Ahmedinejad, İran'ı değiştirecek mi?

Ahmedinejad göreve başlıyor. İran, nükleer programlara başladı. Peki Ahmedinejad, programda bir değişiklik yapacak mı?

Tahran'ın muhafazakar belediye başkanı, seçim öncesinde popülist bir kampanya yürütmüş ve sıradan İranlılar'ın yaşam kalitesini yükseltme vaadinde bulunmuştu. Mahmud Ahmedinejad'ın iş başına gelir-gelmez bu vaatlerini yerine getirip getirmeyeceği ise hala yanıtını bekleyen bir soru. İran'da iktidarın gerçek sahibi hala dini lider Ayetullah Ali Hameney. Ayetullah Hamaney, İran'ın hem iç hem de dış politikasına yön veriyor. Ahmedinejad da en az Hamaney kadar katı tutum yanlısı olsa da, siyasi gözlemciler yine de bu özelliğinin yeni cumhurbaşkanına istediği kadar geniş bir manevra alanı tanımayabileceğini belirtiyor. George Mason Üniversitesi tarih profesörü Şaul Bakhaş, yeni bir lider işbaşına gelse de İran'ın dış politika, Batı'yla ilişkiler ve nükleer silah programları konusundaki çizgisinin değişmeyeceği görüşünde. Bakhaş şöyle konuştu: "Dış politika konusunda İran'da güçlü bir anlayış birliği var. Dolayısıyla, yeni bir başkan geldi diye, örneğin nükleer silahlar konusunda Avrupa'yla yürütülen görüşmelerde bir değişiklik beklememek gerekir." Kongre Araştırma Dairesi'nin İran analisti Kenneth Katzsman da yeni lider Mahmud Ahmedinejad'ın daha çok iç siyasette ağırlığını koymak isteyeceğini söylüyor: "Ahmedinejad'ın ekonomi, refahın eşit bir şekilde dağıtılması, yoksul kesimin durumunun düzeltilmesi gibi alanlarda iddialı görüşleri var. Batı'yla ticaretin artırılması, yabancı sermayenin İran'a çekilmesi gibi konularla pek ilgili olduğunu sanmıyorum. Yeni cumhurbaşkanının tek önceliği işsizlere iş alanları açmak; yoksullara yeni ek kaynakları yaratmak. Elbette bu da Batı'yla nasıl bir ilişki sürdüreceğini birebir etkileyecektir." Siyasi gözlemciler, petrol fiyatları şimdiki seviyesinde kaldığı sürece Ahmedinejad'ın ekonomide reform yapabileceğini söylüyor. George Mason Üniversitesi Öğretim üyesi Şaul Bakhaş, Ahmedinejad'ın kabineye atayacağı isimler kadar, üst düzey görevlere getireceği bürokratların da yeni liderin siyasi hedeflerine ulaşmasında önem taşıdığını söylüyor: "Yeni yönetim işbaşına gelir gelmez derhal kadroları değiştirecektir. Eğer yönetim tecrübesi olmayan; iç ve dış politikada katı tutum yanlısı isimler işbaşına getirilirse, bu durumda bazı önemli politika değişiklikleri görülebilir." Seçimleri daha ilk turda kaybeden reformcular, ılımlı cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi döneminde kazanılan bazı hakların tekrar geri alınacağından korkuyor. Ahmedinejad, seçimler sırasında, özgürlüklerin kısıtlanmayacağı vaadinde bulunmuştu. Ancak Profesör Şaul Bakhaş'ın da belirttiği gibi reformcuların özgürlük anlayışıyla Ahmedinejad'ın özgürlük anlayışı oldukça farklı: "Eğer Ahmedinejad'ın konuşmalarını dinlerseniz, siyasi ve basın özgürlükleri konusuna fazla önem vermediğini görürsünüz. Özgürlük anlayışı daha çok ekonomik alanla kısıtlı. Yani sıradan İranlılar'ın yeni iş fırsatlarına kavuşması, bankalardan kredi alabilmesi gibi alanlarda özgürlükten bahsediyor; siyasi konularda değil..." Göreve başladıktan 15 gün sonra yeni kabinesini açıklayacak olan Mahmud Ahmedinejad'ın, siyasi gözlemcileri haklı çıkarıp-çıkarmayacağını zaman gösterecek.