ABD Başkanı Donald Trump'ın binlerce destekçisine Washington'da seslenmesi sonrası yaşananlar, Trump'ın görevden alınmasının ve yargılanmasının mümkün olup olmadığını yeniden gündeme getirdi.
Abone olBazı senatörler, ABD Başkanı Donald Trump'ın destekçilerinin kongreye saldırıp işgal etmesinin ardından 20 Ocak'tan önce görevden alınmasını talep etti. Trump, bu tarihte görevi ABD'nin 46. başkanı seçilen Joe Biden'a devredecek. New York Times ve Washington Post gazeteleri, Trump'ın görevden alınması gerektiğini vurguladı.
Trump'ın görevine iki yöntemle son verilebilir. Bunların ilki Amerikan Anayasası'nın 25. maddesinin uygulanmasıyla Trump'ın görevden alınması. Ya da Trump'ın görevden azledilmesi. İki senaryodan birinin gerçekleşmesi halinde Biden göreve başlayana dek başkanlık görevini Başkan Yardımcısı Mike Pence'in üstlenmesi gerekiyor.
Demokrat Temsilciler Meclisi Üyesi Ilhan Omar, Trump'ın görevden alınması için çalışmalara başlandığını söyledi. Birçok Demokrat, Amerikan Anayasası'nın 25. maddesinin uygulanmasını istiyor.
Anayasa'nın 25. maddesi ile başkan nasıl görevden alınır?
ABD Anayasası'nın 25. maddesinin dördüncü bölümünde; başkanın görevini yürütemediği ancak kendi isteğiyle de görevinden ayrılmadığı durumlar ele alınıyor. Bu madde, 1963'teki John F. Kennedy suikastının ardından uygulandı.
Bazı uzmanlar, 25. maddeye başkanın fiziksel veya akli hastalıklar nedeniyle görevini yapamadığı durumlarda başvurulabileceğini söylüyor. Bazı akademisyenler ise bu maddenin aynı zamanda göreve tehlikeli bir biçimde uygun olmayan bir kişiye de uygulanabileceğini savunuyor.
25. madde, başkanın görevini yerine getiremediği durumlarda kabineye ve kongreye duruma müdahale etme yetkisi veriyor. Söz konusu maddeye göre; ABD Başkan Yardımcısı ve kabine üyelerinin çoğunun başkanın görevi yerine getiremediği yönünde bildirimde bulunması halinde başkan yardımcısı görevi başkan vekili olarak devralıyor. Böylesi bir durumda ve başkanın görevine devam edebileceğini ilanı halinde ise son kararı kongre veriyor. ABD Başkan Yardımcısı da karar alınıncaya dek başkan vekili olarak görevine devam ediyor.
Trump'ın görevinden alınması için kongrenin iki kanadında yani Temsilciler Meclisi ve senatoda üçte iki çoğunluğa ihtiyaç var.
Colorado Üniversitesi Anayasa Hukuku Profesörü Paul Campos, Trump'ın görevden alınması için 25. maddenin uygun bir yöntem olduğunu ve azil yöntemine kıyasla daha hızlı sonuç alınabileceğini söylüyor. Paul Campos'a göre demokratlar, kontrol ettikleri Temsilciler Meclisindeki oylamayı 20 Ocak'a kadar erteleyebilir. Campos, "Bu şekilde ABD Başkan Yardımcısı Pence anında başkanlık koltuğuna oturabilir. Oysa Trump'ın azil süreci en az birkaç gün sürer" diyor.
Trump'ın görevden azli de mümkün
Temsilciler Meclisi, 'ağır suç veya kabahatler' ile başkanı tıpkı bir ceza davasındaki gibi suçlayabiliyor. Donald Trump, daha önce bu şekilde bir kez suçlandı. Ancak cumhuriyetçiler, senatoda Trump'ın azlini engelledi. Bu Trump'ın bir kez daha suçlanamayacağı anlamına gelmiyor. Trump'ın azli için 435 üyeli Temsilciler Mecliside salt çoğunluk, 100 üyeli senatoda ise üçte iki çoğunluk gerekiyor.
Trump hakkında Aralık 2019'da Ukrayna Cumhurbaşkanı Vladimir Zelenskiy'den askeri yardım karşılığında seçimlerdeki rakibi Joe Biden ile ilgili olarak yolsuzluk soruşturması açmasını istediği iddiaları nedeniyle 'kanuna aykırı davrandığı gerekçesiyle' azil soruşturması başlatılmıştı. Temsilciler Meclisinde 2019'da yapılan oylamada Trump hakkındaki 'görevi kötüye kullanma' ve 'kongrenin çalışmasını engelleme' suçlamaları kabul edilmişti.
Geçen yıl senatoda yapılan oylama ise 47'ye karşı 53 oyla Trump lehine sonuçlanmış ve azil süreci sona ermişti. Trump, hakkında azil soruşturması açıldıktan sonra ABD Senatosunda aklanan üçüncü başkan olmuştu. (BBC)
ÖNCEKİ HABERLER
