AMERİKA'daki başkanlık seçimlerinde son durum ne kim kazanıyor sorusu dünya gündeminin ilk sırasında. Donald Trump ve Joe Biden arasında büyük çekişme yaşanırken sürpriz sonuçlar da peş peşe geliyor. İşte son gelişmeler...
Abone olABD, ülkeyi dört yıl yönetecek başkanı belirlemek için sandık başına gitti. Ülkede eyaletler arası dengeye bağlı olan seçimde hangi eyaletten kimin seçimi kazandığı büyük önem taşıyor.
ABD Başkanı'nın kim olacağı, büyük oranda sayımın halen devam ettiği Michigan ve Nevada eyaletlerinin sonucuna göre belli olacak. Türkiye saati ile 15.30 itibariyle 16 delegeye sahip Michigan'da Trump, 6 delegeye sahip Nevada'da ise Biden önde gözüküyordu. Ancak Biden, saat 17.00 itibariyle Michigan'da 0.1 puan öne geçti ve böylece ibre Biden'a döndü. Toplamda 50 eyaletin bulunduğu ülkede, 43 eyalette sonuçlar yüksek oranda netleşirken, 7 eyalette sayım sürüyor.
Sayımın devam ettiği eyaletlerde son durum ne?
Pennsylvania (20 delege): Oyların yüzde 89’u sayıldı; Trump yüzde 50,7, Biden yüzde 48,1
Georgia (16 delege): Oyların yüzde 95’i sayıldı; Trump yüzde 49,7, Biden yüzde 49,1
Kuzey Carolina (15 delege): Oyların yüzde 95’i sayıldı; Trump yüzde 50,1, Biden yüzde 48,7
Arizona (11 delege): Oyların yüzde 86’sı sayıldı; Biden yüzde 50,7, Trump yüzde 47,9
Wisconsin (10 delege): Oyların yüzde 99’u sayıldı; Biden yüzde 49,4, Trump yüzde 48,8
Nevada (6 delege): Oyların yüzde 86’sı sayıldı; Biden yüzde 49,3, Trump yüzde 48,7
Alaska (3 delege): Oyların yüzde 56’sı sayıldı; Trump yüzde 62,9, Biden yüzde 33
Biden kazandı Trump avukatları dava açtı
Son dakika gelen haberlere göre Wisconsin eyaletini Biden kazandı. Bu seçim sonucunun ardından Biden 218, Trump ise 214 delege kazandı.
Öte yandan Trump'ın seçim ekibi, Michigan'daki oy sayım işlemlerinin durdurulması için dava açtı. Yapılan açıklamada, “Halihazırda açılmış ve sayılmış oy pusulalarının da yeniden gözden geçirilmesini talep ediyoruz” denildi.
Joe Biden yarışı önde götürüyor
ABD seçimlerinde oy sayımı 7 eyalette devam ediyor. Sonucun belli olduğu eyaletlere göre Joe Biden'ı seçecek Demokratların 227, Başkan Trump'ı seçecek Cumhuriyetçilerin 213 delegesi var.
3 Eyalet seçimleri kilitledi
Sonuçları belirleyecek kilit eyaletler olan Pennsylvania, Wisconsin ve Michigan'da sayımlar devam ediyor. Michigan'da henüz sayılmamış 100 bin oy kaldığı belirtildi. Wisconsin'de ise tüm oylar sayıldı ancak Trump'ın ekibi bu eyaletteki sayımın tekrarlanmasını isteyecek.
Georgia eyaletinde 200 bin oy daha sayılacak.
Yarışın her iki tarafı da "kazanma yolunda olduklarını" söylüyor.
Biden, günün ilerleyen saatlerinde basın açıklaması yapacağını duyurdu. Trump'ın programı ise henüz belli değil.
Trump'ın oy sayımına itirazı sürüyor
Başkanlık seçiminde oy sayımı devam ederken Donald Trump, Twitter mesajlarında oy sayımına yönelik itirazlarını sürdürüyor.
Trump, "Her yerde Biden oyları buluyorlar. Pennsylvania, Wisconsin ve Michigan'da... Ülkemiz için çok kötü" ifadelerini kullandı.
