Cumhurbaşkanlığı seçimi sonuçlandı ama yankıları devam ediyor. Araştırma firmalarının hiçbiri nokta atışı yapamadı. Peki ama neden?
Abone olNESRİN YILMAZ
İNTERNETHABER-ANKARA
Cumhurbaşkanlığı seçim sonuçlarını önceden tahmin eden birçok firma sonuca yaklaşamadı bile. Adaylardan Recep Tayyip Erdoğan % 51.8, Ekmeleddin İhsanoğlu % 38.4, Selahattin Demirtaş % 9.8 oy almıştı.
Firmaların, seçim öncesi verdikleri rakamlar arasında uçurumlar vardı. Kimi Erdoğan için % 49 derken, kimi % 58'lerden bahsediyordu.
Seçimden 3 gün önce açıkladığı oranlarla seçime en yaklaşık sonuçlardan birini veren Metropoll Araştırma Şirketi ise Erdoğan'ın oy oranı için % 49.7, İhsanoğlu için % 41.4, Demirtaş için ise % 8.9 demişti.
Araştırmaları sırasında Erdoğan'ın oyunun yüzde 52 bandının üzerine hiç çıkmadığını söyleyen Metrpoll Araştırma Şirketi'nin sahibi Özer Sencar, İNTERNETHABER'den Nesrin Yılmaz'a yaptığı açıklamada bazı araştırma şirketlerinin Erdoğan lehine algı operasyonu yaptıklarını iddia etti.
Sencar, Ak Parti'ye yakın şirketlerin bunu yapmasına çok şaşırmadığını ama KONDA gibi genelde sol eğilimli seçmenin sonuçlarına önem verdiği şirketlerin bu tür operasyonlara ön ayak olmasını yadırgadığını belirlerek KONDA'yı suçladı.
Seçimin hemen öncesinde yaptıkları araştırmalarda seçmene "Erdoğan'dan sonra AK Parti'nin başında ve Başbakan olarak kimi görmek istersiniz" sorusunu yönelttiklerini belirten Sencar, seçmenin büyük çoğunluğunun Abdullah Gül dediğini söyledi.
İşte Sencar'ın İnternethaber'den Nesrin Yılmaz'a yaptığı açıklamalar...
Cumhurbaşkanlığı seçim sürecinde toplam kaç aratştırma yaptınız, herkes Erdoğan'ın alacağı oy için % 55 ve üstünden bahsederken siz % 50 dediniz? Neden?
TOPLAMDA 5 ARAŞTIRMA YAPTIK
Ekmeleddin İhsanoğlu'nun adaylığı belirlendikten sonra, 26 Haziran'da ilk araştırmamızı yapmaya başladık. 26 Hazira- 5 Ağustos arasında Türkiye genelinde 4 araştırma daha yaptık. Dolayısıyla halkın bu konudaki kanaatlerini çok yakından izleme şansımız oldu. Aşağı yukarı her araştırma, yaklaşık 30 ilde, 2500-5000 kişi arasında yapıldı. Yaptığımız araştırmalarımızın hepsinde de Tayyip Erdoğan'ın oyu kararsızlar ve cevapsızlar dağıtıldıktan sonra, yaklaşık 49 ile 51,5 arasında değişti.
ERDOĞAN'IN OYU HİÇBİR ZAMAN O KADAR OLMADI
En son araştırmamız seçimden hemen önce 3-4 Ağustos'ta yapıldı. Orada da kararsız ve cevapsızlar dağıtıldıktan sonra Erdoğan'ın oyu 50,5, İhsanoğlu'nun oyu, 40,2 ve Demirtaş'ın oyu da 9,2 olarak bulduk. Bazı araştırma şirketleri daha 1 ay önceden Erdoğan'ın oyunun 55 ve üzerinde olduğunu söyledi. Hatta KONDA son 3 günde 57-58 gibi bir rakam açıkladı. Biz bu 5 araştırmanın hiçbirinde Tayyip Bey'in oyunu, kararsız ve cevapsızlar dağıtılmadan 46,5 üzerinde görmedik. Araştırmalarımızın hepsinde de kararsızlar ve cevapsızlar 10 puan civarındaydı.
