AB İran'a teklif sunacak

Avrupa Birliği'nin üç büyüğü İngiltere, Almanya ve Fransa, İran'ın nükleer programı konusunda bir hafta içinde tekliflerini sunacağını bildirdi.

İngiltere Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, İngiltere, Almanya ve Fransa dışişleri bakanları ile AB yüksek temsilcisinin, İran'ın nükleer faaliyetleri konusundaki tekliflerini İran'a bir hafta içinde sunacağı belirtildi. Açıklamada, İran'ın, AB'nin teklifini bugün sunmazsa bazı nükleer faaliyetlerine yarından itibaren yeniden başlayacağı yönündeki açıklamasıyla ilgili olarak, ''bunun gereksiz ve zarar verecek bir adım'' olduğu ifade edildi. Açıklamada ayrıca, ''onları Paris Anlaşması'na aykırı düşecek tek yanlı adım atmamaları konusunda uyarıyoruz, çünkü bu görüşmelerin sürmesini çok zorlaştıracaktır'' ifadesine yer verildi. İran Ulusal Yüksek Güvenlik Konseyi sözcüsü Ali Agamuhammedi, dün İran televizyonuna yaptığı açıklamada, AB'nin tekliflerini bugün sunmazsa yarın İsfahan uranyum dönüşüm tesisinde faaliyetlerine başlayacağını söylemişti. Agamuhammedi, bu faaliyetlerin BM denetçileri gözetiminde olacağını belirtmişti. İran eski Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi ise, geçtiğimiz çarşamba günü ağustos ayı başında İsfahan'daki nükleer çalışmalara yeniden başlayacaklarını açıklamıştı. İran'ın nükleer programının barışçıl olduğunu açıkladıklarını, Avrupa ülkelerinin de bunu kabul ettiğini belirten Hatemi, AB ülkeleriyle işbirliğine devam etme düşüncesinde olduklarını da vurgulamıştı. AB ülkelerinin sunacakları öneride nükleer faaliyetlerin sürekli olarak askıya alınması talebini kabullenmelerinin mümkün olmadığını, böyle bir durumda kendi programlarına devam edeceklerini belirten Hatemi, ''nükleer enerji üretmek bizim hakkımız. Halk da bunu istiyor. Halkın istediği bir konuda geri adım atmayacağız'' açıklamasında da bulunmuştu. Hatemi, uranyum zenginleştirme gibi bir hedeflerinin olmadığını da sözlerine eklemişti. AB'den ekonomik ve siyasi teşvik AB, İran'ın uranyum zenginleştirmeyi, nükleer yakıtın işlenmesi ve ilgili faaliyetlerini durdurması karşılığında bu ülkeye bazı ekonomik ve siyasi teşvikler öneriyor. İranlı yetkililere göre bunun için üzerinde anlaşılan tarih 1 ağustostu. Fakat AB, bu sürenin altı gün uzatılmasını talep etmiş, İran ise bu teklifi reddettiğini açıklamıştı. AB, İran'ı nükleer programını durdurmaması halinde, ABD'nin İran'ın nükleer dosyasını BM Güvenlik Konseyi'ne götürmesi çabalarını desteklemekle tehdit ediyor. İran, BM Güvenlik Konseyi'nin muhtemel yaptırımlarıyla karşı karşıya kalmamak için İngiltere, Almanya ve Fransa'nın Tahran yönetiminin barışçı nükleer programına sahip olma hakkını tanımasına karşılık, geçtiğimiz kasım ayında uranyum zenginleştirmeyle ilgili faaliyetlerini askıya almıştı. ABD ve AB, İran'ın nükleer programıyla nükleer silah elde etme çabasını gizlemesinden şüphelenirken, Tahran nükleer programının elektrik enerjisi elde etme amacı güttüğünde ısrar ediyor.