1 Ekim İngiltere basın özeti

Bugün İngiliz basınında Rusya'nın Suriye'de başlattığı hava operasyonlarına geniş yer veriliyor.

Times gazetesi Rusya'nın hava operasyonlarını "Rusya Suriyeli muhaliflere saldırarak Batı'ya meydan okuyor" ifadeleriyle manşete taşıyor.

Haberde dün gerçekleşen bombardımanın Putin ile Batı arasındaki güç savaşını ciddileştirdiği belirtiliyor.Gazete, Rusya'nın Suriye'nin kuzeyinde muhaliflerin elindeki mevzileri bombaladığını bildiriyor.

Operasyonların, Putin'in öncelikli motivasyonunun Esad rejimini korumak ve bölgedeki varlığını güvenceye almak olduğu yönündeki endişeleri teyit ettiği kaydediliyor.

Tom Parfitt, Catherine Philip, Michael Evans ve Tom Coghlan imzalı haberde şu ifadeler yer alıyor:

"Moskova'nın Suriye iç savaşına ani girişinin haberini üç yıldızlı bir Rus general, Bağdat'taki Amerikan konsolosluğundaki bir savunma ataşesine bildirdi."

"Washington'a gönderilen deşifrye göre görüşmenin 'sert ve gergin' geçtiği, generalin Amerika müttefiği hava ekibinin Suriye hava sahasından çıkarılmasını isterken en azından 'lütfen' dediği anlaşılıyor."

'Talbise'de siviller öldü'

"Bir saat sonra Rus savaş uçakları Batı Suriye'de Hama, Humus ve Lazkiye semalarında görüldü. Rus bombaları Humus'un kuzeyinde, Batı tarafından desteklenen Özgür Suriye Ordusu'nun elindeki şehirleri bombaladı. Rastam'daki muhalifler komutanları Iyad el Deek'in öldürüldüğünü bildirdiler."

"Bir diğer şehir Talbise'de ise aktivistler, hastane koğuşlarını dolduran kanlı ceset fotoğrafları paylaştı. Tozlu kefenlere sarılı cesetler arasında çocukların da olduğu görüldü."

"Dün gece açıklanan rakamlara göre ölen sivil sayısı 40'ı geçti ve içlerinde 5 kadın ile 5 çocuk olduğu bildirildi."

"Humus'un kuzeyi Latamina'da Rusların iki defa hava bombardımanı düzenlediği bölgedeki Suriyeli muhalifler, CIA tarafından Esad'a karşı savaşmak için özel olarak seçilmişlerdi. Bu kişilere TOW model yarı otomatik güdümlü tanksavarlar gönderilmişti."

"Tajammu Al-İzza örgütünün komutanı Cemil el Salih, bombardımanda örgütün merkezinin yok edildiğini söyledi."

"Washington'da ise Rusya'nın hedef stratejisiyle ilgili daha fazla delil ortaya çıktıkça Rusya'nın sürpriz çıkışına öfke arttı. Savunma yetkilileri Rusya'nın bombardımanında hiçbir IŞİD hedefinin vurulmadığını söylüyor."

"Batı destekli Suriye Ulusal Konseyi Başkanı Halid Hoca 'Rusya IŞİD'le savaşmıyor. Geçen yıl IŞİD'e karşı çıkan toplumları, onlarla yaşayan sivilleri bombalıyor. Askeri gücünü Esad rejiminin sivillere karşı savaşını desteklemek için kullanıyor' dedi."

"Moskova'da ise Rusya Savunma Bakanı cihatçıları hedef aldıkları konusunda ısrar etti, 'hassas bombardıman'ların 8 IŞİD mevizini vurduğunu; vurulan yerlerde askeri araçlar, iletişim merkezleri, ulaşım araçları, silah depoları, teçhizat ve petrol bulunduğunu belirtti."

"Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zakharova ise sivillerin öldüğü iddiasını komik bulduğunu söyledi, 'Biz daha operasyona yeni başlamışken mağdur olduğu iddia edilen kişilerin fotoğrafları sosyal medyada paylaşılmaya başlandı' yorumunu yaptı."

'Putin kumar oynuyor'

Daily Telegraph'da ise Rusya'nın hava operasyonlarıyla ilgili Avrupa editörü Peter Foster'ın bir analizi yer alıyor. Foster "Putin kumar oynuyor: Vatandaşları cihatçılarla yapılan son savaşı iyi hatırlıyor" başlıklı bir yazı kaleme almış.

Yazıda şu ifadeler öne çıkıyor:

"Vladimir Putin'in bir lider olarak pek çok eksik yönü var. Ancak kararsızlık bunlardan biri değil. Önce Rus kuvvetlerini Suriye'ye göndererek sonra da Hama ve Humus'ta muhaliflerin elindeki bölgelere hava operasyonları düzenledi. Böylece Putin stratejik amacı - yani Esad rejimini korumak - için güç kullanmaktaki iradesini ortaya koymuş oldu."

"Bir anda, Putin'in ilk ve sert hamlesi, Batı'nın Suriye'deki politikasının sınırlarını ortaya koydu. Bu politika ABD ve müttefiklerinin yalnızca Kürtleri korumakla ve cihatçıları Bağdat'ın kapısında tutmakla sınırlı muhafaza politikası."

