Belediyelerin kurulmasını, görev ve yetkilerini yeniden düzenleyen Belediye Kanunu'na göre nüfusu 5 bin ve üzerinde olan yerleşim birimlerinde belediye kurulabilecek.
Abone ol1580 sayılı Belediye Kanunu'nu yürürlükten kaldıran yasaya göre, nüfusu 5 bin ve üzerinde olan yerleşim birimlerinde belediye kurulabilecek. İl ve ilçe merkezlerinde belediye kurulmasını zorunlu kılan yasa, bağlı olduğu il, ilçe belediyesi ile nüfusu 50 bin ve üzerinde olan bir belediyenin sınırına 5 kilometreden daha yakın duruma gelen belediye ve köylerin bu belediyeye katılmasını hüküm altına alıyor. İçme ve kullanma suyu havzaları ile sit ve diğer koruma alanlarında ve meskun sahası, kurulu bir belediyenin sınırlarına 5 kilometreden daha yakın olan yerleşim yerlerinde belediye kurulamayacak. Köylerin veya çeşitli köy kısımlarının birleşerek belediye kurabilmeleri için meskun sahalarının, merkez kabul edilecek yerleşim yerinin meskun sahasına en fazla 5 kilometre mesafede bulunması ve nüfusları toplamının 5 bin ve üzerinde olması gerekecek. Belediye kurulması için, bir veya birden fazla köyün köy ihtiyar meclisinin kararı veya seçmenlerinin en az yarısından bir fazlasının en büyük mülki idare amirine yazılı başvurusu ya da valinin kendiliğinden harekete geçmesi gerekecek. Valinin bildirimi üzerine, yerel seçim kurulları 15 gün içinde köyde veya köy kısımlarında kayıtlı seçmenlerin oylarını alacak ve sonucu valiliğe bildirecek. Dosya valinin görüşüyle birlikte İçişleri Bakanlığı'na gönderilecek. Danıştay'ın görüşü alınarak müşterek kararname ile o yerde belediye kurulacak. Yeni iskan nedeniyle oluşturulan ve nüfusu 5 bin ve üzerinde olan herhangi bir yerleşim yerinde İçişleri Bakanlığı'nın önerisi üzerine müşterek kararnameyle belediye kurulacak. Yeni kurulan belediyenin sınırları altı ay içinde belirlenecek. Sınırlar, belediye meclisinin kararı ve kaymakamın görüşü üzerine valinin onayı ile kesinleşecek. Kesinleşen sınırlar zorunlu nedenler olmadıkça beş yıl süre ile değiştirilemeyecek. Bir belde veya köyün veya bunların bazı kısımlarının meskun sahasının, komşu bir beldenin meskun sahası ile birleşmesi durumunda iltihak olunacak belde sakinlerinin oylarına başvurulmayacak ancak katılmak isteyenler oylama yapacak. Belediye sınırları içinde mahalle kurulması, kaldırılması, bölünmesi, sınır tespiti ve değiştirilmesi, belediye meclisinin kararı ve valinin onayı ile gerçekleştirilebilecek. Bir beldenin adı belediye meclisi üye tam sayısının en az dörtte üçünün kararı ve valinin görüşü üzerine İçişleri Bakanlığı'nın onayı ile değiştirilebilecek. NÜFUSU 2 BİNİN ALTINA DÜŞEN BELEDİYELER Nüfusu 2 binin altına düşen belediyeler, Danıştay'ın görüşü alınarak, İçişleri Bakanlığı'nın önerisi üzerine müşterek kararname ile köye dönüştürülecek. Tüzel kişiliği kaldırılan belediyelerin tasfiyesini il özel idaresi yapacak. Bu belediyelerin taşınır, taşınmaz malları ile hak, alacak ve borçları köy tüzel kişiliğine devredilecek. HEMŞEHRİ HUKUKU Yasa ile ''hemşehri hukuku'' uygulaması getiriliyor. Herkes ikamet ettiği beldenin hemşehrisi sayılacak. Hemşehrilerin, belediye karar ve hizmetlerine katılma, belediye faaliyetleri hakkında bilgilenme ve belediye idaresinin yardımlarından yararlanma hakları olacak. BELEDİYENİN GÖREVLERİ Yasada belediyenin görev, yetki ve sorumlulukları şöyle sıralanıyor: ''Belediye, kanunlarla başka bir kamu kurum ve kuruluşuna verilmeyen mahalli müşterek nitelikteki her türlü görev ve hizmeti yapar, gerekli kararları alır, uygular ve denetler. Belediye öncelikle, imar, su ve kanalizasyon, ulaşım gibi kentsel altyapı; çevre ve çevre sağlığı, temizlik ve katı atık; zabıta, itfaiye, acil yardım, kurtarma ve ambulans; şehir içi trafik; defin ve mezarlıklar; ağaçlandırma, park ve yeşil alanlar; konut; kültür ve sanat, turizm ve tanıtım, gençlik ve spor; sosyal hizmet ve yardım, evlendirme, meslek ve beceri kazandırma; ekonomi ve ticaretin geliştirilmesi hizmetlerini