ABD Türkiye'den nereleri dinledi?

Eski CIA çalışanı Snowden, ABD'nin ipliğini pazara çıkardı. ABD aralarında Türkiye'nin de bulunduğu 38 büyükelçiliği dinlediği ortaya çıktı.

ABD istihbaratının Washington'daki büyükelçilik ile New York'taki Başkonsolosluğu dinledikleri ortaya çıktı. Dışişleri Bakanı Davutoğlu, ABD Dışişleri Bakanı Kerry'den "dinleme skandalı" konusunda açıklama talep etti.

Eski CIA mensubu Snowden'ın ifşa ettiği son belgeye göre, ABD sadece AB'yi değil Türkiye dahil 38 ülkenin büyükelçiliğini dinlemiş. ABD ise kendini savundu: Her ülke böyle çalışmalar yapar.

DİPLOMATİK MİSYONLAR "HEDEF" OLARAK GEÇİYOR

Sabah gazetesi dinleme skandalının ayrıntılarını manşetinden duyurdu. İngiliz Guardian gazetesi, manşetten verdiği "özel" haberinde kaçak Edward Snowden'in sızdırdığı gizli belgelerden birinde, Türkiye dahil çok sayıda ülkenin ABD'deki diplomatik misyonların "hedef" alındığını yazdı. Gazete, Eylül 2010 tarihli belgede sıralanan "hedef"lere karşı kullanılan "olağanüstü yelpazede casusluk yöntemleri"ne ilişkin ayrıntılı bilgi verildiğine dikkat çekti.

BÖCEKLER VE ÖZEL ANTENLER

Eski CIA ajanı Snowden, önceki gün NSA'nın Avrupa Birliği'nin (AB) ABD'de ve Brüksel'deki ofislerini dinlediğini ve bilgisayarlara sızarak e-postaları izlediğini iddia etmiş, bilgileri de Alman Der Spiegel dergisine vermişti. 8 gündür Rusya'nın başkenti Moskova'daki havaalanında saklanan Snowden'ın verdiği Eylül 2010 tarihli belgede, elektronik cihazların içine yerleştirilen "böceklerle" ve özel antenlerle dinleme yapıldığı kaydediliyor. Haberde, ABD'nin Ortadoğu ülkelerinin yanı sıra Fransa, İtalya, Yunanistan, Türkiye, Japonya, Meksika, Güney Kore ve Hindistan gibi ülkelerin büyükelçiliklerini dinlediği belirtildi. Listede İngiltere, Almanya ve diğer Batı Avrupa ülkeleri ise yer almıyor.

HER BİRİNİN KOD ADI VAR
Belgeyle ABD'nin birçok ülkeye yönelik operasyonlar için ayrı kod adları belirlediği de kaydedildi. Guardian, BM'deki AB misyonunu hedef alan böcek operasyonunun kod adının "Perdido" olduğunu yazdı. Fransa'nın BM'deki misyonuna yönelik operasyonun kod adının "Blackfoot", Washington'daki Büyükelçiliği'ne yönelik operasyonunun kod adının ise "Wabash" olduğu kaydedildi. İtalya'nın Washington Büyükelçiliği için "Bruneau" ve "Hemlock", Yunanistan'ın BM misyonu ve Washington Büyükelçiliği içinse sırasıyla "Powell" ve "Klondyke" kod adları verilmiş. Guardian'daki haberde ayrıca 38 ülke büyükelçiliklerinin dinlenmesini NSA'nın mı yoksa CIA ya da FBI'nın mı yaptığının kesin olarak bilinmediği kaydedildi.

OBAMA: HER İSTİHBARAT YAPAR
Yeni skandallarla ilgili ABD'den ilk tepki Dışişleri Bakanı John Kerry'den geldi. Brunei'de bulunan Kerry, Der Spiegel ve Guardian'daki iddiaların doğruluğuyla ilgili bilgisi olmadığını ifade ederek, "Bu faaliyetler uluslararası ilişkilerde anormal değildir. Her ülke, ulusal güvenlik konusundaki uluslararası ilişkilerinde, kendi güvenliğini sağlamak için farklı çalışmalar yapar" dedi. ABD Başkanı Barack Obama da istihbarat dahil tüm konularda Avrupalılarla birlikte çalıştıklarını, iddiaların araştırıldığını müttefiklerin tüm bilgi taleplerinin karşılanacağını söyledi. Obama, tüm istihbarat servislerinin dünya genelindeki başkentlerde neler olup bittiğini öğrenmek için medya dışındaki bazı kaynaklara başvurduğunu da kaydetti. Obama, eski ajan Snowden'le ilgili olarak da "İadesi için Rusya'yı ikna etmeye çalışıyoruz" diye konuştu.

ANKARA: DOĞRUYSA KABUL EDİLEMEZ GEREĞİNİ YAPARIZ
ABD'nin Türkiye'nin de aralarında bulunduğu ülkelerin ABD'deki elçiliklerini dinlediği iddiasını Türkiye de takibe aldı. Sabah'a konuşan Dışişleri'nden bir yetkili, "Eğer Türk temsilcilikleri dinlendiyse bunu kabul etmemiz mümkün değil. Böyle bir şey ortaya çıkarsa ABD'den izahat isteriz. Ancak şu ana kadar yayımlanan ifadelerinde sadece ülkelerin adı geçiyor. Dosyaların yayınlanmasını bekliyoruz" dedi.

ALMANYA: DOSTLUĞA SIĞMAZ
Fransa Cumhurbaşkanı Hollande ise dinlemelerin hemen durdurulmasını talep etti. Almanya hükümet sözcüsü Steffen Seibert skandalla ilgili "Dostlar tarafından izlenmek kabul edilemez" açıklamasında bulundu. Başbakan Angela Merkel'in de Obama ile konuyu görüşeceği açıklandı. Japon hükümet sözcüsü Yoshihide Suga ise ABD'den açıklama beklediklerini dile getirdi. Öte yandan Fransa'da aşırı sağ ve sol partiler, sosyalist hükümete yaptıkları çağrıda, Edward Snowden'a sığınma hakkı verilmesini istedi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Snowden'in ABD aleyhine çalışmaması koşuluyla Rusya'da kalabileceğini söyledi.

DAVUTOĞLU: AÇIKLAMA BEKLİYORUZ

Davutoğlu, ABD’nin aralarında Türk büyükelçiliğinin de bulunduğu diğer ülke temsilciliklerini dinlediği yönündeki iddiaların da görüşmede gündeme geldiğini belirterek, konu hakkında görüşlerini Kerry ile paylaştığını söyledi. Davutoğlu, şunları kaydetti:

“Kendisine hem bu konuda bir açıklama talep ettiğimizi ifade ettim. Kendisi de bu konuda bilgilerinin sınırlı olduğunu ancak gerekli çalışmalar, bilgileri edindikten sonra paylaşacaklarını ifade ettiler. Ekiplerimiz temas halinde olacaklar. İlkesel olarak biz, Türkiye ve Amerika gibi, Avrupa gibi ülkeleri, müttefik ülkeler arasında bu tür hususların yaşanmaması gerektiğini düşünüyoruz. Bu konularda da son derece açık ve kesin kanaatlerimiz var. Bu izahatleri, açıklamaları aldıktan sonra durumu tekrar değerlendiririz ama dostça bu durumu kendisi ile paylaştık.”