Times yazarı Martin Fletcher'ın ifadesiyle 'Libya lideri Muammer Kaddafi belki de Bingazi'de yaptıklarının bedelini ödüyor' ve Daily Telegraph'a göre Amerika Birleşik Devletleri İngiltere'yi 'Kaddafi rejimini meşrulaştırmakla' suçluyor.
Abone olBugünkü İngiliz gazetelerinin neredeyse tümünün manşetlerinde, Libya'daki son gelişmeler var.
Biz de basın özetimizi, gazetelerin, Libya'da başkent Trablus'a da uzanan rejim karşıtı protesto gösterilerine yönelik haberlerine ve yorumlarına ayırdık. Cumhurbaşkanı Muammer Kaddafi'nin oğullarından Seyfülislam Kaddafi'nin gece devlet televizyonunda yaptığı konuşmayla ilgili haberlerse, gazetelerin ilk baskılarında değil internet sayfalarında...
'Bingazi Kaddafi'ye başkaldırıyor'
Independent gazetesinin manşeti, "Bingazi Kaddafi'ye başkaldırıyor". Gazete, yüzlerce kişinin öldürülmesi sonrası, Libya'nın en büyük ikinci kentinde protestocuların giderek kontrolü ele aldıklarını duyuruyor. Libya'da altı gündür süren gösteriler sırasında en az 200 kişinin öldürüldüğü bildiriliyor.
Molly Tarhuni, Independent'taki yazısında, Libyalıların korku içinde yaşamaktan ve yolsuzluktan bıktığını vurguluyor.
Independent'a konuşan Bingazililer ise kendilerine karşı Çad'dan, Zimbabve'den ve Kuzey Afrika ülkelerinden paralı askerlerin kullanıldığını belirtiyor. Gazeteye konuşan 36 yaşındaki Hasan adlı bir öğretmen, paralı askerlere atfen şunları söylemiş:
"Bu kişiler insanlarımızı öldürüyorlar ve bu umurlarında değil.". Independent, internet sitesinde de, Seyfülislam Kaddafi'nin halka bir reform paketi ve ücretleri artırma sözü verdiğini bildiriyor. Ancak gazeteye göre, Kaddafi'nin mesajının göstericiler için yeterli olup olmayacağı belirsiz.
'Kaddafi belki Bingazi'de yaptıklarının bedelini ödüyor'
Times da ilk sayfasında Bingazi'de göstericilerin kentin kontrolünü ele aldıklarını iddia ettiklerini bildiriyor. Gazeteye göre başkent Trablus'ta da hükümet karşıtı ilk ciddi gösterilerin düzenlendiği Libya'da dün akşam itibarıyla, Albay Muammer Kaddafi'nin 41 yıllık iktidarı giderek daha kırılgan görülüyor. Times ayrıca, Bingazi'de bazı askerlerin muhaliflerin tarafına geçtiğine yönelik haberler olduğunu da belirtiyor.
Martin Fletcher'ın Times'taki yazısında ise şu satırlar yer alıyor:
"Albay Muammer Kaddafi uzun süre Bingazi'yi, Libya'nın petrol zenginliğinden mahrum bırakmıştı. Kaddafi ayrıca Bingazi'deki Libya vatandaşlarının, Ebu Salem Cezaevi'nde 1996'da 1200 mahkumun katledilmesi sonrası adalet taleplerine de olumlu yanıt vermemişti. Muammer Kaddafi belki de şimdi bunların bedelini ödüyor.".
'Kaddafi için herşey ölmek ya da öldürmektir'
Guardian da manşetindeki haberinde, Libya'da askerlerin silahsız göstericilere ateş açtığını, görgü tanıklarının 'katliamlardan' söz ettiklerini bildiriyor.