% 57'Yİ ARAŞTIRMA SONUCU OLARAK GÖRMÜYORUM
Eğer bunları oransal dağıtırsanız 5 puanı Tayyip Bey'e gider ve oyu en fazla 50-52 bandına çıkabilir. 52'den fazla çıkma şansının olmadığını biz gördük. Peki bazı araştırma şirketleri 57-58'i nereden buldular? Ben bunları araştıma sonucu olarak değil görümüyorum, iyi niyetle baktığımızda, bir takım faktörleri dikkate alarak, özellikle 2010 yılında yapılan referandumda "Evet" oylarının % 58 almasını dikkate alarak, Tayyip Erdoğan'ın böyle yüksek bir sonuç yakalayabileceği varsayımından hareketle bunu yapmış olabilirler.
ALGI OPERASYONU
Eğer bir kötü niyet ararsak, Tayyip Erdoğan lehine evlerinden uzakta tatil yapan insanların oy kullanacakları şehirlere geri dönmelerini bloke etmek için ortaya atılmış sonuçlar olabilir. KONDA, genellikle sol ve liberal kesimler tarafından güvenilir şirket olarak kabul edilir, çok da öyle değildir. 2009'da da benzer bir operasyon yapmışlardı. İnsanlar da bu sonuçları dikkate alarak "iş bitti" dediler. CHP ve MHP seçmeninden 4 milyon kişi sandığa gelmedi.
CHP ve MHP seçmeni bu kadar kolay mı etkileniyor, hemen algı operasyonuna gelecek bir seçmen mi bunlar?
HER SEÇMEN BU TÜR OPERASYONLARA GELEBİLİR
Her seçmen gelebilir. Seçmenlerin çok büyük bir kısmı sade vatandaştır. Güvendiği bir yerden bilgi geldiğinde bunu dikkate alır. Gönlü de zaten gitmekten yana değilse bu onlar için psikolojik bir gerekçe oluşturur. Düzgün bir araştırma yapıldığı takdirde yüzde 55'i bulmak bile mümkün değildi, Erdoğan'ın lehine çalışıldı.
BİR ARAŞTIRMA HATASI DEĞİL
AK Parti'ye yakın anket şirketlerinin bunu yapmasını ben çok yadırgamıyorum ama KONDA gibi, A&G gibi ortada görünen, kısmen solda görünen şirketlerin bu işi masumane şekilde yaptıkları kanaatinde değilim, bunu bir araştırma hatası olarak görmüyorum.
AK Partili seçmenin de aynı oranda sandığa gitmediği söyleniyor, onlara algı operasyonunu kim yaptı?
1 MİLYON AK PARTİLİ SEÇMEN SANDIĞA GİTMEDİ
Aynı oranda değil. 1 milyon civarında AK Partili seçmen sandığa gelmedi. Bir önceki seçimde AK Parti'nin oyu 19,5 milyondu, bu seçimde 20 milyon aldı. Kim nereden çıkarıyor, aynı oranda sandığa gelinmediğini. CHP-MHP seçmeninde 4 milyon sandığa gelmeyen seçmen var, AK Parti'de ise 500 bin artış var. Bu artışı da ben MHP'den aşağı yukarı 1,5 milyon seçmenin AK Partiye gittiğini görüyorum, araştırmalardan ortaya çıkan sonuç bu.
Sosyologlar iyi bilir. Bu aylarda pek çok göç türü vardır; tatil, tarımsal, mevsimlik göç, sıla göçü gibi... AK Partililerde sıla göçü fazlaydı. İzin zamanı İstanbul'dan Erzurum'a giden bir seçmenin, oy vermek için İstanbul'a gelmesini bekleyemezsiniz. Bu da normaldir. Araştırmalarda partisinin adayına en bağlı seçmen AK Partili seçmendi.
