İmralı adasında hapis yatan PKK lideri Abdullah Öcalan, Kürt sorununa çözüm ve silahların susturulması arayışlarında gözlerin çevrildiği isim. Türkiye'deki BBC ekibi, Öcalan'ın nasıl bir rol oynayabileceği sorusunun izini sürüyor.
Abone olMarmara Denizi'ndeki adalar on yıllar boyunca Türkiye'nin en tehlikeli sürgünlerine ve mahpuslarına ev sahipliği yaptı.
Osmanlı şehzadeleri orada tutuldu; Troçki, Stalin'in Rusyası'ndan kaçınca adalardan birini yurt edindi; 1960'taki darbenin ardından eski başbakan orada idam edildi.
İmralı adasında şimdi de ünlü bir mahkum bulunuyor: Türkiye'nin genellikle "terörist başı" dediği kişi.
Saçı beyazlamış ve kilo kaybetmiş. Hücresindeki günlerini akademik çalışmalar okuyarak geçiriyor. Bir kısa dalga radyosu var ve geçenlerde bir televizyon da verildi.
Neredeyse 14 yıldır, bir avuç gardiyan, politikacı, avukat ve aile üyesi dışında kimse onu görmedi veya onun sesini duymadı.
Fakat Abdullah Öcalan, Kürt silahlı hareketi PKK'nın tartışmasız lideri olmayı sürdürüyor.
Sözü dinleniyor
Türkiye'nin 1999 yılında Öcalan'ı Kenya'da yakalanmış olması, Türk devletiyle PKK militanları arasındaki anlaşmazlıkta kilit rol oynamasının önünde engel değil.
Tarih, hapiste yatmanın bir isyancı liderin duruşunu güçlendirdiğini gösteriyor.
Öcalan'ın etkisinin devam ettiğine ilişkin şüpheler, Kasım 2012'de ortadan kalktı.
Hücresinden gönderdiği mesajda, yüzlerce Kürt eylemcinin açlık grevine son vermesini emretti.
Bu emre hemen uyuldu.
Bu hareketi, Türk hükümetini köklü bir karar almaya zorladı: Eğer PKK ile 30 yıldır devam eden çatışmaları bir çözüme kavuşturmak istiyorsa, bunu Öcalan'ın katılımıyla yapmak zorunda olabilirler.
Aralık ayında, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın üst düzey istihbarat yetkilisi Hakan Fidan'ı, Öcalan ile görüşmek üzere İmralı adasına gönderdiği haberleri ortaya çıktı.
Parlamentodaki Kürt bloğundan iki milletvekiline PKK liderini ziyaret izni verildi.
En sık kardeşi görüşüyor
Bunlar Abdullah Öcalan'ın nadiren gördüğü yüzler. Yıllardır, PKK liderini İmralı adasında düzenli olarak ziyaret etmesine izin verilen tek kişi, Türkiye'nin doğusunda çiftçilik yapan kardeşi Mehmet oldu.
"İnanılmaz iradesi onu hayatta tutuyor" diyor ailesinin Ömerli köyündeki evinde.
Abdullah Öcalan'ı karda oynarken gösteren bir fotoğraf duvarda asılı. "Hapis koşulları çok ağır" diyor kardeş Öcalan.
İkisinin genellikle 45 dakika görüşmesine izin veriliyor. Kardeşleri gardiyanlar izliyor.
"Köyde olup bitenleri, aileyle ilgili konuları yaklaşık 15 dakika konuşuyoruz. Geriye kalan yarım saatte de politika hakkında, bölgedeki ve dünyadaki olaylar hakkında konuşuyoruz" diyor Mehmet Öcalan.
"Öcalan takipçilerine iletmen için talimatlar veriyor mu?" sorusunu şöyle yanıtlıyor: "Evet. Bazen bir şeyler anlatıyor. Ben, Kürtler'in Barış ve Demokrasi Partisi üyesiyim."
Mehmet Öcalan, "Abdullah Öcalan'ın Kürtler ve Türkler arasında bir köprü olduğunda" ısrar ediyor: "Eğer bu köprü yıkılırsa, çok ciddi bölünmeler o zaman yaşanır. Daha önce de söyledim; o bir köprü. İnsanlık adına, kan akmasını durdumak için çalışıyor."
Hapis koşullarının iyileştirilmesi isteniyor
Fakat herkes aynı fikirde değil. Türkiye, ABD ve AB, PKK'yı terör örgütü olarak niteliyor.
Türk devletine karşı savaşı 40 bin cana mal oldu. Türkler arasında PKK'nın uyandırdığı nefret derin.
Ama çatışmaları sona erdirme arzusu daha da derin olabilir.
Başbakan geçenlerde iktidardaki AK Parti toplantısında şöyle dedi: "Bir kez daha inançla ve sabırla bu şiddeti, terörü sona erdirmenin samimi gayreti içindeyiz. Tek bir gayemiz var; annelerin gözyaşını dindirmek."
Fakat başlayan barış sürecini şiddet lekeledi. Ocak ayında, üç Kürt kadın eylemci Paris'te öldürüldü ve Türkiye'de toprağa verildi.
Cinayetler aydınlatılmadı. Diyarbakır'daki cenaze töreninde ağıt yakan eylemciler, barış sürecinin devam etmesi gerektiğini vurguladı.
Türk devleti PKK'nın silahsızlanmasını istiyor. Kürtler ise özerklik, kendi dillerinde eğitim ve yargılanma, Abdullah Öcalan için daha iyi koşullar talep ediyor.
Avukatlarının talebi ise, müvekkillerine daha kolay ulaşmak.
Avukat Fırat Aydınkaya'ya en son 18 ay önce Öcalan'ı görme izni verilmişti.
Aydınkaya, "Barış süreci doğrudan Öcalan'ın hapis koşullarıyla ilişkili" diyor ve ekliyor: "Eğer koşulları iyileştirilirse, eli daha güçlü olur ve barış mesajları daha etkili olur."
Türkiye Abdullah Öcalan'ın sesini en son 1999'da, İmralı adasındaki duruşmasında duymuştu. Ülkedeki pek çok kişi onun barışa bağlılığını sorguluyor.
Ama kimse etkisinden şüphe etmiyor.
Ülkede herkesten çok nefret edilen bu adam, şimdi Kürt savaşına son vermek için yaklaşılan kişinin ta kendisi.
ÖNCEKİ HABERLER
