1.6 milyon işçiye devlet garantisi

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, taşeron işçilerle ilgili yasa tasarısını tamamladı. 1,6 milyon taşeron işçiyi ilgilendiren düzenleme önemli iyileştirmeler getiriyor.

Taşeronun ödemediği ücreti asıl patron ödeyecek. Kamuda çalışan işçiler için de devlet bir anlamda garantör oluyor. İşçi ücretini alamadığı durumda maaşı devlet öderken bu para taşeron firmaya ödenecek paradan kesilecek. Ayrıca her yıl işçilere işe giriş çıkış yapılmaması için de devlet, taşeron firmalarla uzun süreli sözleşme yapacak. Sözleşmelerin süresi ise 3 veya 5 yıl. Bu durum, maaşlarda iyileştirme getirecek. Yıllık izin sorunu çözülürken kıdem tazminatında ay hesabına geçilerek işçinin alacağı tazminat garanti ediliyor.

Zaman gazetesinin haberine göre; taşeron işçilerin çalışma şartlarını düzenleyen yasa çalışmasında sona gelindi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, önümüzdeki Bakanlar Kurulu’nda taşeron işçilerin çalışma şartlarını düzenleyen yasa tasarısına ilişkin olarak sunum yapacak. Ardından düzenlemenin Meclis’e sevk edilmesi bekleniyor.

Tasarıda yer alan maddelere göre yeni yasa ile taşeron firmanın ödemediği ücreti, devlet hak edişinden kesip işçiye verecek. Kamuda çalışan işçiler için devlet bir anlamda garantör olacak. Özel sektördeki taşeron işçilerin maaşından ise asıl işveren durumundaki firma sorumlu olacak. Taşeron firmanın ödemediği ücreti asıl işveren ödeyecek. Düzenleme ile taşeron işçi 8 saatten fazla çalıştırılamayacak. Haftalık çalışma süresi 45 saati aşarsa mesai ödenecek. Kıdem tazminatında ‘ay hesabı’ uygulamasıyla kişi 1 ay bile çalışsa hak ettiği tazminatı alacak. Yıllık izin kullanabilecekler. İş Kanunu’nun ikinci maddesinde düzenleme yapılarak ‘alt işveren’ olarak ifade edilen taşeron firmaların sorumluluğu netleştirilecek. Böylece taşeron firmaların, yargı kararına rağmen sorumluluktan kaçması önlenecek.

Yasa ile 1,6 milyonu bulan taşeron işçilerin çalışma hayatı önemli derecede iyileşecek. Her yıl taşeron işçilere işe giriş çıkış yapılmaması için devlet, taşeron firmalarla her yıl sözleşme yapmak yerine uzun süreli sözleşme yapacak. Bu sözleşmeler 3 veya 5 yıl olacak. Böylece örneğin bir bakanlıkta taşeron firma işçisi olarak çalışan kişi, her yıl işten çıkarılma korkusu yaşamayacak. En az 3 yıl ya da 5 yıl boyunca çalışacağı işyeri belli olacak. Bu durum, ücretlerde iyileştirme de getirecek. Her yıl sözleşmesi yenilenen ve asgari ücret üzerinden maaş verilen işçinin aylığı, düzenli olarak artacak. Taşeron işçinin ikinci yıl için alacağı ücret toplu sözleşme ile belirlenecek. Örneğin birinci yıl için 800 TL ile işe başlayan bir işçi için ikinci, üçüncü yıllarda sendika ile taşeron firma masaya oturup pazarlık yapacak. Yıllık izin sorunu çözülecek. Kıdem tazminatında ay hesabına geçilerek işçinin alacağı tazminat garanti edilecek.

Son yıllarda büyük artış gösteren taşeron işçilik, kamuda istihdamın yeni yöntemi oldu. Birçok kamu kurumunda daha önce memurların yaptığı işler artık taşeron işçilerin eliyle yürütülüyor. Özellikle hastaneler, belediyeler, havaalanları, bakanlıklar ve üniversiteler en çok taşeron işçi çalışan kamu kurumları olarak dikkat çekiyor. Bu durum, taşeron işçi sayısında patlama yaşanmasına yol açtı. 2002’de 387 bin 118 olan taşeron işçi sayısı, 1 milyon 600 binin üzerine çıktı. Bunlardan 700 bininin kamuda çalıştığı tahmin ediliyor.

Devletin yanı sıra holding ve şirketler de temizlik, güvenlik ve ulaşım hizmetlerini taşeron işçiler eliyle yürütüyor. Taşeron firma daha çok kâr edebilmek için örneğin 10 işçi ile yapılması gereken işi 7 işçi ile yapıyor. İşçi 8 saatten fazla çalıştırılıyor, haftalık izin kullandırılmıyor. Fazla mesai ücreti ödenmiyor. Maaş geciktiriliyor. Tazminata hak kazanmasın diye 11 ayı dolan işçi, işten çıkarılıp bir iki gün sonra tekrar işe alınıyor. Bu yöntemle 10 yıl boyunca aynı taşeron firmada çalışan işçinin bile tek kuruş kıdem tazminatı birikmiyor. Her yıl sözleşme yapıldığı için maaşları hep asgari ücret düzeyinde kalıyor. Örneğin kadrolu işçi 2 bin lira alırken taşeron işçi 800 lira alıyor.