ABD'den gelen damızlıklara gözaltı

Türkiye, son üç yılda ABD'den ithal edilen damızlık hayvanları deli dana yüzünden gözetim altına alacak.

Yerli hayvancılığı korumak için 1996'dan beri tüketim amaçlı et ve hayvan ithalatını yasaklayan Türkiye, son üç yılda, büyük işletmelerin kurulmasını sağlamak üzere, yaklaşık bin 500 damızlık hayvanın ithalatına izin verdi. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı yetkililerinden edindiği bilgiye göre, damızlık ithalatının tamamı, deli dana-BSE açısından risksiz kabul edilen ABD'den yapıldı. Ancak, ABD'de bu hafta deli dana hastalığının çıkması üzerine, bakanlık, ithal edilen damızlıkları izlemeye aldı. Verilen bilgiye göre, yerli üreticiyi korumak için et ve kasaplık hayvan ithalatını 1996'da yasaklayan Türkiye, büyükbaş işletmelerin kurulmasını sağlamak üzere, son üç yıldır, 100 baştan büyük işletme kuracak girişimcilere damızlık ithalat izni verdi. BSE riski nedeniyle AB'den damızlık ithalatında izin verilmezken, sadece ABD'den yapılan damızlık ithalatı uygun bulundu. Bu kapsamda, son 3 yılda ABD'den bin 500'e yakın damızlık hayvan ithal edilirken, Washington'da BSE'ye rastlanması üzerine, bakanlık ithal edilen bu hayvanları izlemeye aldı. Bu hayvanların tamamının büyük işletmelerde ve kayıt altında bulunduğunu vurgulayan yetkililer, söz konusu işletmelerin ve bu işletmelerin bulunduğu illerin uyarılarak, hayvanların herhangi bir şekilde ölümü halinde kafalarının mutlaka BSE analizi yapılması için laboratuvarlara gönderilmesinin istendiğini kaydettiler. Hayvanların zaten sürekli izlendiğini belirten yetkililer, herhangi bir anormalliğin derhal fark edilebileceğine işaret ettiler. Deli dananın ancak hayvanın bazı belirtiler göstermesi halinde tespit edilebildiğini, sütünden ve aynı ortamın paylaşılması yoluyla insana geçmesinin mümkün olmadığını anlatan yetkililer, ABD'nin çok büyük bir ülke olduğunu hatırlatarak, Washington'da bir çiftlikte rastlanmasının, bütün ülkenin risk altında olması anlamına gelmediğini kaydettiler. Yetkililer, Türkiye'deki laboratuvarların BSE testi yapacak durumda olduğunu, ülke genelinde rutin BSE taraması yapıldığını, belli aralıklarla mezbahalardan alınan hayvan başlarının laboratuvarlarda test edildiğini belirtirken, şimdiye kadar BSE vakasına rastlanmadığını vurguladılar. Diğer taraftan, Türkiye, BSE'ye rastlanması nedeniyle, Uluslararası Hayvan Hastalıkları Ofisi'nin (OİE) uyarısı üzerine, dün, ABD'den hayvan ve hayvansal ürün ithalatına yasak getirmişti. Yasak nedeniyle, artık ABD'den damızlık ithalatı yapılmayacak. Türkiye, BSE riski nedeniyle, ABD, AB ülkeleri, Kanada, İsrail dahil 26 ülkeye hayvan ve hayvansal ürün ithalatında yasak uyguluyor. Söz konusu yasak nedeniyle, bu ülkelerden, canlı sığır, koyun, keçi, deve, diğer geviş getiren hayvanlar, bunların etleri, ren geyiği eti, et ve yenilen sakatat, hayvan parçaları, kemikler, boynuzlar, hayvan kanı, hayvanlardan elde edilip gıda, yem ve kozmetik sanayiinde kullanılan, serum, kan ürünü ve ilaçlar, içinde geviş getiren hayvanlardan elde edilen gıda bulunan makarnalar, çorbalar, et suları, müstahzarlar, hormonlar, bağırsaklar, laboratuvarlarda kullanılan kitler ithalatına kesinlikle izin verilmiyor. TÜRKİYE 3. DERECEDE RİSKLİ ÜLKE Bakanlık yetkililerinin verdiği bilgiye göre, AB, ülkeleri, BSE riskine göre 4 kategoride sınıflandırdı. AB ülkeleri en riskli ülkelerin bulunduğu 4. kategoride yer alırken, Türkiye, daha önce AB'den yaptığı damızlık ithalatı nedeniyle 3. grup ülkeler arasında yer aldı. Türkiye, bu sınıflandırmaya, Türkiye'de deli dana hastalığına rastlanmadığı gerekçesiyle itiraz etmesine karşın, bu sınıflandırma değiştirilmedi. Türkiye, AB'nin de kriterlerini dikkate alarak, AB'nin BSE açısından en risksiz ülke grubunda değerlendirdiği ülkelerden damızlık ithalatına uygunluk verme politikası izledi. BSE açısından en risksiz ülkeler grubunda, Arjantin, Avustralya, Botswana, Brezilya, Şili, Costa Rica, El Salvador, İzlanda, Namibya, Yeni Caledonya, Yeni Zelanda, Nikaragua, Norveç, Panama, Paraguay, Singapur, Switzerland, Uruguay, Vanuatu bulunuyor. ABD ise en az risk bulunan ikinci grup ülkeler arasında yer aldı. Damızlık ithalatının tamamı bu ülkeden yapıldı. Türkiye, BSE açısından kendi risk parametrelerini oluşturmak üzere bir çalışma başlattı. Bu kapsamda bütün ülkelere soru formları göndererek, hayvancılıkla ilgili veriler toplanacak ona göre ülkeler BSE riskine göre gruplandırılacak.