100 kişiden 4'ü vergi ödüyor!

Ankara'da kamuoyuna duyurulan 'Kayıt Dışılık: Nedenler, Sonuçlar, Politikalar' başlıklı rapora göre, Gelir Vergisi nüfusun küçük bir bölümü tarafından ödeniyor.

Bu oran, yaklaşık 1,7 milyon kişi veya çalışma çağındaki nüfusun yüzde 4'ünden azına karşılık geliyor. Kayıt dışılık anketinde "İnsanlar vergilerinin yüzde kaçını gerçekte ödemektedir?" sorusuna cevaben ankete katılanların sadece yüzde 4'ü vergilerinin tamamını ödediklerini ifade etti.

Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in de katıldığı toplantıda sunum yapan Dünya Bankası Türkiye Direktörü Ulrich Zachau, Türkiye'de kayıt dışılığın yaygın nitelikte olmakla birlikte, aynı gelir düzeyine sahip ülkelerle benzer durumda olduğunu bildirdi. Rapora göre, GSYH'nın yüzdesi cinsinden kayıt dışılığın oranı yüzde 33 gibi yüksek bir rakam, ancak ülkenin kişi başına düşen gelir seviyesi dikkate alındığında çok aşırı bir oran ortaya çıkmıyor.

Kayıt dışılık oranları, 15-19 yaş aralığında gençler arasında yüksek düzeyde ve yaş arttıkça hızla düşüyor. Rapora göre kayıt dışılık en çok mikro işletmeler arasında yaygın (10 veya daha az kişi çalıştıran işletmeler). Her 10 kişiden 6'sı 10 kişiden az çalışana sahip işletmelerde çalışıyor ve bu işletmelerde çalışanlar arasında en yüksek kayıt dışılık oranları görülüyor (yaklaşık yüzde 70).

Orta ve büyük ölçekli işletmelerde çalışanlar arasındaki kayıt dışılık artarken, bu oran sadece küçük ölçekli işletmelerde hafif bir iyileşme sergiledi. Sektörel olarak ise en büyük kayıt dışılık tarımda. Türkiye'de devlet, tüketim ve işgücünden önemli miktarda gelir toplarken, Gelir ve Kurumlar Vergisi'nden daha az gelir elde ediyor.

Toplantıda konuşan Bakan Şimşek, kayıt dışılığın Türkiye açısından artık yarınlara taşınması imkânsız bir yük haline geldiğini söyledi. "Türkiye'de vergiler çok yüksek, vergi yükü çok fazla." argümanının doğru olmadığını savunan Şimşek, "Türkiye yüzde 24,5'luk vergi yüküyle 30 OECD ülkesi arasında 29'uncu sıradadır. En düşük vergi yüküne sahip bir ülkedir. Kurumlar ve Gelir Vergisi'nde de OECD'nin en düşük ülkelerinden birisiyiz." bilgisini verdi. Türkiye'de işgücü piyasasının katılığından da yakınan Şimşek, "Türkiye'de istihdam artışının önündeki en büyük engellerden birisi kıdem tazminatının bu kadar yüksek ve ağır olmasıdır. İşgücü piyasası esnek olmadan istihdam artışı olmaz." şeklinde konuştu.

Dünya Bankası Türkiye Direktörü Ulrich Zachau da ekonominin kayıt altına alınmasının vatandaşların hükümete ve devlete olan güvenlerini artıran bir süreç olduğunu söyledi. Zachau, Türkiye'nin canlı ekonomisini kayıt altına alarak daha fazla kazanç sağlayabileceğini vurguladı.