Brezilya'da Türkiye'deki oyun oynanıyor!

Dünyanın parlayan iki yıldızı olarak kabul edilen Türkiye ile Brezilya'daki olaylar birbirine çok benziyor.

BANU İRİÇ
İNTERNETHABER.COM

Türkiye'de Gezi Parkı sebebiyle başlayan ve giderek çatışmalara dönen eylemlerden bir tanesi de Brezilya'da yaşanmaya başlandı. Otobüs biletlerinin zamlanmasını gerekçe göstererek başlayan eylemler giderek yakıp yıkma eylemlerine dönüştü "occupybrazil" diyerek direniş çağrısı yaptılar. Eylemciler Brezilya'ya büyük gelir getirecek olan 2014 Dünya Kupası'nın yapılmamasını dahi istediler.

Otorite olarak kabul edilen kuruluşlar tarafından dünyanın iki yükselen gücü olarak, ekonomik ilerlemede "ikiz" olarak tanımlanan Türkiye ve Brezilya'da başlayan eylemlerdeki söylemler dikkat çekti. Eylemlerde kullanılan sloganlar hatta fotoğraf karelerinin dahi birbirine benzerlik taşıması aynı el tarafından mı yürütüldüğü sorusunu getirdi.

Brezilya'daki eylemciler de Türkiye'de tıpkı Mehmet Ali Alabora'nın "Mesele Gezi Parkı" değil söylemi gibi "It's not 20 cent" argümanını kullanırken, meydanlarda çekilen karelerin benzerlik taşıması da dikkat çekti. Türkiye'deki protestolarda eylemcilerin üçüncü havalimanı, üçüncü köprü gibi projelerinin iptalini istemesi gibi Brezilya'da da eylemciler ülkelerine büyük katkısı olacak Dünya Kupası organizasyonunun yapılmamasını istediler.

G8'İ GÖRMEYEN BBC BREZİLYA İÇİN DE DEVREDE

İngiliz basını BBC, İngiltere'deki G8 protestolarını görmezden gelmesiyle AK Parti hükümetinin tepkisini çekmişti. BBC, Brezilya'da gerçekleşen protestoları tıpkı Türkiye'deki protestolar gibi tüm detaylarıyla yayın yapmayı sürdürüyor.

BBC Brezilya'daki eylemlerin ilk gününde yaptığı haberinde göstericilerin "Aşk bitti burası artık Türkiye" dediğini iddia etmiş, Brezilya'daki eylemler için "barışçıl" ifadesini kullanarak polis şiddetine vurgu yapmıştı.

Brezilya hükümeti de protestoların "demokratik hak" olduğunu vurgulayarak şiddet ve yakıp yıkmanın kabul edilemez olduğuna vurgu yapmıştı.

EYLEM NASIL BAŞLADI?

Rio de Janiro ve diğer kentlerde toplu taşıma ücretlerine yapılan 20 cent zamma tepki olarak başlayan yürüyüşler giderek büyüdü. Hükümet yetkilieri zammın enflasyon oranının dahi altında olduğunu söyleyerek savunma yapmıştı.

POLİS ŞİDDETİNE TEPKİ 

BBC 'barışçıl' diye duyurduğu haberinde eylemcilerin 20 centlik zamma tepki göstermek için sokaklara çıktığı ancak polisin plastik kurşun ve göz yaşatıcı gaz kullanması sonucu halkta tepkinin büyüdüğü belirtildi.

Ancak Brezilya'dan gelen fotoğraflara bakıldığında eylemcilerin polise molotofla saldırdıkları, araç yaktıkları, kamu binalarına zarar verdikleri, ATM'leri kullanılamaz hale getirdikleri görülüyor. 

2014 DÜNYA KUPASI VE 2016 RİO DE JANERİO OLİMPİYATLARI İÇİN GÜVENLİK ENDİŞESİ

Dünyanın pek çok yerinde internet üzerinden Brezilya'da artık güvenliğin zayıfladığı yorumları yapılırken, Brezilya'da Dünya Kupası'na katılmıyoruz imza kampanyası başlatıldı.

ULUSAL KONGRE BİNASINA İŞGAL

Göstericiler Ulusal Kongre binası çatısını işgal etti polis işgalcileri güçlükle durdurdu. Rio'da ise göstericiler eyalet meclis binasını ateşe vermeye çalıştılar.

 

BREZİLYA VE TÜRKİYE DÜNYANIN YÜKSELEN GÜCÜ

Ekonomik ilerlemesi Türkiye ile benzerlikler taşıyan IMF'ye borcunu kapatan Brezilya da tıpkı Türkiye gibi dünyanın parlayan yıldızı olarak kabul ediliyor. Türkiye ile pek çok alanda işbirlikleri bulunan Brezilya'da da hükümet toplumsal kalkınma için çalışıyor.

