AB Türkiye'nin fotoğrafını çekiyor

Avrupa Komisyonu’nca yoğun çalışmalar sonucunda hazırlanan raporda Türkiye’deki insan hakları ve demokratikleşmenin fotoğrafı çekiliyor.

Avrupa Komisyonu, yarın Türkiye ile ilgili Yıllık İlerleme Raporu’nu açıklayacak. Türkiye için kısa ve orta vadeli hedefleri belirleyen Katılım Ortaklığı Belgesi’ni (KOB) de yayınlanacak olan Komisyon’un yarın açıklayacağı belgeler arasında genişleme konusundaki genel strateji belgesi ve Balkan ülkelerine ilişkin raporlar da bulunuyor. Son bir yılda yapılan reformlara vurgu yapılacak raporda yargıdan, ifade ve din özgürlüklerine kadar birçok alandaki eksikliklerin altı da çizilecek. İlerleme Raporu’nun hazırlık çalışmalarına Türkiye’nin de büyük bir katkısı oldu. Ankara, Haziran ayında Komisyon’a önemli veri ve bilgiler illetti. Brüksel’e veri ve bilgi aktarımı, Ekim ayında da devam etti. Bu katkının yanı sıra, Ankara, raporun Türkiye açısından uygun bir biçimde kelimelendirilmesini sağlamak için gerek hükümet, gerekse Dışişleri Bakanlığı kanalı ile yoğun temas ve girişimlerde bulundu. KISA VE ORTA VADELİ HEDEFLER Avrupa Komisyonu, yarın da Türkiye’nin yerine getirmesi istenen kısa ve orta vadeli hedefleri belirleyen KOB'u açıklayacak. Belgede Kıbrıs’tan insan haklarına kadar çok sayıda alanlardaki reform ve politika değişikliklerine ilişkin beklentiler dile getirilecek. GENİŞLEME STRATEJİSİ Yarın ayrıca, AB’nin genişleme ile ilgili genel stratejiyi ortaya koyan kilit bir belge de kamuoyuna tanıtılacak. Konuya yakın kaynaklara göre, Komisyon, AB için siyasi, ekonomik ve stratejik açıdan büyük bir başarısı olduğu görüşünden hareketle genişlemenin sürmesi gereğini savunacak. Bu çerçevede, Komisyon, Türkiye ile üyelik müzakerelerinin 3 Ekim’de başlamış olmasından duyulan memnuniyeti vurgulayacak. KOB: GAYRİ MÜSLİMLERE AİT MALLARIN SATIŞINI DURDURUN Avrupa Birliği, Türkiye’deki gayri Müslimlerin karşıladığı tüm zorlukları ele alan kapsamlı bir yasanın benimsenmesini istiyor. KOB'da bu yasa onaylanıncaya kadar gayri Müslimlere ait gayri menkullerin satışlarının askıya alınması talep ediliyor. Türkiye’nin AB üyeliği hazırlık döneminde öncelik taşıyacak alanların belirlendiği KOB'un son taslağında Türkiye’de gayri Müslim dini azınlık ve topluluklarının karşıladığı tüm zorlukları ele alan kapsamlı bir yasanın benimsenmesi isteniyor. Söz konusu yasa onaylanıncaya kadar eskiden ve halen gayri Müslimlere ait gayri menkullerin satışlarının askıya alınması talep ediliyor. AB'NİN TÜRKİYE'DEN BAŞLICA BEKLENTİLERİ KOB taslağında Türkiye için çeşitli alanlarda belirlenen hedeflerin bazıları özetle şöyle: -Kültürel çeşitlilik sağlanırken azınlıkların yasal koruması garanti edilmeli, -Türkçe dışındaki dillerin öğretilmesi için uygun önlemler alınmalı, -Sivillerin askerler üzerindeki kontrolünün, AB ülkelerindeki uygulamalarla uyumlaştırılmasına yönelik çalışmalar sürdürülmeli, -Yargı bağımsızlığı sağlansın, bölgesel ara temyiz mahkemeleri kurulmalı, -Polis etik yasası benimsenmeli, -Yasadışı göç konusunda AB ile yeniden kabul anlaşmaları yapılmalı, -Jandarmanın statüsü ve işlevinin Avrupa standartları ile uyumlaştırılmalı, -Güneydoğu’daki korucu sistemi kaldırılmalı, köylere dönüşü kolaylaştıran önlemler getirilmeli, -Kıbrıs sorununun çözümüne yönelik destek çabaları sürdürülmeli, -Ankara Antlaşması’nı uyumlaştıran Protokol tam olarak uygulanmalı, -Kıbrıs Cumhuriyeti (Rum Kesimi) dahil olmak üzere, tüm AB üyesi ülkeleri ile ikili ilişkiler normalleştirilmeli. EKONOMİK KRİTERLER Katılım Ortaklığı Belgesi’nde Türkiye’nin yerine getirmesi beklenen ekonomik kriterlere de yer verildi. Buna göre, Ankara, IMF ile anlaşmaya varılan yapısal reformların uygulanması sürdürülmesi istenirken enerji, tütün ve şeker piyasalarındaki liberalizasyonunun devamı da talep ediliyor. Malların serbest dolaşımının tamamen sağlanması, KOB’daki ekonomik talepler arasında da bulunuyor. KOB’da ayrıca kamu ihaleleri yasasının, AB müktesebatına uyumunun hızlandırılması çağrısı da yapılıyor. DİĞER ÜLKELERE İLİŞKİN RAPORLAR Avrupa Komisyonu, yarın ayrıca Türkiye ile eş zamanlı olarak üyelik müzakerelerini başlatan diğer resmi aday ülke Hırvatistan ile ilgili İlerleme Raporunu da yayınlayacak. Bunun yanı sıra, potansiyel aday olan dört Balkan ülkesindeki gelişmeleri değerlendiren raporlar da açıklanacak. Bu raporlarda Bosna Hersek, Sırbistan-Karadağ, Makedonya ve Arnavutluk’ta insan hakları ve demokratikleşmedeki ilerleme değerlendirilecek. Brüksel’den ulaşan haberlere göre, Komisyon özellikle Sırbistan- Karadağ’daki ilerlemeden memnun görülüyor. Geçen 10 Ekim’de Sırbistan-Karadağ ile bir ortaklık anlaşmasını imzalayan Komisyon, buna benzer bir anlaşma da Bosna ile yapmaya hazırlanıyor. Bu arada, Makedonya’ya resmi aday statüsünün verilmesi bekleniyor.