Ambalajlara AB standardı...

AB'nin, standartlarına uyum için çıkarttığı yönetmelik, Türk halkının alışkanlıklarını değiştirmesine neden olacak.

Avrupa Birliği (AB) Standartlarına uyum amacıyla çıkarılan ambalaj yönetmeliği, ''en ekonomik'' olarak nitelenen 2.5 litrelik ambalaja getirilen yasak nedeniyle, hem Türk halkının tüketim alışkanlıklarına hem de meşrubat satan firmaların satışlarına etki edecek. AB ambalaj standartlarına uyum amacıyla, sıvı gıda ve içeceklerde 2.5 litrelik ambalaj yasaklanıyor. Türkiye'de meşrubat piyasasında aile boyu tüketimde en çok tercih edilen 2.5 litrelik şişelerin yasaklanması ile meşrubatçılar otomatik olarak tüketimde azalma bekliyor. Meşrubatçılar, Türkiye'de en çok üretilen ve satılan ambalaj olan 2.5 litrelik şişenin yönetmeliğe dahil edilmesi için Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'na başvurdu. Edinilen bilgiye göre, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, AB'nin ambalaj direktiflerine uyum amacıyla, 10 Nisan 2002'de, Hazır Ambalajlı Sıvı Mamüllerin Hacim Tespitine Dair Yönetmelik'i yayımladı. Hacimlerine göre doldurulmuş, 5 ml'den çok 10 L'den fazla olmayan hazır ambalajlı belirli sıvı ve mamüllerin ambalajlarını düzenleyen yönetmelik, 1 Haziran 2003'te yürürlüğe girdi. Ancak sektörlerden gelen yoğun talep üzerine, yürürlük tarihi 1 Ocak 2004'e kadar uzatıldı. Yönetmelikte, maden suyu ve gazoz dahil sularda, 0.125, 0.21, 0.25, 0.33, 0.5, 1, 1.5 ve 2.1 litrelik hacimli ambalajlara kesin olarak, 0.35, 0.45, 0.46, 0.71, 0.9, 0.92, 1.25 litrelik hacimli ambalajlara ise geçici olarak izin veriliyor. Meyve sularında, 0.125, 0.21, 0.25, 0.33, 0.5, 0.75, 1, 1.5, 2 litrelik hacimlerine kesin olarak, 0.7, 0.18 ve 0.35 litrelik hacimlere ise geçici izin veriliyor. Türk tüketiciler tarafından en fazla tercih edilen 2.5 litrelik ambalajın yanı sıra 0.600 litrelik ambalajın kullanımı da yasaklanırken, listede yer almayan hacimlerde bir ambalajın üretim imkanı da kalmıyor. TÜKETİCİLER İÇİN EN EKONOMİK VE UCUZ AMBALAJ Meşrubatçılar Derneği Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı, Uludağ gazozlarını üreten Erbak-Uludağ A.Ş'nin Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Erbak, meşrubatta 2.5 litrelik ambalajın, tüketiciler için en ekonomik ve litre bazında en ucuz alternatif olduğuna dikkati çekti. Türkiye'de bütün meşrubat firmalarının en fazla satışı 1.5 ve 2.5 lt'lik ambalajda yaptığını anlatan Erbak, şöyle konuştu: ''Türk ailesi kalabalık bir aile. Masaya Ramazan'da 8-10 kişi oturuyor, 2.5 litrelik içeceği bitiriyor. 2.5 litrelik şişe, halen en uygun, olabilecek en düşük fiyat. Taşıma açısından da öyle. Yönetmelik hazırlanırken sektörün görüşü alınmadı, bu nedenle sorun çıktı. Yönetmelik sadece meşrubat sektörünü değil, bitkisel yağlar, madensuyu üreticilerini de etkiliyor.'' AB'nin ambalaj konusundaki direktiflerinin bağlayıcı olmadığını, her ülkenin kendi şartlarına göre değişiklik yapabildiğini kaydeden Erbak, şu bilgiyi verdi: ''Dijon Anlaşması'na göre, bir AB üyesi ülke yönetmelikte olmayan ambalajı üretiyorsa, bu ürün, bütün AB ülkelerinde serbest dolaşım hakkına sahiptir. Portekiz'deki bir firma 8 litrelik gazoz üretse, bu Türkiye'ye girer. Yönetmelik olsun, ama ülke koşulları da göz önüne alınsın. 2.5 litre yerine 2 litrelik içecek satılsın diyemeyiz, bu bize volümde ciddi kayıplar getirir. 2.5 litre, ambalaj boyutu ve taşıma maliyetleri açısından bugün için en uygun ambalaj. Ama belki 5-10 yıl sonra böyle olmayacak. O zaman değiştirilir.'' Verilen bilgiye göre, Avusturya'da, AB listesinde bulunmayan 0.35, 0.6 ve 2.5 litrelik, Macaristan'da 2.5 litrelik ebatların üretimine izin veriliyor. Tüketicinin, yeni ürünlere ve yeni ambalajlara karşı çok duyarlı olduğuna da dikkati çeken uzmanlar, bu nedenle ambalaj hacimleri konusunda sınırlamanın doğru olmadığını belirtiyorlar. Meşrubatta 2.5 litrelik şişenin yasaklanması halinde, firmaların bu alandaki önemli tutardaki yatırımlarının da devre dışı kalacağı kaydedildi. Piyasada yapılan belirlemelere göre, 1 litrelik gazlı-kolalı içecekler, yoğun olarak, 950 bin lira, 1 milyon 75 bin lira, 1 milyon 95 bin liradan satılıyor. Pet 2.5 litrelik şişelerde gazlı-kolalı içeceklerin fiyatı ise 1 milyon 573 bin, 1 milyon 690 bin, 1 milyon 990 bin lira arasında değişiyor. Bu durumda, 2.5 litrelik şişede gazlı-kolalı içeceklerin litre fiyatı, 630 bin- 800 bin liraya düşüyor. Meşrubatçılar, ailelerin yemekte 2.5 litrelik içeceği tüketirken, 2 litrelik ambalaja geçilmesi halinde ikinci şişeyi açmama yönünde tercih kullanabileceğine işaret ederek, bu durumda satış miktarlarının otomatik olarak düşeceğini anlatıyorlar. Ambalaj yönetmeliği, söz gelimi kola piyasasında 600 ml'lik ambalajda satış yapan bir firmayı da doğrudan olumsuz etkileyecek.