Maine'de Biden kazandı
ABD’de kazananın netleşmediği az sayıda eyaletten Maine’de, ilk sonuçlara göre Joe Biden’ın kazandığı açıklandı.
ABD’nin en küçük eyaletlerinden biri olan Maine, başkana karar verecek Seçici Kurul’a 3 kişi gönderiyor.
Bu sonuçla birlikte kurulda Biden 227, Trump 213 oya ulaştı.
Düğümün kilitlendiği eyaletler
Arizona: Geleneksel olarak Cumhuriyetçilerin aldığı eyalet, bu yıl 'savaş alanı'na dönüştü Arizona. AP'nin hesaplamalarına göre eyaletteki oyların yüzde 84'ü sayıldı ve Demokrat Joe Biden, rakibinin bileğini bükmüş gibi görünüyor. Arizona 11 seçici kurul üyesine sahip. Bu eyalette yaşanabilecek değişiklik ibrenin Trump'tan yana dönmesine yol açabilir.
Georgia: Bir diğer Cumhuriyetçi eyalet olan Georgia bu yıl sıkı bir yarışa sahne oluyor. Oyların yüzde 94'üne göre Başkan Trump'ın Biden'a karşı üstünlüğü var. Trump yüzde 50.5, Biden ise 48.3 bandında seyrediyor. Eyaletin seçici kurulunda 16 delege bulunuyor.
Nevada: Biden burada beklenenden daha dişli bir yarışta buldu kendini. Bu eyalette sistem diğer eyaletlere göre farklı. Biden'ın kıl payı önde olduğu eyalette iki aday da delege elde edebilecek gibi görünüyor. Bu eyaletin delege sayısı ise altı.
Wisconsin: 20 yılı aşkın bir süre Demokrat Başkan isteyen fakat 2016'da tercihini Trump'tan yana kullanan bir eyalet. Oyların yüzde 95'i sayılmış durumda. Son tabloya göre Biden, Trump'ın az farkla önünde. Biden oyların yüzde 49.6'sını alırken, Trump 48.9 ile nefesini rakibinin ensesinde hissettiriyor. Eyaletin delege sayısı ise 10.
Michigan: Rakipler burada da birbirine çok yakın. Fakat Detroit gibi Demokrat eğilimli birçok bölgenin oyları henüz hesaba katılmadı. Yüzde 96'sı sayılan oylara göre Joe Biden yüzde 49.6, Trump yüzde 48.9 olarak görülüyor. 16 seçici kurul üyesine sahip Michigan'da aradaki oy farkı ise 36 binden biraz fazla...
Pennsylvania: Seçimin kaderini değiştirecek eyaletler arasında başı çeken Pennsylvania'da Trump açık ara farkla önde görüyor. Fakat posta yoluyla kullanılan oyların çok büyük bir kısmının sayılmadığı belirtiliyor. 20 delegenin bulunduğu bu eyalette sonuçların cuma gününden önce netleşmesi beklenmiyor. Sonuçların Demokratların lehine dönmesi halinde ise Cumhuriyetçilerin mahkeme kapılarını aşındırması sürpriz olmayacak.
Michigan'da Biden öne geçti
Sandık oylarıyla önde olan Trump, Micgihan'da posta oylarıyla liderlik koltuğunu Biden'i bıraktı. Seçim sonuçlarına tepki gösteren Trump, twitter'dan posta oylarına tepki göstererek geri kalmalarını "çok garip" sözleriyle niteledi.
İşte Trump'ın o tweeti;
"Dün gece Demokratların yönettiği ve kontrol ettiği çoğu kilit eyalette öndeydim. Çöpten çıkan sürpriz oylar sayıldıkça sihirli bir şekilde kazandığım eyaletleri birer birer kaybetmeye başladım. ÇOK GARİP. “Anketçiler”se tahminlerinde fena çuvalladı."
Posta oyları belirleyici olacak
North Carolina eyaletinde sandıkların sayımı bitti. İlk sonuçlara göre Trump, oyların yüzde 50,1'ini alırken Biden yüzde 48,7'de kaldı. Seçimlerin galibini ise yaklaşık postayla gelecek 320 bin oyun belirleyeceği belirtiliyor. Biden taraftarları ise sonuçlar için temkinli. Eyaletin sonuçlarını bu oyların belirleyeceğini belirtilirken Biden'ın ofisi, posta oylarıyla öne geçeceklerini savunuyor.