yapar. Belediye, okul öncesi eğitim kurumlan açabilir; devlete ait her derecedeki okul binalarının inşaatı ile yapılmış binaların bakım ve onarımını yapabilir, her türlü araç, gereç ve malzeme ihtiyaçlarını karşılayabilir; sağlıkla ilgili her türlü tesisi açabilir ve işletebilir; kültür ve tabiat varlıkları ile tarihi dokunun ve kent tarihi bakımından önem taşıyan mekanların ve işlevlerinin korunmasını sağlayabilir, bu amaçla bakım ve onarımını yapabilir, korunması mümkün olmayanları aslına uygun olarak yeniden inşa edebilir.'' Hizmetlerin yerine getirilmesinde öncelik sırası, belediyenin mali durumu ve hizmetin ivediliği dikkate alınarak belirlenecek. BELEDİYELERİN YETKİ VE İMTİYAZLARI Yasaya göre belediye, belde sakinlerinin mahalli müşterek nitelikteki ihtiyaçları karşılamak amacıyla her türlü faaliyet ve girişimde bulunacak. Kanunların verdiği yetki çerçevesinde yönetmelik çıkaracak, emir verecek, yasak koyacak ve uygulayacak, kanunlarda belirtilen cezaları verecek. Gerçek ve tüzel kişilerin faaliyetleri ile ilgili olarak kanunlarda belirtilen izin veya ruhsatı verecek. Özel kanunları gereğince belediyeye ait vergi, resim ve harçların tarh, tahakkuk ve tahsilini yapacak. Müktesep haklar saklı kalmak üzere belediye sınırları içinde; içme, kullanma ve endüstri suyu sağlamak; kullanılmış sular ile yağmur sularının uzaklaştırılmasını sağlamak; bunlar için gerekli tesisleri kuracak, kurduracak, işletecek ve işlettirecek. Belediye sınırları içinde toplu taşıma yapacak; bu amaçla otobüs, deniz ve su ulaşım araçları, tünel, raylı sistem dahil her türlü toplu taşıma sistemlerini kuracak, kurduracak, işletecek ve işlettirecek. Katı atıkların toplanması, taşınması, ayrıştırılması, geri kazanımı, ortadan kaldırılması ve depolanması ile ilgili bütün hizmetleri yapacak ve yaptıracak. Mahalli müşterek nitelikteki hizmetlerin yerine getirilmesi amacıyla, belediye sınırları ve mücavir alanlar içerisinde taşınır ve taşınmaz malları alacak, satacak, kiralayacak veya kiraya verecek, takas edecek, bunlar üzerinde sınırlı ayni hak tesis edecek. Borç alacak, bağış kabul edecek. Toptancı ve perakendeci halleri, otobüs terminali, fuar alanı, mezbaha ve yat limanları kuracak, işletecek, işlettirecek; gerçek ve tüzel kişilerin belediye sınırları içinde hal açmasına izin verecek. Vergi, resim ve harçlar dışında kalan ve miktarı 10 milyar Türk lirasının altında olan dava konusu işlerin, anlaşmayla tasfiyesine karar verecek. SIĞINMA EVİ Birinci sınıf gayri sıhhi müesseseler ile umuma açık istirahat ve eğlence yerlerini ruhsatlandıracak. Belediye, toplu taşımaya ilişkin hizmetlere ait hakkını kiralayabileceği gibi imtiyaz oluşturmayacak şekilde ruhsat vermek suretiyle de kullanabilecek. Belediye, belde sakinlerinin belediye hizmetleriyle ilgili görüş ve düşüncelerini tespit etmek amacıyla kamuoyu yoklaması ve araştırması yapabilecek. Büyükşehir belediyeleri ile nüfusu 50 bini geçen belediyeler, kadınlar ve çocuklar için sığınma evi açacak. Ayrıca belediyeler kentsel ve coğrafi bilgi sistemi kuracak. Belediye vergileri, resimleri, harçları ve proje karşılığı borçlanma yoluyla elde edilen gelirleri, şartlı bağışlar ile kamu hizmetlerinde fiilen kullanılan malları haczedilemeyecek. Belediyenin kamu hizmetine ayrılan veya kamunun yararlanmasına açık, gelir getirmeyen taşınmaz malları ile bunların inşa ve kullanımları her türlü vergi, resim, harç ve katkı paylarından muaf tutulacak. BELEDİYE MECLİSİ Yasa, belediye meclisini, belediyenin karar organı olarak tanımlıyor. Belediye meclisi seçilmiş üyelerden oluşacak. Mahalle muhtarlarının, belediye meclisi üye tam sayısının beşte biri oranında her yıl kendi aralarından seçeceği temsilciler, belediye meclisinin fahri üyesi sayılacak. Fahri üyeler, meclis ve ihtisas komisyonu toplantılarına katılarak görüşlerini belirtebilecek, ancak oy kullanamayacak. Ayrıca, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, üniversite ve sendikalar ile