2014 yılında tarımda neler yaşanacak?

Kalkınma Bakanlığı Tarım Dairesi Başkanlığı tarafından hazırlanan, 2013 yılında tarım ve gıda piyasalarındaki gelişmelerin değerlendirildiği ve bu konuda 2014 yılındaki beklentileri içeren Tarım Raporu yayınlandı.
 

Raporda Dünya’daki gelişmelerin yanı sıra Türkiye ve komşu ülkelerde ortaya çıkan gelişmelere yer verilirken, aynı zamanda kuraklık ve yağış rejimi nedeniyle gelişebilecek olası risklere dikkat çekildi. İşte raporda yer alan konu başlıkları;

ŞEKER PİYASASINDA ARTIŞ

Yüksek gıda fiyatları ile piyasalarda istikrarsızlığın en yoğun yaşandığı ve gıda krizi dönemi olarak bilinen 2007-2008 dönemi sonrasında düşüşe geçen fiyatlar, 2010 yılında yeniden yükselmiş, 2011 yılında ise gıda krizi dönemindeki fiyatların üzerine çıkan tarım ve gıda ürünleri fiyatları arasında en dikkat çekici artışlar şeker piyasasında görülmüştür. 

ÜRÜN SİGORTASI

ABD’de yürürlüğe giren yeni 2014 Tarım Kanunu ile ABD’nin DTÖ Tarım Anlaşmasına aykırılık teşkil eden destekleme uygulamaları ortadan kaldırılmaya çalışılmıştır. Kanun kapsamında doğrudan ödemeler kaldırılmakta; ancak ürün sigortası kapsamında gelir korunmaya devam edilmektedir. Ayrıca, üreticiler üretimdeki risklere karşı fiyat kaybı ya da tarımsal risk ödemeleri kapsamında korunabilecektir.

DOĞRUDAN GELİR ÖDEMELERİ 

Avrupa Birliği tarafında ise, Ortak Tarım Politikasında 2014-2020 dönemi için yenilikler yürürlüğe konulmuştur. Tarım ve kırsal kalkınma destekleri arasındaki bağ güçlendirilirken, doğrudan gelir ödemeleri daha odaklı, adil ve çevreci şekilde uygulanacaktır. 

KURAKLIK VE DON OLAYLARI 

2014 yılında kuraklık, don gibi doğa olaylarının yaşandığı ülkemiz dışında Avustralya, Kanada ve ABD’nin belli bölgelerinde iklime bağlı sorunların oluştuğu izlenmekle birlikte, bu sorunların kısa vadede piyasalarda önemli oynaklık yaratması beklenmemektedir. Ancak, önümüzdeki dönemde Suriye ve Ukrayna gibi yakın coğrafyamızdaki ülkelerde oluşabilecek, beklentilerin dışında yeni gelişmeler, senaryoları farklılaştıracaktır. 

ORTADOĞU'DA DÜŞÜŞ RUSYA VE AVRUPA'DA ARTIŞ 

Suriye’deki savaş ortamı, Türkiye’den Ortadoğu ülkelerine karayoluyla yapılan taze sebze ve meyve ihracatında aksamaya yol açmıştır. Diğer taraftan, ülkemizden Irak ve Suriye’ye yönelik temel besin maddeleri olan buğday, soğan, patates, şeker, baklagiller gibi ürünlerin ticareti artmıştır. Sera ürünlerinde özellikle Rus ve Avrupa pazarına ihracat miktarı ülkemiz lehine artmıştır. 

TÜİK VERİLERİ 

TÜİK verilerine göre, ülkemizde tarım sektörü 2012 ve 2013 yıllarında aynı oranda, yüzde 3,1 büyümüştür. 2014 yılında ise, tarımsal üretim dönemi doğal afetlerle başlamıştır. Tarımsal üretim açısından risk oluşturan kuralık, don ve dolu gibi birçok olumsuzluk bir arada yaşanmaktadır. 

Meteoroloji Genel Müdürlüğü verilerine göre, ülkemizde 2013 yılı Ekim ayından Şubat 2014 sonuna kadarki yağışlar mevsim normallerine göre yüzde 27,4 ve geçen yılın aynı dönemindeki yağışlara göre yüzde 40,4 azalmıştır. Ülkemizde tarımsal üretimde verimin büyük ölçüde yağışa bağlı olması sebebiyle, 2007 yılında yaşanan kuraklığın tarımda yol açtığı küçülme göz önüne alınarak yapılan değerlendirmelere göre, doğal afetler tarım ekonomisinde sorunlara yol açabilecektir. Örneğin, kuraklığın yem fiyatlarındaki artışı tetikleyebileceği, böylece etkilerin hayvancılığa da yansıyabileceği ve aynı şekilde gıda sanayinin hammadde tedarikinin olumsuz etkilenebileceği düşünülmektedir. 

2014 YILINDA KURAKLIK

2014 yılında ülkemizde tarımda yaşanabilecek iklimden kaynaklanan sorunların çözümü açısından veriye dayalı tedbirlerin önceden alınması önemlidir. Ayrıca, tarımsal destekleme bütçesinin bir kısmının ürün bazında yapılan değerlendirmeler kapsamında afet ödemelerine ayrılması yanında, gerektiği takdirde, bütçe imkânları çerçevesinde ek kaynağın üretici zararlarını gidermek üzere tahsis edilmesi üretimin sürdürülebilirliği açısından olumlu olacaktır.