Aman Dikkat! Soyunuzu ararken soyulmayın
Geçtiğimiz şubat ayında e-devlet üzerinden sorgulanmaya başlayan alt üst soy bilgileri, son 200 yıl içine Türkiye’nin yaşadığı acı göç olaylarını gözler önüne serdi. Kökenleri Balkanlar’da bulunanlar çifte vatandaş olmak için arayışa girdi. Ancak dolandırıcılar da harekete geçti.
Elektronik ortamda devlet hizmeti veren e-Devlet sistemi üzerinden sorgulanan ve yoğunluk yüzünden bir süreliğine dondurulan alt üst soy bilgileri milyonlarca vatandaş için yeni bir umut doğurdu. Son 200 yıllık sürecin değerlendirildiği soy bilgilerine göre Türkiye’de 10 milyonun üzerinde göçmen olduğu tahmin ediliyor. Özellikle kökenlerinin Balkanlar ve Doğu Avrupa’da olduğunu öğrenenler, çifte vatandaş olabilme ve dedelerinin buradaki gayrimenkullerinin peşine düşme hayali kurmaya başladı.
HER ÜLKEDE FARKLI: Başta AB üyesi Yunanistan, Bulgaristan ve Romanya olmak üzere, Makedonya, Sırbistan, Karadağ, Bosna Hersek, Kosova ve Arnavutluk’ta dedelerinin dünyaya geldiğini öğrenenler çifte vatandaş olabilmek için arayış içine girdi. Bu ülkelerin Türkiye’deki temsilcilikleri, vatandaşlık hizmeti veren hukuk bürolarına başvurularda ciddi bir artış oldu. Çoğu Balkanlar ve doğu Avrupa’da olan bu ülkelerin her birinde soya dayalı vatandaşlık kriterleri farklı. Kimi balkan ülkelerinde 3 kuşağa kadar vatandaşlık hakkı bulunuyor. Kimilerinde sadece atalara ait resmi bir belge vatandaşlık için yeterli oluyor. Bazı ülkelerde ise soya dayalı vatandaşlık yasalarla yasaklanmış durumda.
DOLANDIRICILARA DİKKAT! Vatandaşlık işlemleri bu konuda uzman olan bazı hukuk firmaları ve aracı şirketler üzerinden yapılıyor. Bu hizmetin bedeli ise ülkeye göre 500 ile 2000 euro arasında değişiyor. Ancak yoğun talep, kolay yoldan para kazanmak isteyen dolandırıcıların da iştahını kabartıyor. Kimi firmalar ise vatandaşlık alabilmenin mümkün olmadığı ülkelere resmi başvuru yaparak, umut verdikleri kişilerin paralarını heba ediyorlar. Avrupa ve Balkanlar’daki diplomatik çevreler ise e-devlet tarafından başlatılan uygulamayı Türkiye’nin AB ülkelerindeki Türk vatandaşlarının sayısını artırarak bu kişiler üzerinden lobi yapma girişimi olarak görüyor.
Milliyet 9 ülkedeki soya dayalı vatandaşlık kriterlerini araştırdı. Bunlara ek olarak Kafkas kökenlilerin çifte vatandaşlık durumunu ele aldı. İlk olarak her bir ülkenin kanunlarındaki vatandaşlık yasalarını inceledik. Ardından Türkiye’deki diplomatik temsilciliklerle irtibata geçtik. Daha sonra da bu işi yapan hukuk firmalarından prosedürleri öğrendik. İşte ülke ülke soya dayalı vatandaşlık kriterleri... 1- 1919-22 Türk 1.2 milyon 2- 1914-23 Yunan 850 bin 3- 1922-23 Türk 480 bin 4- 1912-14 Türk 410 bin 5- 1877-9 Türk 520 bin 6- 1860 Noygan Tatarı 100 bin 7- 1877-8 Tatar 100 bin 8- 1860 Kırım Tatarı 300 bin 9- 1960’lar Kafkas, Abaza 1.2 milyon 10- 1918-20 Türk 220 bin 11- 1915 Ermeni 300 bin 12- 1915-16 Türk Kürt 1 milyon