gündemdeki konularla ilgili sivil toplum örgütlerinin temsilcileri, oy hakkı olmaksızın kendi görev alanları ve faaliyet konularının görüşüldüğü meclis ve ihtisas komisyonu toplantılarına katılabilecek ve görüş bildirebilecek. Yasa, belediye bütçesi ve kesin hesabını kabul etmek, belediyenin imar planlarını görüşmek ve onaylamak, borçlanmaya ve tahvil ihracına karar vermek gibi görev ve yetkileri belediye meclisine veriyor. Belediye meclisi, bütçeiçi işletmeler ile Türk Ticaret Kanununa tabi ortaklıklar kurulmasına, kurulmuş veya kurulacak ortaklıklara katılmaya veya ayrılmaya, sermaye artışına ve gayrimenkul yatırım ortaklığı kurulmasına karar verebilecek. AMBLEMİ BELEDİYE MECLİSİ BELİRLEYECEK Belediye meclisi, meydan, cadde, sokak, park, tesis ve benzerlerine ad verebilecek, mahalle kurulması, kaldırılması, birleştirilmesi, adlarıyla sınırlarının tespiti ve değiştirilmesine karar verebilecek. Ayrıca, beldeyi tanıtıcı amblem ve flamanın belirlenmesine de belediye meclisi karar verecek. Belediye meclisi, imar planlarına uygun şekilde hazırlanmış belediye imar programlarını görüşerek kabul edecek ve il çevre planlarını onaylayacak. Belediye meclis üyelerine, meclis ve ihtisas komisyon toplantılarına katıldıkları her gün için belediye başkanına ödenmekte olan aylık brüt ödeneğin günlük tutarının üçte birini geçmemek üzere meclis tarafından belirlenecek miktarda huzur hakkı ödenecek. Belediye meclisi her dönem başında kendi üyeleri arasından seçilecek en az 3, en fazla 5 kişiden oluşan ihtisas komisyonları kurabilecek. Nüfusu 50 bini geçen belediyelerde plan ve bütçe ile imar komisyonları zorunlu olarak kurulacak. Denetim komisyonu, nüfusu 10 bini aşan belediyelerde oluşturulacak. Belediye meclisi, kanunla verilen görevleri süresi içinde yapmaktan çekinirse ve belediyeye verilen görevlerle ilgisi olmayan siyasi konuları görüşür ve bu konuda karar alırsa İçişleri Bakanlığı'nın bildirisi üzerine Danıştay'ın kararı ile feshedilebilecek. BELEDİYE ENCÜMENİ Belediye Encümeni, belediye başkanının başkanlığında, il belediyelerinde ve nüfusu 100 binin üzerindeki belediyelerde, belediye meclisinin her yıl kendi üyeleri arasından bir yıl için gizli oyla seçeceği 4 üye ile birim amirleri arasından belediye başkanının belirlediği 4 üyeden oluşacak. Diğer belediyelerde encümen 3'ü seçilmiş, 3'ü de atanmış 6 üyeden oluşacak. Belediye encümeni, belediyenin yürütme organı olarak görev yapacak. Yasa, belediye meclisi ve belediye encümeni üyelerine belediyenin nüfusuna göre değişen miktarlarda ödenek verilmesini öngörüyor. EMLAK VERGİLERİNDEN BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİNE VEYA ÖZEL İDAREYE PAY KESİLMEYECEK Belediye Kanunu'na göre, büyükşehir belediye sınırları ve mücavir alanlarında toplanan emlak vergisi tutarının tamamı, ilgili ilçe ve ilk kademe belediyeleri tarafından alınacak, bu paradan büyükşehir belediyesine veya özel idareye pay verilmeyecek. Yasa uyarınca, belediye başkanı, görev ve yetkilerinden bir kısmını uygun gördüğü takdirde yöneticilik sıfatı bulunan belediye görevlilerine devredebilecek. Belediye başkanının kendisi, birinci ve ikinci derecedeki kan ve kayın hısımları ve evlatlıklarının, belediye ile ihtilaflı olduğu durumlarda dava açılması ve bu davada belediyenin temsili, meclis birinci başkanvekili, bulunmadığı takdirde ikinci başkanvekili veya bunların yetkilendireceği kişiler tarafından yerine getirilecek. Yasa, mazeretsiz ve kesintisiz olarak 20 günden fazla görev yerini terk eden, seçilme yeterliliğini kaybeden, görevini sürdürmesine engel hastalık veya sakatlık durumu raporla belgelenen belediye başkanının görevinin sona ermesini öngörüyor. Bunların yanı sıra meclisin feshine neden olan eylem ve işlemlere katılan belediye başkanının görevi de sona erecek. Bu hallerde belediye başkanının görevine, İçişleri Bakanlığı'nın başvurusu üzerine Danıştay'ın kararı ile son verilecek. BELEDİYE BAŞKANLIĞININ BOŞALMASI Belediye başkanlığının