ABD Irak tasarısını değiştirdi

ABD ve İngiltere, Irak'a yönelik yaptırımların kaldırılmasını öngören tasarıyı BM'ye kabul ettirebilmek için değişiklik yaptı.

Irak’a yaptırımların bir an önce kaldırılmasını isteyen ABD, BM Güvenlik Konseyi’ndeki itirazların önüne geçebilmek için temel taleplerde değişiklik yapmadan Konsey’e yeni bir tasarı sundu. Tasarıda, 25 değişiklik yapıldığı belirtiliyor. Değişiklikler yapılırken başta Rusya olmak üzere Güvenlik Konseyi üyelerinin talepleri gözönünde bulunduruldu. Bu değişiklikler arasında, Irak’a gönderilecek BM temsilcisine ‘koordinatör’ sıfatı verilerek, rolünün artırılması öngörülüyor. Ancak tasarının özünde, temel taleplerde değişiklik olmadığına dikkat çekiliyor. Fransa, ABD’nin taslağında daha fazla değişiklik yapılması yönündeki görüş bildirirken, Rusya ve Çin de, tasarıda ciddi değişiklikler yapılması gerektiğini söyledi. Tasarıda, İngiltere ve ABD’ye petrol gelirlerinin nasıl harcanacağına karar verilmesinde tanınan geniş yetkilerden vazgeçilmiyor. Petrol gelirlerinin toplanacağı Kalkınma Fonu’nun iddialar ve davalara karşı dokunulmazlığı da öngörülüyor. Irak’ta kalıcı bir hükümetin kurulmasıyla birlikte bu yetkilerin ortadan kalkacağı maddesi getiriliyor. Ancak Irak’ta böyle bir hükümetin kurulmasının yıllar alacağı biliniyor. Almanya’dan ABD’ye destek Değişiklikler çerçevesinde Irak’ın mevcut 400 milyar dolarlık borcunun 19 ülkeden oluşan bir uluslararası mekanizma tarafından ödenmesi de öneriliyor. ABD’nin dün ortaya çıkan yeni karar tasarısında, Irak’ta BM temsilcisi, rolü güçlendirilerek “koordinatör” olarak adlandırılıyor, ancak temsilcinin görevlerinin çoğunu belirsiz bırakılıyor. Bu da Irak’ta BM’nin daha fazla rol üstlenmesini isteyen Rusya, Fransa, Almanya, Çin ve diğer ülkelerin en çok tepki gösterdiği konuyu oluşturuyor. Fransa yeni değişiklik önerisi getirecek Yaptırımların askıya alınmasını öneren Rusya ve Fransa ise, yaptırımların tamamen kaldırılması için 13 yıldır yürürlükte olan BM kararlarının öngördüğü şekilde, BM silah denetçilerinin Irak’ın kitle imha silahı bulunmadığını doğrulamasını beklemek gerektiğini belirtiyor. Fransa, ABD’nin taslağında daha fazla değişiklik yapılması yönündeki görüşünü açıkladı. Fransa Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Bernard Valero, ‘halen ABD ve İngiltere’yi Irak’ın yönetimi ve kalıcı hükümet kuruluncaya kadar petrol kazancının ülkenin yeniden imarında nasıl kullanılacağı konusunda büyük oranda söz sahibi yapan’ tasarının değişmesi için yapıcı öneriler getireceklerini söyledi. Fransa Dışişleri Bakanı Villepin de, karar tasarısının iyileştirilmesi gerektiğini belirterek, “BM’nin merkezi rol oynamasını istiyoruz, çünkü ancak bu yolla başarı sağlanabileceğine inanıyoruz” dedi. Rusya ve Çin tatmin olmadı BM Güvenlik Konseyi’nin veto hakkına sahip daimi üyeleri Rusya ve Çin de, tasarıdaki değişiklikten tatmin olmadıklarını duyurdu. Rusya Dışişleri Bakanlığı Müsteşirı Yuri Fedotov, Rusya ve Çin’in, ABD’nin tasarısında ciddi değişiklikler yapılması gerektiğini vurguladı. Powell askıya da alınabilir demişti İngiltere ile İspanya’nın da desteklediği ABD tasarısının, Güvenlik Konseyi üyelerine, dün ABD Dışişleri Bakanı Colin Powell’ın, Irak’a Kuveyt’i işgalinden (1990) kısa süre sonra uygulanmaya başlayan yaptırımların tamamen kaldırılmasından ziyade, diğer üyelerin talep ettiği gibi askıya alınmasının da değerlendirilebileceği açıklamasından sonra dağıtılmasına dikkat çekiliyor. Ancak Powell ile diğer Amerikalı yetkililer, dün hemen bu öneriyi geri çekerek, Washington’un böyle büyük bir tavizde bulunmaya hazır olmadığını belirttiler.