2013 Mayıs ayında Deloitte'un Harvard Business School ile 50 ülkeyi değerlendirerek oluşturduğu Toplumsal İlerleme Endeksi'nde ülkeler temel insan ihtiyaçları, refah ve fırsatların dayanakları özerlinde toplmsal ve çevresel performanslarına göre incelemeye tabi tutulmuştu. Toplumsal ilerleme ve temel insan ihtiyaçları kategorisinde Türkiye ve Brezilya ilerleme kaydeden ülkeler arasında dikkat çekmişti.

BREZİLYA DA YERLİ OTOMOBİL İSTİYOR

Uçak üretebilen ancak henüz kendi yerli otomobilini üretmeyen ülke olan Brezilya da tıpkı Türkiye gibi babayiğit arıyor. Otomotiv yan sanaayi pazarında Türkiye ve Brezilya'nın pek çok işbirliği bulunuyor.

2010'DE ULUSLARARASI SES GETİREN ORTAKLIK BREZİLYA-TÜRKİYE-İRAN 

Türkiye ve Brezilya'nın İran ile nükleer program konusunda yaptıkları ortaklıklar İsrail başta olmak üzere batılı ülkeler tarafından tepki çekerek "Türkiye ve Brezilya'nın kullanıldığı" yorumları yapılmıştı.

Anlaşma Mayıs 2010'da İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad ile Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan ile Brezilya Cumhurbaşkanı Luis İnacio Lula Da Silva tarafından Tahran'da imzalanmıştı.

Yapılan anlaşma, bin 200 kilogram uranyum takasının Türkiye'de yapılmasını öngörüyordu.

İsrail ve ABD tarafından anlaşmaya tepki yağmış batı basınında da eleştirilmişti.



"KORKUNÇ İKİZLER" Mİ "BARIŞ İKİZLERİ" Mİ?

Walter Russell Mead, ABD’nin hoşnutsuzluğuna karşın Tahran yönetimini uranyum değiş-tokuş anlaşmasına ikna eden Türkiye ve Brezilya için ‘Korkunç İkizler’ benzetmesinde bulunmuştu.

Brezilya Dışişleri Bakanı Antonio Patriota Ocak ayında Milliyet'e yaptığı bir açıklamasında 'korkunç ikizler' benzetmesinin doğru olmadığını ancak Türkiye ve Brezilya'nın 'barış ikizleri' olduklarını söylemişti.

Patriota Türk Dışişleri Bakanı Davutoğlu'nu överek ufuk açıcı olduğunu söylemişti.

KÜRESEL KRİZDEN ETKİLENMEYEN İKİ ÜLKE 

TÜSİAD'IN 2010 yılı raporunda Türkiye ve Brezilya krizle başa çıkan ve ekonomisini istikrara sokan iki ülke olarak tanımlanmış ve şu belirtilmişti:

"ABD’yi ve AB üyesi pekçok ülkeyi derinden sarsan 2008 ekonomik krizinden sonra ise gerek Brezilya’nın, gerekse Türkiye’nin daha önceki krizlerde yapmış oldukları devlet müdahaleleri ve bu sayede güçlendirdikleri finans ve bankacılık sektörleri, küresel krizin bu en zorlu zamanlarında büyük takdir topladı. 2008 kirizi, aynı zamanda paradigmatik ölçekte de oldukça büyük değişiklikleri tetikledi. 1980’lerden itibaren üstünlüğünü kabul ettirmiş, devletin ekonomideki rolünü asgariye indirgeyen neo-liberal model ciddi eleştirilere maruz kalarak yerini yavaş yavaş neo-Keynes"

PEK ÇOK ARAŞTIRMAYA KONU EDİLDİ

2013 Mayıs ayında gerçekleşen "Yükselen Piyasalarda Refah Sağlayıcı Hizmetler ve Refah Siyaseti: Brezilya Örneği" konferansında konuşan Campinas Üniversitesi Siyaset Bilimi öğretim üyesi Prof. Sonia Draibe ile İngiltere King's College'dan Prof. Alvaro Comin, iki ülkenin de geleneksel refah devlet kavramını değiştirdiğini vurgulamıştı.

Sonia Draibe Brezilya ve Türkiye'yi şöyle karşılaştırmıştı "Brezilya'da Türkiye'nin bize göre çok ileride olduğu düşünülüyor. Sosyal gelişim konusunda 2000-2010 arasında Brezilya çok hızlı ilerledi. Ama hala Türkiye'ye yetişemediğimizi düşünüyoruz. Eğitim, sağlık ve eşitlikte Türkiye önde. Biz dünyanın en büyük 6'ncı ekonomisiyiz ama bu yetmedi."
 
Luis İnacio Lula Da Silva'nın ardından Brezilya Cumhurbaşkanı seçilen Dilma Rousseff  2011 yılında Brüksel'in ardından ilk resmi ziyaretini Türkiye'ye yapmıştı. Rouseff Başbakan Erdoğan'ın annesinin vefatının ardından da taziye için Türkiye'ye gelmişti. Pek çok konuda müzakerede bulunan Rousseff ve Erdoğan Suriye konusunda da ortak bildiri yayınlamışlardı.