657 madde baştan sona değişiyor

Devlet Personel Başkanlığı'nın ev sahipliğinde yapılan toplantıda, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, kamu personeline ilişkin yürürlükte bulunan kanun ve ikincil mevzuatın günün ihtiyaçlarını karşılamaktan uzak olduğunu, bu nedenle yeni düzenlemelerin yapılacağını söyledi.

Çalışma Bakanı'nın bu tespitleri önemli. Aynı zamanda söyledikleriyle, önümüzdeki süreçte kamu personel rejiminin bir değişime uğrayacağı da muhakkak. Gerçi düzenlenen çalıştayda, her ne kadar "2023 vizyonu" öne çıkarılsa da, kamu personeline yönelik düzenlemelerin 2013 yılı içerisinde başlayacağı da bir gerçek. 2013 yılında kamu personel rejiminin değişeceğine dair ipuçlarına aslında Çalışma Bakanlığı'nın bu seneki bütçe sunumundan ulaşabiliyoruz. Buna göre;

Devlet Personel Başkanlığı tarafından 2013 yılı içerisinde, ilk olarak, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu yerine yeni bir kamu personel mevzuatı çalışmalarına başlanacak. Nitekim Abant'ta düzenlenen bu çalıştay bir anlamda bu çalışmaların başlangıcı olarak görülmeli. Çünkü memur konfederasyonlarının davet edilmesi ve ortak toplantılar düzenlenmiş olması bu işin bir göstergesi. İkinci olarak, kamu kurumları arasındaki ücret dengesizliğini gidermeye paralel bir şekilde, 2013 ve 2014 yılları içerisinde kamu çalışanlarının ülke genelinde dengeli dağılımını sağlamaya yönelik tedbirler hayata geçirilecek. Bu sene ve gelecek sene yapılacak kamu personel atamalarında, özellikle ihtiyaç duyulan Doğu ve Güneydoğu Anadolu illerindeki atamalara öncelik verilmesi gündemde. Diğer yandan halen görevi başında bulunan personelin tayin yoluyla yerlerinin değiştirilmesine ilişkin bir çalışma yok. Ancak ihtiyaç duyulması halinde bu personellerin de görev yerlerinin değişebileceği konuyla ilgili bürokratlar tarafından ifade edilmekte.

KAMUDA DA 'ESNEKLİK' OLABİLİR

Bütçe sunumunda dikkati çeken ve pilot uygulamasına 2013 ve 2014 yıllarında başlanacak bir başka uygulama da esnek çalışma sistemleriyle ilgili. Planlanan şekliyle; kamu personel yönetiminde esnek çalışma sistemine ilişkin usul ve esaslar, iş güvencesi esas alınarak belirlenecek. Esnek çalışma modelleri İş Kanunu çerçevesinde tartışılır ve çalışanların büyük tepkisini çekerken, kamu personeli açısından da bu uygulamaya geçileceğinin sinyalinin verilmesi oldukça ilginç. Part-time, evden çalışma, çağrı üzerine çalışma, kiralık işçi gibi uygulamaların kamuda da uygulanabileceği gerçeği ile karşı karşıyayız.

İŞ GÜVENCESİ OLACAK

Ancak özellikle vurgulanan husus bu çalışma şekillerine geçilirken iş güvencesinin daima göz önünde bulundurulacak olması. Kamu personeli yapılacak düzenlemeyle, esnek çalışma şekillerine tabi olsa bile, şimdi olduğu gibi iş güvenceleri olacak, özel sektörde sık sık yaşanan işten çıkarmalar bu çalışanlar için söz konusu olmayacak.