Putin'in Batı'ya Esad'la birlikte cihat tehlikesine karşı savaşma teklifinde bulunduğunu belirten Foster, bu ikiyüzlü teklifi Batı'nın hiçbir zaman kabul etmeyeceğini öne sürüyor. Teklifin hem Esad rejimini güçlendireceğini kaydeden gazeteci, hem de Sünnilerin Esad karşısında aynı dini paylaştıkları IŞİD'i tercih edeceğini ve bunun da IŞİD'i insan sayısı olarak güçlendireceğini belirtiyor.

Rusya'nın tek taraflı müdahalesinin bu yıl sonunda ABD ve Avrupa'nın Rusya'ya yönelik yaptırımları yenilemesinde zorluk çıkaracağı ifade ediliyor.

Gazeteye konuşan Royal United Services Enstitüsü çalışanı Rusya uzmanı Dr. Igor Sutyagin, IŞİD'in şimdiye kadar iki ana düşman ilan ettiğini, bunların Rusya ve ABD olduğunu söylüyor. Rusya'nın yakın ve uzun sınırlarını hatırlatıyor.

Rusların Afganistan savaşını iyi hatırladığını sözlerine ekleyen gazeteci, Afganistan savaşında Rusların çok zayiat vererek yenildiklerini belirtiyor.

'Moskova kaybetmeyi göze alamayacağı bir savaşa girdi'

Independent gazetesinde bugün Patrick Cockburn'ün Rusya'nın Suriye'de başlattığı hava operasyonlarıyla ilgili bir analiz yer alıyor.

"Moskova kaybetmeyi göze alamayacağı bir savaşa girdi" başlıklı yazıda şu ifadeler yer alıyor:

"Rusya'nın Suriye'de bombardımana başlaması, oradaki iç savaşı dönüştürüyor. Bu Rusya ve ABD'nin çatışmanın yanında değil ortasında, ana sahnede olacakları anlamına geliyor. Savaşa tamamen dahil olmaları çatışmayı daha erken sonlandırabilir çünkü bu durumda Washington ve Moskova'nın yerle müttefikleri üzerindeki kontrolü artacaktır."

"Rusya'nın hükümet güçlerine askeri desteği, Şam'ın muhtemelen askeri olarak kaybetmeyeceğini; IŞİD ve El Kaide klonu grupların ise muhtemelen kazanamayacağını gösteriyor. Bu illa da Devlet Başkanı Beşar Esad'ın kalacağı anlamına gelmiyor. Ama Suriye devleti, özellikle de Suriye ordusu; Irak'ta 2003'te Saddam'ın devrilmesinden sonra devletin çökmesi deneyiminin aksine, var olmaya devam edecek."

"Amerika'nın ilk tepkisi Rusların söyledikleri gibi IŞİD'i bombalamadığı oldu. Henüz bombalanan yerlerin tam listesi yok ancak Ruslar hem IŞİD hem de El Kaide bağlantılı El Nusra'yı bombalamışa benziyor."

"Hedeflerden birinin Humus'taki Talbise kenti olduğu anlaşılıyor. Özgür Suriye Ordusu'nun 2 yıl önce yönettiği bu şehir, son 2 yıldır El Nusra ve ona bağlı radikal gruplar tarafından yönetiliyor."

"ABD'nin eski Şam büyükelçisi Robert Fors, 'ılımlı' muhaliflerin bir yıldan fazla süredir önemsiz hale geldiğini ve IŞİD, El Nusra ve Ahrar el Şam gibi grupların muhalif bölgelerde güçlendiğini itiraf etmişti."

'Operasyonların sertliği önemli'

"Ruslar Halep'in kuzeyinde, Hama, Humus ve Şam'da IŞİD2in kontrolündeki mevzileri vuracağa benziyor. Hava operasyonlarının sertliği çok şeyi etkileyebilir."

"ABD öncülüğündeki koalisyon Irak'ta 4.122 IŞİD hedefini, Suriye'de ise 2.362 IŞİD mevzisini vurmuştu. Ancak Bu hava operasyonları örgütün 17 Mayıs'ta Irak'ta Ramadi'yi; 22 Mayıs'ta da Suriye'de Palmyra'yı ele geçirmesi engellememişti."

"Rus operasyonları bu büyüklükte olmayacak. Ancak iyi yürütülen kara kuvvetleri ile koordineli hava operasyonları IŞİD'e karşı işe yarayabilir. Tıpkı Kobani ve Haseke'de YPG'nin (Halk Savunma Birlikleri) kanıtladığı gibi."

"Ruslar Bağdat'ta geçen hafta kurulan ve Rusya, İran ve Irak tarafından yönetilen istihbarat servisi ile çalışıyorlar. Rusya öncelikle Sünni güçlere (Türkiye, Suudi Arabistan, Katar, körfez monarkları) Şii güçleri (İran, Irak, Lübnan Hizbullahı) destekliyor."

"Peki Suriye'deki yerel ve uluslararası aktörler Rusya'nın askeri müdahalesine nasıl tepki verecek? Söz konusu meseledeki çıkar çatışmalarının karmaşıklığı düşünülürse, bunu öngörmek neredeyse imkansız."

"Suriye krizi Rusya'ya yeniden ABD'ye meydan okuyan ve Sovyetler Birliği kadar olmasa da büyük güç olma imkanı tanıdı. Savaşa giren Moskova bu savaşı kazanmalı, aksi takdirde yeni statüsünü kaybedecektir."