ABD Türkiye'yi gözden çıkardı!

Önce Irak tezkeresinin reddi, ardından gelen Süleymaniye krizi. Değişen dengeler ve bozulan ilişkilerden sonra gelen ABD'nin mesajı: Ne olacak bu müttefikliğin geleceği?

ABD’de Başkan George Bush yönetimine yakın, muhafazakar düşünce kuruluşu American Enterprise Institute’un (AEI) uzmanlarından Michael Rubin, "Türk-Amerikan ilişkilerinde son iki yılın hataları silinemez ancak ilişkiler bozulmaya devam ederse hem Washington’ın hem de Ankara’nın kaybedecek çok şeyi var" yorumunda bulundu. Rubin, AEI’da, "Bir Yanlışlıklar Komedisi: Amerikan-Türk Diplomasisi ve Irak Savaşı" başlığını taşıyan bir rapor yayımladı. Rubin, raporunda, "Eğer aradaki farklılıklar aşılabilirse bu ortaklık, Kerkük’ün statüsü ve Irak anayasal tartışması gibi önemli bölgesel konuların çözülmesine yardım edebilir, Irak ve Türkiye’nin güvenliğini garanti edebilir" dedi. Raporda, ilişkilerin bozulmasına neden olarak, ABD’nin Felluce operasyonuna yönelik sert eleştiriler ve Amerikan karşıtlığının artmasına karşı "önlem alınmaması" gösterildi ve ABD Savunma Bakan Yardımcısı Douglas Feith’ın, Amerikan karşıtlığına işaret ederek, ilişkilerin sürdürülebilmesi yönünde kuşku ifade eden sözleri hatırlatıldı. TBMM’nin 1 Mart 2003 tarihinde, Amerikan askerlerinin Irak Savaşı’nda kuzey cephesini Türkiye’den açmasına izin vermeyen kararına sebep olarak, "AKP’nin yeterince organize olmayışı, iç siyaset ve başarısız Amerikan diplomasisi" gösterildi. "BAŞARISIZ DİPLOMASİ" Amerikan diplomasisi de ilişkilerdeki olumsuz gidişattan sorumlu gösterildi ve ABD’nin eski Dışişleri Bakanı Colin Powell’ın, Irak Savaşı öncesinde Türkiye’yi gerektiği kadar ziyaret etmemesi eleştirildi. Powell’ın, savaş öncesi müzakerelerde Amerikan heyetine başkanlık etmek üzere Büyükelçi Marisa Lino’yu ataması da hatalı bulundu. Rubin, Lino’nun Türkiye konusunda fazla bilgisi bulunmadığını, her şeye karşı çıktığını ve bazı Türk diplomatlara göre bile "samimiyetsiz" bulunduğunu yazdı. Rubin, müzakerelerde Türk heyetine başkanlık eden Büyükelçi Deniz Bölükbaşı’nın da hatalı bir seçim olduğunu öne sürdü. Dönemin Amerikan Büyükelçisi Robert Pearson’ın, hem Türk hem Amerikan basınına, Türkiye’yi "küçük düşürücü" yorumları sızdırdığı, uyarılara rağmen meclisteki oylama günü salonda Amerikalı diplomatları bulundurarak, karşı bir hava oluşmasına neden olduğu ileri sürüldü. Pearson’ın başarısız bir diplomasi izlediği belirtildi. TERÖR ÖRGÜTÜ PKK Raporda, Süleymaniye’de Türk askerlerinin Amerikalılarca gözaltına alınması, o dönemde ABD’nin Irak’taki sivil yetkilisi Paul Bremer’in Türkiye aleyhtarı tutumu, ABD’nin, terör örgütü PKK üyelerine karşı eyleme geçmemesinin de ilişkilerde gerginliğe yol açtığı kaydedildi. Raporda, İsrail’deki tek bir terörist olayın Amerikan basınında manşette yer almasına karşılık PKK teröründen hemen hiç bahsedilmediğine dikkat çekildi. ABD’nin PKK’ya karşı tutumunun, Başkan Bush’un, "terörizme karşı küresel savaş" yaklaşımının ruhuna ters düştüğü kaydedildi. İLİŞKİLERİN GELECEĞİ İrili ufaklı rahatsızlıkların çözülmeden kalmasının, ilişkilerde krize yol açabileceği uyarısında bulunan Rubin, bunların en önemlisinin de Kerkük konusu olduğunu belirtti. Michael Rubin, Kerkük’e Iraklı Kürtlerin göçü konusunda Türkiye’nin kaygılarının Washington tarafından anlaşıldığını, ancak bu konuda yapılabilecek çok az şey olduğunu öne sürdü. Rubin, "Siyasi olarak Amerikalı yetkililerin, Iraklıların belli bir şehirde yaşamasını yasaklaması imkansız" dedi. Rubin, hem Irak Kürdistan Demokrat Partisi (IKDP) lideri Mesud Barzani hem de Irak devlet başkanlığına seçilen, Irak Kürdistan Yurtseverler Birliği (IKYB) lideri Celal Talabani’nin, kendi bölgelerinde Amerikan üssü kurulmasını istediklerini yazdı. Raporda, iki yıldan fazla zamandır Türk-Amerikan diplomasisinin "yanlışlar komedisi" olduğunu öne süren Rubin, "Hatalar geri çevrilemez ancak ilişkiyi yeniden kurmak yıllar alacaktır. İki taraf da birbiri için harcanabilir değil, ancak hem Washington’ın hem de Ankara’nın, ilişkilerin daha da kötüleşmesinden kaybedeceği çok şey var" ifadesini kullandı.