Performansa göre ücret tartışılıyor

Çalışma Bakanlığı'nın bütçe sunumundaki ifadesine göre; çalışma hayatında başarılı olanlarla başarısızları ayırmak için  'performans değerlendirme kılavuzu' hazırlanacak. Bu kılavuzlar 2013 yılı içerisinde kamu kurumlarının yararlanması amacıyla idarelere gönderilecek. Bu uygulamayla özel sektör işyerlerinde sıklıkla kullanılan performans kriterinin kamu personeli açısından da hayata geçeceğini söyleyebiliriz. Ancak performans ölçümü neye göre yapılacak ve statü hukuku içerisinde kimin bu değerlendirmeleri yapacağı konusu oldukça karmaşık. Bu konuda yapılacak düzenlemelere özellikle çalışanların tepki vereceğini söylemek yanlış olmaz. Ayrıca performans sonuçlarına göre ücret tespiti de gündeme gelebilir. Bu noktada da kamu işyerlerinde subjektif, yanlı değerlendirmelerin olabileceği ve sırf bu nedenle ücret adaletsizliğinin artabileceği de göz ardı edilmemeli.

Vatandaşlar çalışanı bilecek

Yine 2013 yılı içerisinde devreye sokulacak bir başka değişiklik de vatandaşların çalışanlar hakkında bilgilendirilmesiyle ilgili. Yapılacak düzenlemeyle, Devlet Teşkilatı Bilgi Bankası oluşturulacak ve e-devlet yoluyla vatandaşlara bilgi verilecek.

Performans kriteri tedirgin edebilir

2013'te planlanan bir başka değişiklik de kamu çalışanlarını tedirgin edecek. Bakanlık, sosyo - ekonomik açıdan daha az gelişmiş bölgelerde nitelikli hizmet sunumu için deneyimli çalışanların bu bölgelerde istihdamına önem ve öncelik verileceğini açıkladı. Bir bakıma büyük şehirlerde görev yapan kıdemli ve nitelikli personelin az gelişmiş il ve ilçelere gönderilmesi söz konusu olabilecek.

Sözleşmeli personel kavramı kalkıyor

Geçtiğimiz hafta sonu Abant'ta yapılan "Kamu Personel Sisteminin Sorunları, Çözüm Önerileri ve 2023 Vizyonu Çalıştayı"na çok sayıda memur konfederasyonu temsilcisi de katıldı. Bakanlık ve sosyal taraf temsilcileri bir araya gelerek yeni personel sisteminin nasıl olması gerektiği konusunda çalışmalar yaptılar. Çalıştayda genel olarak altı başlık masaya yatırıldı. Bu başlıklar; kamu kurumlarının yeniden yapılandırılmasından, personelin mali haklarına kadar geniş bir yelpaze içinde ele alındı. Öne çıkan konular arasında, kamu kesiminde farklı statülerin kaldırılması, özlük haklarının eşitlenmesi var. Sadece memur ve işçi olmak üzere iki statü belirlenmesi genel olarak kabul görmüş durumda. Aynı zamanda sözleşmeli personel konusunun da kamuda istismar edilmesi nedeniyle ya kaldırılması ya da istisnai hale getirilmesi hem devlet hem de memur sendikalarınca ortak görüş olarak ortaya çıktı. Son dönemde sözleşmeli personel uygulamasının çok yaygınlaşması ve amacını aşar hale gelmesi, yakında sözleşmeli personel kavramının tamamen ortadan kalkmasına neden olacak. Hükümetin de bu statülerin kalkması konusunda Çalışma Bakanlığı aracılığıyla çalışmalar yaptığı bilinmekte.

Diplomaya göre terfi

Öne çıkan bir başka konu da, memurlar arasında 'kadro' ve 'derece' sisteminin birbirinin içine girmesi. Bu konuda da yakın zamanda çalışmalar başlayabilir. Özellikle yine 2013 yılı içerisinde memurların öğrenim durumlarına göre kadro derecelerine yükselmelerini sağlayacak bir model oluşturulacak. Bunun çalışmalarına da başlandı.

Çocuğa il dışı eğitim!

Çalıştayda ilk kez ortaya çıkan konular da var. Örneğin mahrumiyet yerlerine tayin edilen personelin eğitim çağındaki çocuklarının, mali yardım yapılmak suretiyle başka şehirlerde eğitim almalarını sağlayacak düzenlemeler yapılması fikri de ilk kez konuşulan konular arasında. Bu uygulamaya devletin sıcak baktığı bilinmekte.