herhangi bir nedenle boşalması halinde vali, belediye meclisinin 10 gün içinde toplanmasını sağlayacak. Meclis, belediye başkanlığının boşalması veya seçim dönemini aşacak şekilde kamu hizmetinden yasaklanma cezasının verilmesi durumunda bir başkan seçecek. Başkanın görevden uzaklaştırılması, tutuklanması veya seçim dönemini aşmayacak şekilde kamu hizmetinden yasaklanması durumunda ise bir başkanvekili seçecek. Belediye başkanı veya başkanvekili, belediye meclisi üyeleri arasından gizli oyla belirlenecek. Yeni seçilen başkanın görev süresi, yerine seçildiği belediye başkanının görev süresiyle sınırlı olacak. Başkanvekili ise yeni başkan seçilinceye veya görevden uzaklaştırılmış ya da tutuklanmış başkan göreve dönünceye kadar görev yapacak. Belediye başkanı veya başkanvekili seçiminin 15 gün içinde tamamlanmaması halinde belediye meclisinin feshine ilişkin hükümler uygulanacak. Belediye başkanının görevlendirilmesine ilişkin hüküm uyarınca da belediye başkanlığının herhangi bir nedenle boşalması ve yeni belediye başkanı veya başkanvekili seçiminin yapılamaması durumunda, seçim yapılıncaya kadar büyükşehir ve il belediyelerinde İçişleri Bakanı, diğer belediyelerde vali tarafından görevlendirme yapılacak. BELEDİYE ZABITASI Belediye zabıtasının görev ve yetkilerini de düzenleyen yasaya göre, zabıta, belediye meclisi tarafından alınan ve belediye zabıtası tarafından yerine getirilmesi gereken emir ve yasaklarla bunlara uymayanlar hakkında mevzuatta öngörülen ceza ve diğer yaptırımları uygulayacak. Görevini yaparken zabıtaya karşı gelenler, devlet zabıtasına karşı gelenler gibi cezalandırılacak. Belediye zabıta teşkilatının çalışma usul ve esasları, çalışanların görev ve yetkileri ile memurluğa alınması için taşımaları gereken nitelikler, alacakları meslek içi eğitim, görevde yükselme, meslekten çıkarılma, giyecekleri kıyafet ve savunma amaçlı olarak kullanacaktan aletler ile zabıta teşkilatında hizmet gereklerine göre oluşturulacak birimler, İçişleri Bakanlığı tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenecek. Belediye zabıta teşkilatında büro hizmetlerinde çalışanlar hariç, zabıta hizmetlerinde çalışanlara, yılı bütçe kanununda belirtilen miktar ve süre üst sınırlarını aşmamak kaydıyla belediye meclisi tarafından uygun görülen miktar ve süreler dahilinde saat başı fazla çalışma ücreti ödenebilecek. İTFAİYE İtfaiyenin çalışma usul ve esasları, çalışanların görev ve yetkileri, memurluğa alınması için taşımaları gereken nitelikler, alacaktan meslek içi eğitim, görevde yükselme, meslekten çıkarılma, giyecekleri kıyafet ve savunma amaçlı olarak kullanacakları aletler ile itfaiye teşkilatında hizmet gereklerine göre oluşturulacak birimler, İçişleri Bakanlığı tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenecek. Belediye itfaiye teşkilatında fiilen çalışanlara, yılı bütçe kanununda belirlenen üst sınırı aşmamak kaydıyla belediye meclisi kararıyla fazla çalışma ücreti ödenecek. ACİL DURUM PLANLAMASI Belediye, yangın, sanayi kazaları, deprem ve diğer doğal afetlerden korunmak veya bunların zararlarını azaltmak amacıyla beldenin özelliklerini de dikkate alarak gerekli afet ve acil durum planlarını yapacak, ekip ve donanımı hazırlayacak. Acil durum planlanma hazırlanmasında varsa il ölçeğindeki diğer acil durum planlarıyla da koordinasyon sağlanacak ve ilgili bakanlık, kamu kuruluşları, meslek teşekkülleriyle üniversitelerin ve diğer mahalli idarelerin görüşleri alınacak. Planlar doğrultusunda halkın eğitimi için gerekli önlemler alınarak idareler, kurumlar ve örgütlerle ortak programlar yapılabilecek. Belediye, belediye sınırları dışında yangın ve doğal afetler meydana gelmesi durumunda, bu bölgelere gerekli yardım ve destek sağlayabilecek. EMLAK VERGİSİ Yasaya göre, büyükşehir sınırları ve mücavir alanları içinde belediyelerince tahsil edilen emlak vergisi tutarının tamamı, ilgili ilçe ve il kademe belediyeleri tarafından alınacak. Bunlardan