Gazetenin Orta Doğu editörü Ian Black, ülkede bazı muhaliflerin 500 kişinin öldürülmüş olabileceklerini söylediğini aktarıyor. Black'e konuşan Libyalı muhalif yazar Ashour Shamiz "Kaddafi için herşey öldürmek ya da öldürülmektir. Kaddafi de şimdiden doğrudan öldürmeyi seçti" diyor. Bu sözleri yazısının başlığına taşıyan Ian Black de, Guardian okurlarına, Muammer Kaddafi'nin geçmişte yaptıklarını hatırlatmış. Kaddafi'nin 80'li yıllarda devrimine karşı gelen sürgündeki muhalifleri -kendi ifadesiyle 'sokak köpeklerini'- öldürmek için çeşitli ülkelere timler gönderdiğini, 90'lı yıllarda İslamcı isyancıların ezildiğini, 1996'da 1000 mahkumun rezilce katledildiğini söylüyor Ian Black...
Guardian, internet sitesinde Libya'da rejim isyanı durdurmaya çalışırken, Seyfülislam Kaddafi'nin iç savaş uyarısı yaptığını duyuruyor.
Yıllarca Guardian'ın Orta Doğu editörü olan David Hirst ise onun babası Libya lideri Muammer Kaddafi'yi, 'Arap diktatörlerin en zalimi ve en kaprislisi' olarak nitelendiriyor. Hirst'a göre "Kaddafi direniyor ancak Demokratik Arap Devrimi'nin bitmesine daha çok var".
Guardian'daki bir diğer haberde de, İngiliz hükümetinin sivillere karşı kullanılan gözyaşartıcı gaz dahil çeşitli teçhizatın Libya'ya satışını onayladığı, geçen yılın ilk 9 ayında Trablus'a 200 milyon sterlin değerinde satış yapıldığı belirtiliyor.
'Trablus kilit önemde'
Libya'da ölü sayısının artmasını manşetine çeken Financial Times'a göre ise ülkede devletin zalimce aldığı önlemler, Libya lideri Muammer Kaddafi'nin kendisine yönelik tehditi ne kadar ciddiye aldığını gösteriyor.
Gazete Kaddafi'nin 28 yaşında iktidara gelmesinden bu yana, aşiretleri birbirlerine karşı kullanarak, güvenlik güçlerinin desteğini alarak, muhalifleri ezmek için korku iklimi yaratarak ayakta kaldığını belirtiyor.
Financial Times'ın vurguladığı nokta, uzmanların, Libya'nın geleceğinin belirlenmesi açısından başkent Trablus'un kilit önemde olduğunu söylemleri.
İngiltere'nin eski Libya Büyükelçisi Oliver Miles Financial Times'a yaptığı açıklamada bu noktada, Trablus'un aşiretlere dayalı bir kent olmadığını, ülkenin diğer bölgelerinden ayrı bir yer olduğunu belirtiyor.
'ABD İngiltere'yi Kaddafi rejimini meşrulaştırmakla suçluyor'
Daily Telegraph internet sitesindeki haberde, Libya'daki gösteriler başkent Trablus'a da uzanırken, Seyfülislam Kaddafi'nin 'kan nehirlerinden' bahsettiğini ve Libya'nın petrol zenginliğini yakacak bir iç savaşın eşiğinde olduğu uyarısında bulunduğunu aktarıyor.
Gazetenin ilk sayfasındaki haberin başlığı ise "Amerika Birleşik Devletleri Libya 'yanlışı' yüzünden İngiltere'yi eleştiriyor".
Washington'un eleştirdiği nokta, İngiltere'nin, eski başbakan Tony Blair'in ziyaretiyle 2007'den itibaren Libya'yla yeni ticari anlaşmalar imzalaması. Amerika Birleşik Devletleri'nin Londra Büyükelçisi Louis Susman'a göre, Libya'nın diktatörü Muammer Kaddafi'yle ilişkileri düzeltme çabaları sadece Kaddafi'nin dünya sahnesinde 'daha fazla boy göstermesine' hizmet etti.
Daily Telegraph Amerikan hükümetinin bu sözlerle, İngiltere'yi, Kaddafi rejimini meşrulaştırmakla suçladığı görüşünde.
BBC Türkçe'nin İngiltere gazetelerinden derlediği basın özetini, hafta içi her sabah Türkiye saatiyle 08.40'ta NTV ekranından izleyebilir, ayrıca gün boyunca internet sayfamızda bulabilirsiniz. Adresimiz: bbctürkçe.com