Akil insanlara hangi bölge neyi sordu?

İki aylık çalışma süresi verilen Akil İnsanlar Heyeti, ilk bir ayda yaptıkları çalışmaların bir özetini rapor halinde Erdoğan'a sunacak.

Akiller il il dolaştılar, süreçle ilgili vatandaşın nabzını tuttular. Bu ziyaretlerde akilleri en çok terleten 'Öcalan'a ev hapsi verilecek mi?', 'Türkiye bölünecek mi?' soruları oldu.

PKK'nın sınır dışına çıkma sürecini topluma anlatmak için oluşturulan 63 kişilik Akil İnsanlar Heyeti raporlarını hazırlamaya başladı. 7 ayrı bölgede faaliyet gösteren gruplar, vatandaşların çözüm süreciyle ilgili en çok yönelttiği soruları, kaygıları ve talepleri raporlarına koydu. Cihan Haber Ajansı'nın (Cihan) ulaştığı taslak raporlar, Başbakan Erdoğan ile Meclis'te grubu bulunan partilerin liderlerine sunulacak.

RAPORTÖRLER HAZIRLIYOR

4 Nisan'da Başbakan Tayyip Erdoğan ile görüşen Akil İnsanlar Heyeti bir aydır Anadolu'yu dolaşıyor. Vatandaşlarla bir araya gelen akiller, toplantılardaki konuşmaların hepsini kasetten çözüyor. Halkın sürece ilişkin tespitler ve önerileri rapor haline getiriliyor. Raporlar, mayıs ayı içinde Başbakan Erdoğan'a sunulacak.

Raporlarda PKK'nın sınır dışına çekilmesine ilişkin öneriler şu başlıklarda toplanıyor:
-Dağdaki çocuğum eve nasıl dönecek? Devlet affedecek mi?
-Evladımı askere şehit olacak endişesiyle göndermekten kurtulacak mıyım?
-Terör bitince anadilde Kürtçe eğitim hakkı verilecek mi?
-Kürtçe anadilde eğitim hakkı ülkeyi bölmez mi?
-PKK neyin karşılığında silah bırakacak, sınır dışına çıkacak?
-Öcalan'a ev hapsi verilecek mi?
-Teröristler affedilirse şehit aileleri üzülür. Bunu nasıl düzelteceksiniz?
-Türkiye bölünerek, federasyona mı geçilecek?
-Türklük Anayasa'dan çıkarılacak mı?
-Çözüm sürecinin ardından başkanlık sistemine mi geçeceğiz?

7 ayrı bölgede çözüm süreci ve sonrasına ilişkin sorular ve tespitler de şu başlıklarda toplandı:
Doğu Anadolu: 4 ilde çalışmalar yapıldı. Tunceli, Erzincan, Erzurum'da halk toplantılarıyla rapor tamamlandı. Taslak raporda yer alanlar şöyle:
-Çözüm yüzde 99 tereddütsüz destekleniyor. Barış gelecek diyorlar da kalıcı olacak mı?
-Sorunu çözecek demokratikleşme adımları gelecek mi?
-Kürtler Anayasal vatandaşlı hakkına kavuşacak mı?
-Anadilde eğitim verilecek mi?
-Seçim barajı düşürülecek mi?
-Bölgede yüzde 1 oranında özerklik isteyenler var. Federasyon karşı çıkanların oranı yüzde 70'lerde.

Akdeniz: Burdur, Hatay, İskenderun şehirlerinde vatandaşların talepleri alındı. Hazırlanan raporda şeffaflığın olması, sürece muhalefetin katılmasını talepleri yer aldı: "Süreçle Kürtler dışındaki vatandaşlarda mağduriyet algısı oluştu. Bunu iyi yönetmek gerekiyor. Arap Alevileri; Türk-Kürt-Sünni ittifakı kurulacak, Aleviler dışlanacak kaygısı taşıyor."

İç Anadolu: Konya, Karaman, Kayseri, Nevşehir, Niğde, Aksaray'da toplantılar yapıldı. Diğer şehirler de tamamlandı. Raporda şunlar yer alıyor: "Öcalan'a ev hapsinin süreci baltalayacağı, Öcalan serbest kalırsa güçlü Türkiye çıkmasına engel olacağı, silahlar susarsa BDP'nin hüsrana uğrayacağı, PKK'ya hiçbir taviz verilmemesi gerektiği, teröristlere af çıkarılmaması, süreç sonrası toplumsal barışın sağlanması için mütedeyyinlerle Türkiyeci Kürtler, Alevi Kürtler arasında gönül köprülerinin kurulması, Türk milletinin Anayasa'dan çıkarılmasına karşı endişelerin giderilmesi."

Güneydoğu: Diyarbakır, Mardin, Şırnak, Batman, Siirt'te toplantılar tamamlandı. Adıyaman, Urfa, Antep ziyaretlerinden sonra nihai şeklini alacak raporda şu başlıklar yer alıyor: "Anayasa yazma sürecinde Kürtleri kucaklayan düzenlemeler olmalı. 'Dağa çıkan oğlum nasıl eve dönecek, af çıkacak mı?' konusu aydınlatılmalı. Anadilde Kürtçe eğitim verilsin isteniyor. Yerel yönetimlerin güçlendirilerek herkes kendini yönetmeli. Bölgede uyuşturucu ve fuhuş yaygınlaştı, bunun da çözülmesi gerek."

Karadeniz: Batı Karadeniz şehirleri turu sonuçlandı. Orta ve Doğu Karadeniz'le ilk kısım bitirildi. Toplamda 100 binin üzerinde insana çözüm süreci anlatılacak. Raporda akillerin ziyaretlerinde küçük grupların protestosuna rağmen çözüme yoğun destek havası yer aldı: "Milliyetçi hassasiyet taşıyan bölgenin 'Öcalan serbest kalacak, af çıkarılacak, PKK'ya tavizler verilecek kaygıları giderilmeli.' 'Eli silahlı gruplar Kandil'den yine gelirlerse ne olacak?' konusuna açıklık getirilmeli."

Marmara: Yalova, Bilecek, Sakarya, Kocaeli, Edirne, Kırklareli, İstanbul toplantıları yapıldı. Raporda vatandaşların kaygıları, soruları, destek verenlerin destekleri yer alıyor: "30 yıldır silah bırakmayan PKK'ya ne verildi de silah bırakıyor?' sorusunun cevabı verilmeli. 'Ben destek olabilirim ama başkanlık sistemi gelecekse olmam' değerlendirmesi azımsanamayacak kadar büyük kitle."

Ege: İzmir, Denizli, Kütahya, Aydın, Muğla ve ikinci kez İzmir'e gidildi. İşçi Partisi, TKP gibi küçük grupların protestolarındaki sloganlar rapora girdi: Göçmenlerin, 'Kürtlere ne verildi de bu hale geldik?' şeklindeki kaygılarının yer aldığı raporda bir vatandaşın 'Diyarbakır askeri cezaevinde dışkı yedirildim, neden çözüm süreci istenmiyor' sözü de bulunuyor.