Seçim öncesi yaptığınız araştırmalarda "Erdoğan'dan sonra Ak Parti'nin başına kiç geçsin" diye sordunuz mu? Taban kimi istiyor?
AK PARTİLİ SEÇMEN DAHA HASSAS
Araştırmalarda, "bir önceki seçimde AK Parti'ye oy verdim" diyen AK Partili seçmenlerin %93'ü Tayyip Erdoğan'a vereceğim diyordu, "Bir önceki seçimde CHP'ye verdim" diyen CHP'li seçmenlerin % 85'i, "Bir önceki seçimde MHP'ye verdim" diyen MHP'li seçmenin ise % 75'i Ekmel Bey'e vereceğim diyordu. AK parti seçmeninin daha hassas davrandığı kanaatindeyim.
Erdoğan'dan sonra parti genel başkanı ve Başbakan kim olsun sorusunu seçim öncesi yaptığımız araştırmalarda bir çok defa sorduk. Ucu açık olarak sordğumuzda, isim vermeden kim olsun diye sorduğumuzda, şimdiye kadar yaptığımız bütün ölçümlerde Abdullah Gül diğer adaylardan açık ara öne çıktı.
SEÇMEN ABDULLAH GÜL DİYOR
Parti gözetmeksizin araştırmamıza dahil olan bütün seçmenlerin;
%23.6'sı Abdullah Gül,
%7.3'ü Bülent Arınç
%6.9'u Ahmet Davutoğlu,
%3.7'si Numan Kurtulmuş
Sadece AK Partili seçmene sorduğumuzda ise, AK Partili seçmenin;
%40'ı Abdullah Gül
%12,5'i Ahmet Davutoğlu
%9'u Bülent Arınç
%3,9'u Numan Kurtulmuş diyor
***
10 ay sonra bir seçim daha var. Bu seçimde yaşananlara (seçmen davranışı, adayların stratejileri, partilerin davranışları) baktığınızda, önümüzdeki seçimde yaşanacakların bir fotoğrafı çıkmış olur mu? Çıkabilecek sonuç yaklaşık sonuç mu olur?
AK PARTİ'NİN ŞU ANDAKİ OYU
"Cumhurbaşkanlığı seçiminin modeliyle, milletvekilliği seçimi çok örtüşmez. Burada biliyorsunuz sadece 3 aday vardı, milletvekilliği seçimine geldiğinde her partinin seçmeni kendi partisinin oyunu yükseltmek için hareket eder. Eğer parti adaylar konusunda çok yanlış yapmazsa, seçmenlerini çok fazla kızdıracak anlamsız tercihlerde bulunmazsa seçmenler kendi partisini tercih eder.
Buradan hareketle Erdoğan'ın cumhurbaşkanlığı seçiminde aldığı % 51.8 oyu 10 ay sonra AK Parti alır gibi bir sonuç çıkarmak doğru olmaz. AK Parti'nin oyu şu anda %43-44 civarındadır, bu yunu koruyor. Bu pazar bir milletvekilliğ seçimi olsa alabileceği oy budur. CHP'nin oyu % 26, MHP'nin oyu ise şu an % 16 civarındadır.
Ama önümüzdeki 10 aylık süreç içerisiden Türkiye'de çok fazla olay yaşanabilir, oylarda bir miktar oynamalar olabilir, bu beklenen bir şeydir. Ama CHP ve MHP'nin ortak adayı yüzde 38 aldı, öyleyse ikisinin toplam oyu % 38'lerdedir, AK Parti'nin oyu da % 52'lerdedir demek sadece bir algı operasyonu olarak söylenebilir.
ÖNCEKİ HABERLER