Bahislerde ibre Trump'tan Biden'a döndü!
Ülkede tüm hızıyla devam eden seçimlerde ‘Kim Kazanır?’ başlığıyla açılan bahislerde ibre sabah saatlerinde Donald Trump’a dönüktü. Daha önce yüzde 57,4 Joe Biden-yüzde 42,1 Donald Trump olarak belirlenen bahislerde Trump’ın oranı yüzde 63,7’ye yükselirken; Biden’ın oranı ise yüzde 35,8’e gerilemişti. Saatlerin ilerlemesiyle başkanlık yarışında rüzgar farklı yönden esmeye başladı. Online bahis sitelerinde Joe Biden'ın başkanlık seçimini kazanma şansı aylardan sonra ilk kez az önce yüksek seviyelere fırladı.
Florida'yı Trump kazandı
29 delegesi bulunan ve önceki başkanlık seçimlerinde belirleyici olan Florida'yı tahminlere göre Donald Trump kazandı. 1964 yılından bu yana Florida’yı kazanan aday Başkanlık seçimini de kazandı.
Wisconsin'de Biden önde
Seçimin kaderini belirleyecek kilit eyaletlerden biri olarak değerlendirilen Wisconsin'de oyların yüzde 99'u sayıldı. Joe Biden 20 bin oy farkıyla önde görünüyor. Trump 2016'da Hillary Clinton karşısında 30 bin oy farkıyla Wisconsin'i almıştı.
Çöpten oy pusulaları çıktı
Louisiana eyaletine postayla gönderilen oy pusulasının çöpe atılmış olduğu tespit edildi. ABD Posta Ofisi, pusulanın Houston’daki postaneden çalınmış olabileceğini düşünüyor. Pusulanın kapalı zarfı açılmamıştı. Louisiana’nın başkenti Baton Rouge’dan Kaliforniya’ya gönderilen bir oy pusulası da aynı çöpte bulundu. Bu postadaki pusulada Trump’a oy verildiği öğrenildi.
Seçimler 5 eyalette düğümlendi
ABD'de seçimler beş kritik eyalette düğümlenmiş durumda. Yarışın başa baş gidiyor olması kazananın tahmin edilmesini de zorlaştırıyor. İşlerin bu noktaya gelmesinin nedenleri Biden'ın anketlerdeki beklentilerin aksine oy patlaması yapmaması, zaferini erken ilan etmesini sağlayacak kritik eyaletleri kazanamaması, Trump'ın beklenenden daha iyi performans göstermesi ve sonucu belirleyecek olan birkaç eyalette de oy sayım işleminin devam etmesi olarak sıralanıyor.
Donald Trump beklenenden daha iyi bir performans gösterirken, Biden oy sayım işlemini hızlı bir şekilde tamamlayan kritik eyaletlerde seçimi kazanmayı başaramadı ve bu da belirsizliğin uzamasına yol açıyor. Şu ana kadar gelen sonuçlara göre ortaya çıkan tablo şöyle:
*Biden ve Trump, kazanacakları tahmin edilen eyaletleri rahat bir şekilde kazandı
*Birkaç kritik eyalette yarış başa baş gidiyor
*Bu eyaletlerden bazılarında postayla kullanılan oyların sayımına dahi başlanmadı ve bu oylar sonuç üzerinde önemli etki yaratabilir.
Sonuçlar neyi işaret ediyor?
*ABD'deki seçim sistemine göre, ülke genelinde en çok oyu alan değil, Seçici Kurul'da en fazla delegeyi kazanan aday başkan seçiliyor. Seçici Kurul'daki delege sayısı da kabaca eyaletlerin nüfusuna göre belirleniyor. Bu nedenle de eyaletlerdeki sonuçlar seçimin akıbeti açısından kritik rol oynuyor.
*Eyaletlerin büyük bir bölümü partilerden birinin kalesi olarak biliniyor. Bazı eyaletler ise seçimlere göre farklı adaylara oy verebiliyor. Bu nedenle de yarış bu eyaletlerde yoğunlaşıyor.