büyükşehir belediyesine veya özel idareye pay verilmeyecek. Yasada belediyelerin gelir kalemleri ise şöyle sıralanıyor: a) Kanunlarla gösterilen belediye vergi, resim, harç ve katılma payları, b) Genel bütçe vergi gelirlerinden ayrılan pay, c) Genel ve özel bütçeli idarelerden yapılacak ödemeler, d) Taşınır ve taşınmaz malların kira, satış ve başka suretle değerlendirilmesinden elde edilecek gelirler, e) Belediye meclisi tarafından belirlenecek tarifelere göre tahsil edilecek hizmet karşılığı ücretler, f) Faiz ve ceza gelirleri, g) Bağışlar, h) Her türlü girişim, iştirak ve faaliyetler karşılığı sağlanacak gelirler, i) Diğer gelirler. BELEDİYELERİN GİDERLERİ Yasa uyarınca belediyelerin giderleri de şu kalemlerden oluşacak: ''a) Belediyenin hizmet binaları ve tesislerinin temini, bakımı ve onarımı için yapılan giderler, b) Belediyenin personeline ve seçilmiş organlarının üyelerine ödenen maaş, ücret, ödenek, huzur hakkı, yolluklar, hizmete ilişkin eğitim harcamaları ile diğer giderler, c) Her türlü altyapı, yapım, onarım ve bakım giderleri, d) Vergi, resim, harç, katılma payı, hizmet karşılığı alınacak ücretler ve diğer gelirlerin takip ve tahsili için yapılacak giderler, e) Belediye zabıta ve itfaiye hizmetleri ile diğer görev ve hizmetlerin yürütülmesi için yapılacak giderler, f) Belediyenin kuruluşuna katıldığı şirket, kuruluş ve katıldığı birliklerle ilgili ortaklık payı ve üyelik aidatı giderleri, g) Mezarlıkların tesisi, korunması ve bakımına ilişkin giderler, h) Faiz, borçlanmaya ilişkin diğer ödemeler ile sigorta giderleri, i) Dar gelirli, yoksul, muhtaç ve kimsesizler ile özürlülere yapılacak sosyal hizmet ve yardımlar, j) Dava takip ve icra giderleri, k) Temsil, tören, ağırlama ve tanıtım giderleri, l) Avukatlık, danışmanlık ve denetim hizmetleri karşılığı yapılacak ödemeler, m) Yurtiçi ve yurtdışı kamu ve özel kesim ile sivil toplum örgütleriyle birlikte yapılan ortak hizmetler ve proje giderleri, n) Sosyo-kültürel ve bilimsel etkinlikler için yapılan giderler, o) Belediye hizmetleriyle ilgili olarak yapılan kamuoyu yoklaması ve araştırması giderleri, p) Kanunla verilen görevler ve hizmetlerin yürütülmesi için yapılan diğer giderler, r) Şartlı bağışlarla ilgili yapılacak harcamalar, s) imar düzenleme giderleri, t) Her türlü proje giderleri, u) Belediye binaları, tesisleri ile araç temini, bakımı, onarımları için yapılan giderler, v) Sanatsal ve bilimsel etkinlikler için yapılan giderler.'' BELEDİYE BÜTÇESİ Yasaya göre, belediyenin stratejik planına uygun olarak hazırlanan bütçe, belediyenin mali yıl ve izleyen iki yıl içindeki gelir ve gide tahminlerini gösteren gelirlerin toplanmasına ve harcamaların yapılmasına izin veren belgeler olacak. Bütçeye ayrıntılı harcama programları ile finansman programları eklenecek. Bütçe yılı, devlet mali yılı ile aynı olacak, bütçe dışı harcama yapılamayacak. Belediye başkanı ve harcama yetkisi verilen diğer görevliler, bütçe ödeneklerinin verimli, tutumlu ve yerinde harcanmasından sorumlu olacak. Belediye başkanı tarafından hazırlanan bütçe tasarısı eylül ayının birinci gününden önce encümene sunulacak ve İçişleri Bakanlığı'na gönderilecek. İçişleri Bakanlığı, belediye bütçe tahminlerini konsolide edecek ve Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu uyarınca merkezi yönetim bütçe tasarısına eklenmek üzere eylül ayı sonuna kadar Maliye Bakanlığı'na bildirilecek. Encümen, bütçeyi inceleyerek görüşüyle birlikte kasım ayının birinci gününden önce belediye meclisine sunacak. Meclis, bütçe tasarısını yılbaşından önce, aynen veya değiştirerek kabul edecek. Ancak, meclis bütçe denkliğini bozacak biçimde gider artırıcı ve gelir azaltıcı değişiklikler yapamayacak. Kabul edilen bütçe, mali yılbaşından itibaren yürürlüğe girecek. Belediye bütçesiyle ödenek tahsis edilen her bir harcama biriminin en üst yöneticisi harcama yetkilisi olacak. SPOR KULÜBÜ BAŞKANLIĞI YAPAN BELEDİYE BAKANLARI, BU GÖREVLERİNİ EN