ABD'nin iştahını kabartan tablo

ABD'nin Irak operasyonunun altında yalnızca silahsızlanma var sanıp aldanmayın. Petrol, doğalgaz, tarımsal arazi asıl iştah kabartanlar.

Irak'ın 3 trilyon metreküp ispatlanmış doğalgaz rezervi ile dünyada onuncu sırada yer aldığı, Ortadoğu ülkelerine göre tarımsal potansiyeli olan Irak topraklarının yüzde 12'sinin ekilebilir arazi durumunda olduğu kaydedildi. İHA muhabirinin UNICEF ve FAO raporlarına göre derlediği bilgilere göre, BM ambargosu sayesinde bugüne kadar 500 binden fazla çocuğun öldüğü Irak'ta her gün ortalama 250 kişi ambargo sonucu hayatını kaybediyor. Savaştan sonra, Iraklı çocukların yüzde 23'ü gelişme büyüme bozukluğu gösterirken, bu rakam savaş öncesinin iki misli durumda. Çocuk ölümünün 5 kat arttığı Irak'ta halkın sadece yüzde 41'i temiz su kullanabiliyor. Okulların yüzde 83'ünün yıkık olduğu Irak'ta su ve kanalizasyon şebekeleri tahrip edilmiş halde. Kanalizasyon sularının ülkenin tek su kaynağı olan Dicle Nehri'ne aktarılması sonucu kolera, tifo, tifüs ve hepatit vakaları patlamış durumda. GELİRİN YÜZDE 95'İ PETROLDEN Ekonomisi petrole dayanan Irak'ta döviz gelirlerinin yüzde 95'i petrolden sağlanıyor. Petrolden elde edilen gelirler 1980'li yıllarda savaş harcamalarında kullanıldı. İran ile yapılan savaşın faturası 100 milyar dolar olurken, 1988 yılında savaş sona erdiğinde petrol gelirleri ülkenin yeniden imarı için önemli bir kaynak durumuna geldi. Ancak 1990 yılında Kuveyt'in işgal edilmesi sonrasında BM müdahalesi ve ambargo kararı Irak ekonomisini felç etti. Savaş yılları boyunca Irak savunma harcamalarını karşılamak için yoğun bir şekilde dış borçlanmaya gitti. Irak ekonomisi, uygulanan ambargonun 1997 yılında BM Petrol Karşılığı Gıda, İlaç ve İnsani İhtiyaç Maddeleri Programı kapsamında hafifletilmesi sayesinde büyüme sürecine girdi. Ancak Gayri Safi Milli Hasıla 2001 yılında yüzde 6 oranında daralarak 28.5 milyar dolar olarak gerçekleşti. Irak'ta petrol, kimya, tekstil, inşaat mazlemeleri ve işlenmiş gıda sanayi bulunuyor. Petro kimya rafineri, tarım makinaları, kimya, demir-çelik, gıda, ilaç, elektrikli, makine, inşaat malzemeleri ve tekstil başta olmak üzere sanayi tesisleri, yedek parça, yarı mamul ve hammade sağlanamaması sebebiyle çok düşük kapasitelerde çalıştırılıyor. IRAK'TA PETROL REZERVİ Irak 112 milyar varil petrol rezervi ile Suudi Arabistan'dan sonra ispatlanmış en büyük petrol rezervine sahip bulunuyor. Kuveyt'in işgali sırasında petrol üretimi günlük 300 bin varile kadar düştü. Üretim, 1997 yılında petrol karşılığı gıda ve ilaç, insani ihtiyaç maddeleri programı çerçevesinde arttı. 1998 yılında günlük 2.11 milyon varile, 1999 yılında 2.52 milyon varile yükseldi. 2000 yılının sonunda 2.56 milyon varile ulaştı. Üretimin 500 bin varili günlük iç tüketime giderken, gayriresmi yollarla da Ürdün, Suriye ve Basra Denizi'nden günde 200 bin varil ihracat yapılıyor. DOĞALGAZ REZERVİ VE TARIM Irak 3 trilyon metreküp ispatlanmış doğalgaz rezervi ile dünyada 10'ncu sırada yer alıyor. Ancak aylık olarak 300 milyon kübik feet doğalgaz üretimi yapılıyor. Öte yandan, Ortadoğu ülkelerine göre önemli bir tarımsal potansiylei olan Irak'ın topraklarının yüzde 12'si ekilebilir durumda. Bu topraklarda buğday, arpa, pirinç, pamuk, hurma ve çeşitli sebze üretimi yapılıyor. Uygunanan ambargo sebebiyle tarım üretiminde hayati öneme haiz gübre, tarımsal ilaçlar ve çeşitli tarım aletleri ithalatı gerçekleştirilemediği için üretim olumsuz etkileniyor. Ülke topraklarının yüzde 9 oranındaki meralarında sığır ve koyun besiciliği yapılıyor. Irak'ta yaklaşık 45 bin 550 kilometre civarındaki karayolu bulunuyor. Otoyol ve çift yol olmak üzere iyi bir karayolu altyapısı bulunan Irak'ta 2 bin 32 kilometrelik demiryolu ağı da bulunuyor. Demiryolları gerekli bakım ve onarımı yapılamadığı için verilmli olarak işletilemiyor. Ülkeye denizyonu ile üç liman, havaalanı sayısı ise 113 olarak tespit edildi. Ham petrol için 4 bin 350 kilometrelik, petrol ürünleri için 725 kilometre doğalgaz için bin 360 kilometrelik boru hattı bulunuyor.