Bu eyaletler hangileri?
Florida: Kafa kafaya giden yarışı Trump'ın kazandığı tahmin ediliyor.
Arizona: 1996'dan bu yana Demokrat bir adaya destek vermeyen bu eyalette ibre Biden'ı gösteriyor.
Pennsylvania: Oy sayımına ara verildi. Eyaletin en büyük kendi Philadelphia'da güncel verilerin TSİ 17.00'de açıklanacağı belirtildi
Wisconsin: Postayla kullanılan oyların sayımına henüz başlanmadı
Kuzey Carolina ve Georgia: Oy sayımı sürüyor ve Trump önde olmasına karşın ibrenin Biden'a dönme ihtimali saf dışı bırakılmıyor.
BUNDAN SONRA NE OLUR?
*Sonucun netleşmesi günler alabilir: En olası senaryo bu. Zira üç kritik eyalet olan Michigan, Wisconsin ve Pennsylvania'da postayla kullanılan oyların sayımına henüz başlanmadı.
İş yargıya taşınabilir: Trump daha önce sonuçların çok yakın olması halinde avukatlarını devreye sokabileceğini söylemişti. Bu durum süreç haftalarca uzayabilir.
İç huzursuzluğun artma olasılığı: Belirsizliğin artacağına kesin gözüyle bakılıyor. Ancak birçok gözlemci, şu andaki durumun sokak çatışmaları ya da protestoları gibi huzursuzluğun ve gerilimin çok arttığı bir dönemin başlangıcı olduğunu söylemek için erken olduğunu belirtiyor.
Başkan adaylarının açıklamaları
Donald Trump : *Bu gece aldığımız oylar muazzam. Biz bu gece kazandık. Pensilvanya'da inanılmaz farkla kazanıyoruz. 690 bin oy farkla kazanıyoruz. First Lady'ye, aileme, Mike Pence'e teşekkür etmek istiyorum.Tam da büyük bir kutlama için hazırlanıyorduk. Bir anda bütün sonuçlar durduruldu. Kelimenin tam anlamıyla hazırdık. Böylesine bir başarı. Florida'da kazanmamızı beklemiyorlardı, büyük bir farkla kazandık. Ohio'yu da kazandık. Texas'ı da kazandık. Şu anda bunları katmıyorlar. Georgia'yı da kazandık. 117 bin oy öndeyiz. Benzer bir şekilde Kuzey Carolina'da da öndeyiz. 4 yıl daha Başkan Trump'ı görmek için oy kullandınız. Zafer yolundayız. ABD'yi yeniden bir daha muazzam yapacağız.
Joe Biden : "Arizona'yı kazandığımızı söylediler. Georgia'da da oyun dışı değiliz. Wisconsin ve Michigan için çok iyi hislerimiz var. Oyları saymak uzun sürebilir ama Pensilvanya'yı da kazanacağız. Sonuçları almamız yarın sabahı bulabilir. Kimin kazandığını söylemek ne bana ne de Donald Trump'a düşer. Bunu sadece ABD halkı söyleyebilir".
Seçim sonuçlarını almak neden uzuyor?
Bunun başlıca nedenini, koronavirüs salgını nedeniyle postayla seçim gününden önce kullanılan oyların sayısındaki ciddi artış oluşturuyor.
Her eyaletin oy sayımına ilişkin kendi düzenlemeleri bulunuyor. Örneğin bir eyalet postayla kullanılan oylara öncelik verirken, bir başka eyalet de seçim günü şahsen kullanılan oyları önce sayıyor. Ayrıca gönderim tarihi seçim gününden önce olan oy pusulalarını teslim tarihine bakılmaksızın seçim gününden sonra saymayı kabul eden eyaletler de var. Bazı eyaletlerde yarış o kadar yakın ki postayla kullanılan oyların belirleyici olması bekleniyor. Bu nedenle seçimin düğümlendiği yerlerde sayım işleminin günlerce sürmesi olasılık dahilinde. İşin mahkemeye taşınması halinde ise sonucun netleşmesi haftalar sürebilir.