100 bin kişi saatli bombayla dolaşıyor!

Damar genişlemesi ve balonlaşması olarak tanımlanan ‘anevrizma’ sadece beyinde değil karında da gelişiyor. Bu sinsi hastalığı basit bir ultrason kontrolü ile tespit etmek mümkün.

Star gazetesine göre, dünyadaki mevcut istatistikler ve rastlanma sıklığı göz önüne alındığında, ülkemizde halen binlerce tanısı konmamış aort anevrizmalı hasta olduğu tahmin ediliyor. Beyin damarlarında oluşan anevrizma baş ağrısıyla da olsa kendini belli ederken abdominal aort anevrizması yani karın bölgesinde gelişen bu anevrizma türü, hiçbir belirti vermeden sinsice ilerliyor. Tüm damarlarda oluşabilen anevrizmanın en sık karın bölgesinde geliştiğine dikkat çeken Acıbadem Fulya Hastanesi’nden Kalp Damar Cerrahı Doç Dr. Erdal Aslım, “Genelde hiçbir yakınmaya yol açmaz. Kontrol amaçlı tetkikler yapılmadıysa damar yırtılmadan önce fark edilemez. Aslında karın aortundaki anevrizmalar basit bir ultrason ile tespit edilebilir. Bu nedenle herkesin 40 yaşından sonra 5 yılda bir ultrason muayenesinden geçmesi yaşamsal önem taşıyor” diyor. İstatistikler Türkiye nüfusuna uyarlandığında, şu anda 80 bin ila 100 bin kişinin abdominal aortunda baloncukla yaşadığı tahmin ediliyor.

RİSK ERKEKLERDE 3 KAT FAZLA

Doç. Dr. Aslım, “Bunlara her yıl yaklaşık 3 bin yeni hasta katılıyor. Bu rakamlara rağmen ülke genelinde yaklaşık olarak her yıl maksimum bin 500 civarında hastaya müdahale ediliyor. Halihazırda binlerce hasta karınlarında böylesine tehlikeli bir hastalığın varlığından veya tedavi imkanlarından habersiz bir şekilde yaşıyor” diye konuşuyor. Karın içerisinde, böbreklerin alt kısmında bulunan abdominal aortda meydana gelen bu baloncuk erkeklerde kadınlara göre 3 kat fazla görülüyor ve yırtılması sonrasındaki ölüm riski de yüzde 90’lara ulaşıyor. Yapılan araştırmalara göre 65 yaş üstündeki 100 erkekten 3 tanesinde bu hastalık görülüyor. 

Bel veya böbrek ağrısı sanılmasın

Doç. Dr. Aslım’a göre; anevrizmada en önemli tehlike, damarın aniden yırtılarak iç kanamaya yol açabilmesi. Kontrol amaçlı tetkikler yapılmadıysa hastalar anevrizmayı yırtılmadan önce fark edemiyor. Abdominal aourt anevrizması bazen, damar çapındaki artışa bağlı olarak omurgaya baskı yapabiliyor. Ancak bu baskının yol açtığı ağrılar, sıklıkla omurga veya böbrek ağrıları ile karıştırılabiliyor. Doç: Dr. Aslım, sözlerini şöyle sürdürüyor: Anevrizma yırtılırken şiddetli bir ağrı, bulantı ve kusma olur. Karın aortu yırtıldığında kan bir anda karın içerisine boşalır, kan kaybına bağlı tansiyon düşmesiyle hasta şoka girer. Organlara giden kan akımının durmasıyla da hastanın yaşamı ciddi şekilde tehlikeye girer. Zayıf kişilerde anevrizma karın muayenesiyle bile tespit edilebilir. Abdominal aort anevrizmaları için en basit ve ucuz tetkik karın ultrasonudur. 

5 cm’yi geçince ameliyat gerekir 

Küçük çaplı anevrizmalar 6 ay veya 1 yıl gibi aralıklarla takip edilir. Bu süreçte hastanın ağır kaldırmaması, aşırı ıkınmaması, yüksek tansiyonla savaşması, kandaki yağ oranına dikkat etmesi ve sigarayı bırakması istenir. Aortun çapı 5.5 santime ulaştığında ise damarın yırtılma riski olduğu için operasyon kararı alınır. Operasyon klasik açık yöntem veya EVAR yani “Endovasküler Aortik Stent İmplantasyonu” şeklinde kapalı yöntemlerle de yapılabilir. Hangisine karar verileceği damarların anatomik yapısı, hastanın yaşı ve ek hastalıklarına bağlıdır. 

En önemli sebep damar sertliği

Doç. Dr. Erdal Aslım, aort anevrizmalarının çoğunlukla ateroskleroz, yani damar sertliğinden kaynaklandığına dikkat çekiyor. Damar sertliği nedeniyle  damar duvarlarında kalsiyum ve yağ plaklarının oluşturduğu deformasyonlara bağlı olarak damar duvarı bozulup genişlemeye başlıyor ve anevrizma oluşuyor. Damar sertliğinin yanı sıra; ailede anevrizma varlığı, sigara kullanımı, bacaklarda damar hastalıklarının var olması, hipertansiyon, kan yağlarının yüksekliği. KOAH yani bronşit veya astım gibi kronik akciğer hastalıkları risk faktörleri arasında yer alıyor.