GEÇ 1 OCAK 2005 TARİHİNE KADAR BIRAKACAK TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilen yeni Belediyeler Kanunu'na göre belediyeler, görev ve hizmetlerinin gerektirdiği giderleri karşılamak amacıyla borçlanmaya gidebilecek ve tahvil ihraç edebilecek. Yasaya göre, belediye meclisinin, belediyeye bağlı kuruluşlarda yetkili organın kararı ile park, bahçe, sera, refuj, kaldırım ve havuz bakımı ve tamiri, araç kiralama, kontrollük, temizlik, güvenlik ve yemek hizmetleri, makine-teçhizat bakım ve onarım işleri, bilgisayar sistem ve santralleri ile elektronik bilgi erişim hizmetleri, sağlıkla ilgili destek hizmetleri, fuar, panayır ve sergi hizmetleri, baraj, arıtma ve katı atık tesislerine ilişkin hizmetler, kanal bakım ve temizleme, altyapı ve asfalt yapım ve onarımı, trafik sinyalizasyon ve aydınlatma bakımı, sayaç okuma ve sayaç sökme-takma işleri ile ilgili hizmetler, toplu ulaşım ve taşıma hizmetleri, sosyal tesislerin işletilmesi ile ilgili işler, süresi ilk mahalli idareler genel seçimlerini izleyen altıncı ayın sonunu geçmemek üzere ihale yoluyla üçüncü şahıslara gördürülebilecek. Belediye, görev ve hizmetlerinin gerektirdiği giderleri karşılamak amacıyla borçlanmaya gidebilecek ve tahvil ihraç edebilecek. Dış kaynak gerektiren projelerde, Hazine Müsteşarlığı'nın görüşü alınacak. Belediye, varlık ve yükümlülüklerinin ayrıntılı bir şekilde yer aldığı mali tablolarını üçer aylık dönemler halinde İçişleri ve Maliye Bakanlıkları ile Devlet Planlama Teşkilatı ve Hazine Müsteşarlıklarına gönderecek. DAR GELİRLİLERE ARSA TAHSİSİ Arsa hariç konutların satışı, Devlet İhale Kanunu hükümlerine tabi olmayacak. Belediye ve mücavir alan sınırları içinde kendisine, eşine veya 18 yaşından küçük çocuklarına ait konutu olmayan dar gelirli kişiler ile afete maruz kalanlara, sanayi bölgelerinden nakledileceklere ve üyelerinin tamamı bu durumda olan kooperatiflere arsa tahsisi yapılabilecek. Belediye kendisine verilen görev ve hizmet alanlarında, ilgili mevzuatta belirtilen usullere göre şirket kurabilecek. Belediye, özel gelir ve gideri bulunan hizmetlerini İçişleri Bakanlığı'nın izniyle bütçe içinde işletme kurarak yapabilecek. Hazine alacakları hariç olmak üzere belediyenin genel bütçeli kuruluşlardan, sosyal güvenlik kuruluşlarından, mahalli idarelerden ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarından olan özel hukuk ve kamu hukukuna tabi alacak ve borçları takas ve mahsup edilecek. Bu amaçla kurum ve kuruluşların bütçelerine yeterli ve gerekli ödenek konacak. KENTSEL DÖNÜŞÜM VE GELİŞİM PROJELERİ Büyükşehir belediyeleri, büyükşehir belediyeleri sınırları içindeki ilçe ve ilk kademe belediyeleri ve il belediyeleri ile nüfusu 50 binin üzerindeki belediyeler, kentin gelişimine uygun olarak eskiyen kent kısımlarını yeniden inşa ve restore etmek, konut alanları, sanayi ve ticaret alanları, teknoloji parkları ve sosyal donatılar oluşturmak, deprem riskine karşı tedbirler almak veya kentin tarihi ve kültürel dokusunu korumak amacıyla kentsel dönüşüm ve gelişim projeleri uygulayabilecek. Kentsel dönüşüm ve gelişim projelerine konu olacak alanlar, meclis üye tam sayısının salt çoğunluğunun kararı ile ilan edilecek. Bir yerin kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı olarak ilan edilebilmesi için, o yerin belediye veya mücavir alan sınırları içerisinde bulunması ve en az 50 bin metrekare olması zorunlu olacak. Kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanlarında bulunan yapıların boşaltılması, yıkımı ve kamulaştırmasında anlaşma yolu esas olacak. Kentsel dönüşüm ve gelişim projesi kapsamında bulunan mülk sahipleri tarafından açılacak davalar, mahkemelerde öncelikle görüşülerek karara bağlanacak. YURTDIŞI İLİŞKİLERİ Belediye, belediye meclisinin kararına bağlı olarak görev alanıyla ilgili konularda faaliyet gösteren uluslararası teşekkül ve organizasyonlara kurucu üye veya üye olabilecek. Belediye, bu teşekkül, organizasyon ve