180 bin kan verici, Kızılay’a küstü

Kızılay, Marmara Depremi’nin hemen akabinde basında çıkan haberler ve kamuoyunda oluşan olumsuz imaj nedeniyle 4 yılda 180 bin gönüllüsünü kaybetti.

Depremin meydana geldiği 1999 yılında kan bağışı miktarı 428 bin 292 iken sonraki yıllarda bu miktar önemli oranda düştü. 2003 yılına gelindiğinde kan bağışı miktarı 241 bin 479’a geriledi. Kızılay Kan Hizmetleri Şube Müdürü Dr. Armağan Aksoy, deprem sonrasında kuruma duyulan güvenin sarsılması nedeniyle kan verme oranının azaldığını doğruladı. Bu güvensizliğin sadece Kızılay’da değil Sağlık Bakanlığı’na bağlı hastanelerde de yaşandığına işaret eden Aksoy, “Halkta bir gönülsüzlük var. Kızılay’ın hedefi gönüllülerden sağladığı ‘güvenli kan’ı hastalara ulaştırmak. Güvenli kan da bilinçlilik temelinde sağlanabilir. Bu açıdan bakıldığı zaman konu bir eğitim sorunu olarak ele alınmalı. Bu amaçla halkımızın kan bağışı hakkında bilgi ve bilinç deneyimini artırmak için donör eğitim çalışmalarına başladık.” dedi. Aksoy’un verdiği bilgiye göre, kan bağışlarının neden gerekli olduğu, bağışlanan kanların hastalara nasıl ulaştırıldığı, hangi testlerin ve işlemlerin yapıldığı, kimlerin kan bağışlaması ve kimlerin bağışlamaması gerektiği gibi konular-da küçük seminerler verilecek. Kızılay, ilk defa 1957’de kan toplama hizmetini başlattı. 1957’den 1981’e kadar olan dönemde sadece Türk Silahlı Kuvvetleri personelinden alınan kan bağışı 1981’den sonra ülke geneline yayıldı ve sivillerden de geniş çaplı kan toplanmaya başlandı. 1999’da kan bağışı yapanların yüzde 60’ını siviller oluşturuyordu. Deprem sonrası hem sivillerin hem de askerlerin kan bağışında yarı yarıya düşüş yaşandı. Kızılay bir yandan imajını düzeltmeye çalışırken diğer yandan da afet durumları ve normal zamanlar için ayrı ayrı planlar yapıyor. Afet durumlarında kısa sürede çok fazla miktarda kan talebinin karşılanması gerekiyor. Kanın belli bir saklama süresi olduğu için Kızılay çok miktarda stok bulunduramıyor. Kızılay’ın afet planına göre, kan merkezleri bölgeselleşiyor. 10 bölge ve 19 kan istasyonu oluşturuluyor. Bu merkezlerde toplanan kan, talep olan yerlere aktarılacak. Kimsesi olmayanların kan bulması otomasyon ağı ile daha kolaylaşacak. Hastanelerin Kızılay’dan yapacakları kan talebi anında karşılanacak. Kapı kapı dolaşılıp kan aranmayacak. Kızılay, hastanelere ihtiyaç duyulan kanı bizzat kendisi iletecek. 2004’te bazı kan merkezlerine yapılan sivil bağış Ankara 16.645 Bursa 21.585 İstanbul Çapa 33.346 İzmir 12.098 İstanbul Zeynep Kâmil 19.129 Haber: Ali Akçoban Kaynak: Zaman