyeceğini kabul etmek, hukuka ve eşyanın doğasına aykırıdır. Aksi halde maddeyi kaldırmanın anlamı olmaz." Prof. Dr. Ülkü Azrak da, "Tartışmalı bir durum ortaya çıkacaktır. 'Engel kalkınca kural avdet eder' ilkesine göre, zaman aşımı süresini Anayasa değişikliğinin gerçekleştiği andan itibaren başlatmak doğru olacaktır. Ancak özel hüküm olmadığı için, 12 Eylül 1980'den de başlatılabilir" dedi.

"Yargılanma muafiyeti varsa zaman aşımı süresinin işleyip işlemeyeceği" sorusu en somut haliyle Anayasa Mahkemesi'nin Yüce Divan kararında tartışıldı. Yüce Divan, eski başbakanlardan Mesut Yılmaz hakkındaki kararında, Meclis üyeliği devam ettiği sürece dokunulmazlıktan yararlandığına, bu dönemde zaman aşımı süresinin işlemeyeceğine işaret etti. Geçici 15'inci maddenin kalkması halinde yaşanacak zaman aşımı sorununda son sözü yargı söyleyecek. Savcılıklar, yargılama yapılamayacağına karar verirse, bu karara ağır ceza mahkemelerinde itiraz edilecek. Tartışma, nihai olarak Yargıtay Ceza Genel Kurulu'nda bitecek.

Yargıtay Onursal Cumhuriyet Başsavcısı Vural Savaş teklifi değerlendirirken, maddenin kaldırılması durumunda darbecilere yönelik herhangi bir işlem yapılamayacağını ileri sürdü. Savaş, "Sanık lehine hükümler, sonradan yasa ya da Anayasa değişikliği yapılsa dahi sanık aleyhine bir durum yaratmaz" dedi. Öte yandan değişiklik paketi üzerinde çalışan AK Parti kurmayları, bugün taslağı muhalefet partilerine gönderecek ve içeriğini kamuoyuna açıklayacak.