yabancı mahalli idarelerle ortak faaliyet ve hizmet projeleri gerçekleştirebilecek veya kardeş kent ilişkisi kurabilecek. Bu faaliyetlerin, dış politikaya ve uluslararası anlaşmalara uygun olarak yürütülmesi ve önceden İçişleri Bakanlığı'nın izninin alınması zorunlu olacak. Belediye, belediye meclisinin kararı üzerine yapacağı anlaşmaya uygun olarak görev ve sorumluluk alanlarına giren konularda, diğer mahalli idareler, kamu kurum ve kuruluşlarına ait yapım, bakım, onarım ve taşıma işlerini bedelli veya bedelsiz üstlenebilecek veya bu kuruluşlar ile ortak hizmet projeleri gerçekleştirebilecek ve bu amaçla gerekli kaynak aktarımında bulunabilecek. Belediyeler, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, kamu yararına çalışan dernekler, Bakanlar Kurulu'nca vergi muafiyeti tanınmış vakıflar ve Esnaf ve Küçük Sanatkarlar Kanunu kapsamına giren meslek odaları ile ortak hizmet projeleri gerçekleştirebilecek. Belediyeler, kendilerine ait taşınmaz malları, asli görev ve hizmetlerinde kullanılmak üzere bedelli veya bedelsiz olarak diğer mahalli idareler ile kamu kurum ve kuruluşlarına devredebilecek veya süresi 25 yılı geçmemek üzere tahsis edebilecek. Bu taşınmazlar aynı kuruluşlara kiraya da verilebilecek. KENT KONSEYİ Kent konseyi, kent yaşamında, kent vizyonunun ve hemşehrilik bilincinin geliştirilmesi, kentin hak ve hukukunun korunması, sürdürülebilir kalkınma, çevreye duyarlılık, sosyal yardımlaşma ve dayanışma, saydamlık, hesap sorma ve hesap verme, katılım ve yerinden yönetim ilkelerini hayata geçirmeye çalışacak. Belediyeler, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının, sendikaların, noterlerin, varsa üniversitelerin, ilgili sivil toplum örgütlerinin, siyasi partilerin, kamu kurum ve kuruluşlarının ve mahalle muhtarlarının temsilcileri ile diğer ilgililerin katılımıyla oluşan kent konseyinin faaliyetlerinin etkili ve verimli yürütülmesi konusunda yardım ve destek sağlayacak. Kent konseyinde oluşturulan görüşler belediye meclisinin ilk toplantısında gündeme alınarak değerlendirilecek. Belediye, sağlık, eğitim, spor, çevre, sosyal hizmet ve yardım, kütüphane, park, trafik ve kültür hizmetleriyle, yaşlılara, kadın ve çocuklara, özürlülere, yoksul ve düşkünlere yönelik hizmetlerin yapılmasında beldede dayanışma ve katılımı sağlamak, hizmetlerde etkinlik, tasarruf ve verimliliği artırmak amacıyla gönüllü kişilerin katılımına yönelik programlar uygulayacak. Diğer kanunlarla getirilen hükümler saklı kalmak üzere, mezarlıklar ile belediye sınırları içinde bulunan ve sahipsiz arazi niteliğinde olan seyrangah, harman yeri, koruluk, dinlenme yerleri, meydanlar, bataklık, akarsular, çöp döküm sahaları, yıkılmış kale ve kulelerin arsaları, enkazı ve benzeri yerler belediyenin tasarrufunda olacak. Belediye tarafından deniz, nehir ve gölden doldurma suretiyle kazanılan alanlar, Kıyı Kanunu ve ilgili mevzuata uygun olarak kullanılmak şartıyla Maliye Bakanlığı tarafından belediyelerin, büyükşehirlerde büyükşehir belediyelerinin tasarrufuna bırakılacak. ŞEHİRLERARASI ÖZEL OTOBÜS TERMİNALİ İŞLETMESİ Belediye sınırları ve mücavir alanları içinde, karayolu ile yolcu taşıma hakkına sahip gerçek ve tüzel kişilerin şehirlerarası otobüs terminali kurmalarına ve işletmeleri ile her türlü akaryakıt ile sıvılaştırılmış petrol gazı, LPG ve sıvılaştırılmış doğal gaz istasyonlarına nazım imar planı ve şehrin ana ulaşım planına uygun olmak kaydıyla belediye tarafından izin verilebilecek. Akaryakıt istasyonlarına izin verilebilmesi için nazım imar planında akaryakıt istasyonu olarak gösterilmesi zorunlu olacak. Bu istasyonlara çalışma ruhsatı, büyükşehirlerde büyükşehir belediyesi tarafından verilecek. AD VERME, TANITICI AMBLEM... Yasaya göre, cadde, sokak, meydan, park, tesis ve benzerlerine ad verilmesine, beldeyi tanıtıcı amblem, flama ve benzerlerinin tespitine ilişkin kararlar belediye meclisinin üye tam sayısının salt çoğunluğunun kararı ile verilecek. Bunların değiştirilmesine ilişkin kararlar, meclis üye tamsayısının üçte iki çoğunluğunun kararı ve mülki idare amirinin onayı ile olacak. Büyükşehir belediyesi sınırları ve mücavir alanlar içindeki belediyelerce tahsil edilen emlak vergisinden büyükşehir belediyesi ile il özel idarelerine pay ayrılmasına ilişkin Emlak Vergisi Kanunu'nun mükerrer 38. maddesi yürürlükten kaldırıldı. Yasanın geçici hükümlerine göre, özel mevzuat hükümlerine göre devri mümkün olmayan, kamu hizmetlerinde kullanılan veya Maliye Bakanlığınca üzerinde sınırlı ayni hak tesis edilmiş olanlar dışında kalan Hazineye ait taşınmazlardan, bu yasanın yürürlüğe girdiği tarihte 1/5000 ölçekli nazmı imar planı içinde kalanlar, belediye ve mücavir alan sınırları içinde belediyeye, büyükşehir belediye teşkilatı kurulan yerlerde 5.000 metrekarenin üzerinde olanlar büyükşehir belediyesine bedelsiz devredilecek. Bunların satılması durumunda elde edilecek gelirin yarısı Hazineye aktarılacak. Bu yasanın yayımı tarihinde personel giderlerine ilişkin olarak yasada belirtilen oranları aşmış olan belediyelerde bu oranların altına inilinceye kadar, mevcut memur ve sözleşmeli personel sayısının yüzde 10'unu geçmemek üzere İçişleri Bakanlığı'nca zorunlu hallere münhasır olacak şekilde verilecek izin dışında ilave personel istihdam edilemeyecek. Norm kadro uygulamasına geçilinceye kadar belediyenin, bağlı kuruluşlarının ve mahalli idare birliklerinin memur kadrolarının ihdas ve iptalleri ile boş kadro değişiklikleri, İçişleri Bakanlığı'nın teklifi, Maliye Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığı'nın uygun görüşü üzerine Bakanlar Kurulu kararı ile yapılacak. Sürekli işçi kadroları ile iş pozisyonları ise norm kadro uygulamasına geçilinceye kadar İçişleri Bakanlığı'nın vizesine tabi olacak. İçişleri Bakanlığı vize yetkisini valiliklere devredebilecek. Bu yasanın yayımlandığı tarihte 2000 yılı genel nüfus sayımına göre nüfusu 2 binin altına düşen belediyelerin tüzel kişiliklerinin kaldırılarak köye dönüştürme işlemi, bu yasayla getirilen birleşme ve katılma uygulamasından faydalanmak isteyen belediyeler için 31 Aralık 2005 tarihine kadar uygulanmayacak. Tüzel kişiliğin kaldırılmasında, birleşme veya katılma sonrasında 2000 yılı genel nüfus sayımı sonucuna göre oluşan toplam nüfus esas alınacak. MAHSUPLAŞMA Belediyeler, bağlı kuruluşlar ile sermayesinin yüzde 50'sinden fazlası belediyelere ait şirketlerin, 30 Haziran 2004 tarihi itibarıyla kamu kurum ve kuruluşlarına olan kamu ve özel hukuka tabi alacakları, bunların diğer kamu kurum ve kuruluşlarına olan borçlarına karşılık olmak üzere kanunun yayımını izleyen 6 ay içinde mahsup edilecek. Alacak ve borç ifadesi, bu alacak ve borçlara ilişkin cezaları da kapsayacak. Bu kapsama giren kuruluşların mahsup işlemine konu olan veya olmayan borçları, genel bütçe vergi gelirlerinden her ay ayrılacak payın yüzde 40'ını geçmemek üzere kesinti yapılarak tahsil edilecek. Buna göre yapılacak mahsup ve kesinti işlemleri, yılı bütçe kanunları ile ilişkilendirilmeksizin ilgili kuruluş ile uzlaşma komisyonu tarafından belirlenecek, Hazine Müsteşarlığı'nın bağlı olduğu bakanın önerisi üzerine Bakanlar Kurulu tarafından karara bağlanacak. Bakanlar Kurulu, ilgili kuruluşların borç ödeme kapasitesi dikkate alarak ödenecek tutarları taksitlendirmeye, taksitlendirilen kısmına, kanunun yayımını izleyen günden itibaren zam ve faiz uygulatmamaya, bu borçların feri ve cezalarını geçmemek üzere indirim yapmaya yetkili olacak. Uzlaşma komisyonu, Hazine Müsteşarlığı'ndan sorumlu bakan tarafından görevlendirilecek bir başkan ile Maliye Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, DPT Müsteşarlığı, Hazine Müsteşarlığı, Sayıştay Başkanlığı ile İller Bankası'ndan birer temsilciden oluşacak. Spor kulübü başkanlığı yapan belediye başkanları, bu görevlerini en geç 1 Ocak 2005 tarihine kadar bırakacak. Yasa, yayımı tarihinden itibaren yürürlüğe girecek.
ÖNCEKİ HABERLER
